Matija Gubec
 scena śmierci Matija Gubca na placu w Zagrzebiu | |
| Pełne imię i nazwisko |
Ambroz Gubec |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1548 |
| Data i miejsce śmierci |
15 lutego 1573 |
| Zawód, zajęcie |
rolnik (chłop chorwacki)[1] |
Matija Gubec, właśc. Ambroz Gubec (ur. ok. 1548 w Hižakovcu, zm. 15 lutego 1573 w Zagrzebiu) – przywódca antyfeudalnego powstania chłopskiego w Chorwacji, które miało miejsce w 1573 roku[2].
Pod imieniem Matija w źródłach historycznych wystąpił po raz pierwszy w pracy węgierskiego historyka Miklósa Istvánffy’ego. Był poddanym Ferenca Tahy’ego. Dowodził oddziałami chłopskimi, które w 1573 roku wznieciły powstanie i opanowały znaczną część regionu Hrvatsko zagorje. Głównym powodem wybuchu powstania była sprawa nadużyć feudałów. Zaznaczyć należy, że cesarz obiecał chłopom przeprowadzenie śledztwa w tej sprawie. Oprócz oddziałów chłopskich Gubec zorganizował własne sądownictwo powstańcze. W bitwie pod Stubicą, która miała miejsce 9 lutego 1573, armia (składająca się z około 10 tys. źle uzbrojonych chłopów[1]) dowodzona przez Gubca została rozbita, a on sam trafił do niewoli. Powstanie zostało krwawo stłumione, a sześć dni później Gubec został stracony po serii tortur[1][2].
W czasie II wojny światowej na terenie Jugosławii utworzono z oddziałów partyzanckich 2 Brygadę Szturmową Matija Gubec do walki z wojskami III Rzeszy i faszystowskich Włoch[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Felczak i Wasilewski 1985 ↓, s. 180.
- ↑ a b Gubec, Matija – Hrvatska enciklopedija. enciklopedija.hr. [dostęp 2022-10-22]. (chorw.).
- ↑ Strugar 1967 ↓, s. 122.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Vlado Strugar: Wojna i rewolucja narodów, 1941-1945. Warszawa: 1967.
- Wacław Felczak, Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosława. Warszawa: 1985. ISBN 83-04-01638-9.