Jan Żywek

Jan Żywek

sierżant
Data i miejsce urodzenia	24 czerwca 1896 Bronisławów
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 1945 Dachau
Przebieg służby
Lata służby	od 1915
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Batalion KOP „Sejny”
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Żywek ps. „Duda” (ur. 24 czerwca 1896 w Bronisławiu, zm. 25 czerwca 1945 w Dachau) – sierżant Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 24 czerwca 1896 w Bronisławiu, w Kieleckiem, w rodzinie Pawła^{[1][2][3][4][5]}.

Od 1915, w czasie I wojny światowej, walczył w szeregach 5 pułku piechoty Legionów Polskich, w trakcie wojny z bolszewikami w szeregach III batalionu 5 pułku piechoty Legionów jako kapral^[1]. Wziął udział we wszystkich walkach pułku^[1]. Internowany w obozie w Szczypiornie, z którego uciekł wozem do przewożenia kartofli. Uczestniczył w rozbrajaniu Austriaków w Krakowie, obronie Lwowa, zdobyciu Wilna, ofensywie na Dyneburg i wyprawie kijowskiej^[1], trzykrotnie ranny^[1]. Za zlikwidowanie w czerwcu 1920 placówki bolszewickiej przy moście pod Korosteniem i zdobycie karabinu maszynowego został odznaczony Orderem Virtuti Militari^[1].

14 listopada 1920 na placu Zamkowym w Warszawie, jako najmłodszy kawaler Orderu Virtuti Militari wręczył Józefowi Piłsudskiemu buławę marszałkowską^[6].

W Wojsku Polskim służył od 1 czerwca 1922 m.in. w 2. kompanii 9 Baonu KOP w Klecku i 24 Baonie KOP w Sejnach^[7][8]. Na początku lat 20. XX wieku był odkomenderowany do Sulejówka, gdzie ochraniał Józefa Piłsudskiego, a w wolnych chwilach bawił się z córką marszałka Jadwigą „Jagódką”^[9]. W styczniu i lutym 1937, już w stopniu sierżanta, był dowódcą plutonu szkolnego i kierownikiem trzytygodniowego kursu sanitarnego, zorganizowanego przy Baonie KOP „Sejny” dla żołnierzy Brygady KOP „Grodno”^[10].

W czasie II wojny światowej był więźniem obozu koncentracyjnego Dachau. Zmarł 25 czerwca 1945 w Dachau już po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów. Został pochowany na miejscowym cmentarzu Waldfriedhof^[11] [12] .

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 600 – 22 lutego 1921^{[13][14][15][16][17]}
• Krzyż Niepodległości – 23 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[18]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[1][19]
• Brązowy Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”^[20]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[21]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[21]
• Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza^[21]

• Buława Marszałka Polski

• Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Romuald Mackiewicz. Wywiad z plutonowym Janem Żywkiem. „Wiarus”. 48–49, s. 26–27, 1936-12-05. Warszawa. 
• Księga chwały piechoty. Bronisław Prugar-Ketling (red.). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Artur Ochał. Mjr dr Stanisław Mickaniewski – sejneński lekarz wojskowy, do końca wierny żołnierskiej przysiędze. „Rocznik Augustowsko-Suwalski”. XIV, 2014. Suwałki: Augustowsko‑Suwalskie Towarzystwo Naukowe. ISSN 1730-9875. 

• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-07-09].
• Polskie miejsca pamięci i groby wojenne w Niemczech. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-07-09].