Ludwik Hellebrand
porucznik rezerwy lekarz weterynarii | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci |
prawdop. 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
Kadra Okręgowego Szpitala Koni Nr VI |
Stanowiska |
lekarz weterynarz |
Późniejsza praca |
powiatowy lekarz weterynaryjny |
Odznaczenia | |
Ludwik Hellebrand (ur. 5 maja 1893 w Samborze, zm. prawdop. 1940) – doktor weterynarz, porucznik lekarz weterynarii Wojska Polskiego, urzędnik sanitarny samorządu powiatowego II Rzeczypospolitej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 5 maja 1893 w Samborze[1][2][3]. Był synem Henryka Hellebranda (do emerytury adiunkt w C. K. Dyrekcji Skarbu w Sanoku[1][4], komisarz konskrypcyjny w Sanoku[5], zm. 1917[6][7]) i Antoniny z domu Tichy (1862-1931[8][9][10]). Był wyznania rzymskokatolickiego[1]. Miał siostrę Marię Henrykę (zm. 1911 w wieku 12 lat[11]), braci: Jana Józefa (ur. 1896[12] lub 1897[13], przemysłowiec[14]), Konrada (ur. 1901, nauczyciel[15]), którzy także byli uczniami sanockiego gimnazjum[4]. W 1912 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jan Kosina, Mieczysław Krygowski, Józef Agaton Morawski, Jerzy Pajączkowski, Tadeusz Remer, Zygmunt Vetulani)[16][17]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1913 został uznany przynależnym do gminy Sanok[2].
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia porucznika lekarza rezerwy weterynarii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[18][19]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym w Kadrze Okręgowego Szpitala Koni Nr VI we Lwowie[20][21]. W 1934 pozostawał w korpusie oficerów rezerwy weterynaryjnych i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok[22].
Ukończył studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie z tytułem lekarza weterynarii[23]. Po studiach został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Klinice Chorób i Zaraźliwych w ramach tej uczelni. W 1924 uzyskał tytuł doktora weterynarii na podstawie pracy pt. „Folikularne zapalenie warg u szczeniąt”. Na przełomie lat 20./30. był lekarzem weterynarii w Sanoku[24]. W połowie lat 20. wstąpił do służby cywilnej II Rzeczypospolitej[3]. W 1927 został przeniesiony ze stanowisko powiatowego lekarza weterynarii z Brzozowa na tożsame do Mościsk[25]. W 1928 został przeniesiony z Mościsk na stanowiska powiatowego lekarza weterynaryjnego do Jaworowa[26]. W 1929 został przeniesiony z Jaworowa na stanowisko powiatowego lekarza weterynarii w Sanoku (zastąpił dr. Józefa Serwę)[27], które pełnił w kolejnych latach[3]. Na przełomie lat 20./30. zamieszkał wraz z rodziną w Sanoku przy ulicy Bartosza Głowackiego 19, w domu wcześniej należącym do sędziego dr. Bolesława Gawińskiego[28][29][30][31]. W latach 30. przeprowadził się do Lwowa, gdzie założył klinikę dla małych zwierząt[28]. W latach 30. sprawował stanowisko inspektora weterynaryjnego w Urzędzie Wojewódzkim Lwowskim i pełniąc tę funkcję został awansowany przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych do grupy VI uposażeń z dniem 1 kwietnia 1937[32]. Latem 1937 uczestniczył w XV Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie[33]. U kresu istnienia II Rzeczypospolitej był państwowym lekarzem weterynarii we Lwowie oraz naczelnikiem wydziału weterynaryjnego w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie.
Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1912, 1939)[34].
Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów. Ludwik Hellebrand wraz z rodziną (żona oraz dwóch synów i dwie córki[28]) zostali deportowani w głąb ZSRR[35]. Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” w 1958 Ludwik Hellebrand został wymieniony w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[36] (według jednego źródła – miał ponieść śmierć w więzieniu w 1940[37], zaś według wersji rodziny – zmarł na Syberii[38]).
Jego żoną została Domicela z domu Połdiak (ur. w 1893 w Posadzie Jaćmierskiej), która była nauczycielką[39][40]. Ich dziećmi byli: Danuta Maria (ur. 1919)[40], Zbigniew Hellebrand (1922-2004), aktor grający w teatrach krakowskich[35][41], Władysław Antoni (1928-1990)[42]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 jego nazwisko zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[36].
Ludwik Hellebrand i jego żona Domicela zostali upamiętnieni na tablicy pamiątkowej ku czci parafian Pana Jezusa Dobrego Pasterza – ofiar wojny, umieszczonej w Kaplicy Męczeństwa w kościele Pana Jezusa Dobrego Pasterza w Krakowie[43].
Ludwik i Domicela Hellebrandowie zostali upamiętnieni symbolicznymi inskrypcjami na grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (1937)[44][45]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 402.
- ↑ a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 179 (poz. 99).
- ↑ a b c Spis urzędników i funkcjonariuszów niższych władz administracji ogólnej Województwa Lwowskiego według stanu z dnia 31 grudnia 1930 r.. Lwów: 1931, s. 335.
- ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 215.
- ↑ Kronika. Praktyki konskrypcyjne. „Kurjer Lwowski”. Nr 39, s. 4, 8 lutego 1901.
- ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 205 (poz. 13).
- ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. H 1917, (Tom J, str. 197, poz. 113).
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 186 (poz. 190).
- ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 358 (poz. 8).
- ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. H 1931, (Tom J, str. 348, poz. 8).
- ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 112 (poz. 19).
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1912/13 (zespół 7, sygn. 59). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 396.
- ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 210 (poz. 18).
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 181 (poz. 130).
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 183 (poz. 150).
- ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: Fundusz Naukowy, 1912, s. 45.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2015-03-16].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1306.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1275.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1390.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1262.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 237.
- ↑ Stanisław Tadeusz Sroka: Nauki weterynaryjne we Lwowie do roku 1945. Rzeszów: Instytut Europejskich Studiów Społecznych, 1999, s. 123, 210, 242, 283, 303, 317.
- ↑ Księga Adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1930. Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1930, s. 783.
- ↑ W źródle zostało podane przeniesienie z Mościsk do Brzozowa, jednak należy uznać to za pisarskie omyłkowe przestawienie miast z uwagi na przeniesienie w 1928 na stanowisku z Mościsk do Jaworowa. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 7, s. 3, 15 lipca 1927.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 2, s. 4, 15 czerwca 1928.
- ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 7, s. 92, 7 kwietnia 1929.
- ↑ a b c Dorota Mękarska. Spacerkiem po mieście. Ulica Głowackiego. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, nr 17 z 11 września 1991.
- ↑ W książce Paweł Kosina podał numer 18, jednak jest to pomyłka gdyż chodzi o numer 19. Por. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 52. ISBN 83-924210-0-0.
- ↑ Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele (cz. 4). „Góra Przemienienia”, s. 20, nr 25 (149) z 18 czerwca 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ W latach 50. jego syn Zbigniew Hellebrand sprzedał dom na rzecz rodziny Włodzimierza Marczaka.
- ↑ Awanse w województwie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 3 z 6 stycznia 1937.
- ↑ Lista uczestników. „Dziennik XV Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie”, s. 5, nr 2 z 4 lipca 1937.
- ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 148. ISBN 978-83-939031-1-5.
- ↑ a b Hellebrand Zbigniew. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2015-02-27].
- ↑ a b Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 67.
- ↑ Włodzimierz A. Gibasiewicz: Niepowtarzalni. Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej. Warszawa: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, 2009, s. 60. ISBN 978-83-928526-3-6.
- ↑ Zmarł Zbigniew Hellebrand. gazeta.pl. [dostęp 2015-02-27].
- ↑ Inspektorat szkolny w Sanoku. Tabele kwalifikacyjne nauczycieli 1913-1927. Domicela Hellebrand.
- ↑ a b Księga małżeństw (wojskowi) 1908-1924. Sanok.
- ↑ Zbigniew Hellebrand. filmpolski.pl. [dostęp 2015-02-27].
- ↑ Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 153 (poz. 101).
- ↑ Tablica ku czci parafian Pana Jezusa Dobrego Pasterza – ofiar wojny. sowiniec.com.pl. [dostęp 2015-02-27].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411.
- ↑ Odznaczenia w lwowskim Urzędzie Wojewódzkim. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, nr 1624 z 10 listopada 1937.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Włodzimierz A. Gibasiewicz: Niepowtarzalni. Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej. Warszawa: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, 2009, s. 59–60. ISBN 978-83-928526-3-6.
- Hellebrand Zbigniew. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2015-02-27].
- Absolwenci Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Absolwenci Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (zabór austriacki)
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (II Rzeczpospolita)
- Lekarze związani z Sanokiem
- Ludzie urodzeni w Samborze
- Ludzie związani z Brzozowem
- Ludzie związani z Mościskami
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polacy i obywatele polscy – więźniowie radzieckich łagrów 1939–1941
- Porucznicy lekarze weterynarii II Rzeczypospolitej
- Urzędnicy sanitarni samorządu powiatowego II Rzeczypospolitej
- Urzędnicy urzędów wojewódzkich II Rzeczypospolitej
- Urzędnicy związani z Sanokiem (II Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1940