Jan Aleksander Król

Jan Aleksander Król
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1915 ; Nowy Sącz, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	22 sierpnia 1997 ; Quebec, Kanada
	Poseł I kadencji Sejmu PRL
Okres	od 20 listopada 1952; do 20 listopada 1956
Przynależność polityczna	Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Aleksander Król (ur. 12 grudnia 1915 w Nowym Sączu^[1], zm. 22 sierpnia 1997 w prowincji Quebec (Kanada)^[2]) – polski dziennikarz i działacz ruchu ludowego, w latach 1944–1945 sekretarz generalny Stronnictwa Ludowego, poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy (1947–1952) oraz na Sejm PRL I kadencji (1952–1956).

Życiorys

Młodość i okres II wojny światowej

W 1934 ukończył gimnazjum w Kielcach, w 1939 studia polonistyczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego^[1] W czasie studiów należał do kręgu skupionego wokół Ludwika Frydego^[3]. Walczył w wojnie obronnej 1939, następnie przebywał na Kielecczyźnie, gdzie uczestniczył w tajnym nauczaniu, m.in. był dyrektorem tajnego gimnazjum w Wiślicy, a także żołnierzem Batalionów Chłopskich^[1].

Należał do współorganizatorów i działaczy prokomunistycznego (satelickiego wobec PPR) Stronnictwa Ludowego „Wola Ludu”^[1]^[4]. W 1944 walczył w szeregach Brygady Grunwald wchodzącej w skład Armii Ludowej^[1]. Był jednym z współorganizatorów Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach, a następnie jej wiceprzewodniczącym^[1] (terytorium województwa znajdowało się pod okupacją niemiecką).

Działalność polityczna w Polsce "Ludowej"

W lipcu 1944 przedostał się przez linię frontu do Lublina, tam został pracownikiem resortu informacji i propagandy^[1]. W sierpniu 1944 został przewodniczącym Tymczasowego Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” (pełnił tę funkcję do maja 1945)^[1]. Od 9 września 1944 był posłem do KRN, został zgłoszony na IV sesji KRN 9 września 1944 przez kielecką Wojewódzką Radę Narodową^[5] (terytorium województwa znajdowało się w dalszym ciągu pod okupacją niemiecką). W tym samym miesiącu został członkiem Tymczasowego Zarządu Generalnego prokomunistycznego Stronnictwa Ludowego, był jego sekretarzem generalnym (od 23 listopada 1944 do 26 marca 1945) i członkiem Naczelnego Komitetu Wykonawczego tej partii (1944-1945), w kolejnych latach był członkiem Rady Naczelnej SL (1945-1949) i zastępcą członka Naczelnego Komitetu Wykonawczego SL (1946-1947)^[1].

W 1947 został posłem na Sejm Ustawodawczy w klubie Stronnictwa Ludowego^[1]. W 1949 został członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, został członkiem Rady Naczelnej i Naczelnego Komitetu Wykonawczego tej partii i do końca kadencji sejmu w 1952 pozostał członkiem jej klubu parlamentarnego^[1]. W latach 1952–1956 był posłem na Sejm PRL I kadencji z ramienia ZSL^[1]. W latach 1956–1959 był zastępcą członka Naczelnego Komitetu ZSL^[1].

Działalność dziennikarska

Był pierwszym redaktorem naczelnym tygodnika „Wieś” (1944-1954)^[1]^[6], od grudnia 1944 do 1946 był równocześnie redaktorem naczelnym Zielonego Sztandaru, który był organem SL^[7], w latach 1956–1957 redaktorem naczelnym dwutygodnika „Warmia i Mazury”^[8], w latach 1957-1960 zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika Wieś Współczesna^[1].

W 1947 opublikował książkę Drogowskazy na manowcach kultury ludowej. Był członkiem Związku Literatów Polskich, w którym organizował oddział pisarzy ludowych^[1].

Emigracja

W 1960 wyemigrował do Kanady^[1]^[9]^[10].

Odznaczenia

W 1955 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[11]. Posiadał także Krzyż Partyzancki^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, wyd. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989, s. 210
↑ Jan A. Król w serwisie findagrave.pl
↑ Ryszard Matuszewski Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka, wyd. Iskry, Warszawa 2004, s. 238-240
↑ Antoni Mieczkowski Struktura organizacyjna i kadra Stronnictwa Ludowego 1944-1949, w: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944-1989). Między apologią a negacją. Tom 4, wyd. MHPRL i IPN, Warszawa 2010 s. 24
↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
↑ Grażyna Kubicka: Redaktorzy naczelni czasopism ludowych w 1946 r. (portret zbiorowy). [w:] Kwartalnik Historii Prasy Polskiej [on-line]. bazhum.muzhp.pl, 1991. s. 62. [dostęp 2019-09-11]. (pol.).
↑ Zenon Kaczyński Prasa ruchu ludowego 1945-1989, w: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944-1989). Między apologią a negacją. Tom 4, wyd. MHPRL i IPN, Warszawa 2010 s. 264, 272
↑ Warmia i Mazury w Leksykonie kultury Warmii i Mazur
↑ Był tam też mój starszy kolega i rodak z Kielc, Jan Aleksander Król, który po wojnie został redaktorem dwutygodnika „Wieś”, posłem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (z ludowcami związał się bodaj podczas okupacji, był w Batalionach Ludowych, odgrywał w nich znaczną rolę i dosłużył się w nich nawet stopnia pułkownika. Dzisiaj jest w Kanadzie) – rozmowa z Gustawem Herlingiem‑Grudzińskim, Zeszyty Literackie, 5 lipca 2019
↑ Ryszard Matuszewski wspominał, że "kiedy 30 lat później znalazłem się w Kanadzie, pytałem o niego i ktoś mi powiedział, że – owszem – gdzieś tam żyje, w Quebecu bodaj, ale angielskiego nie nauczył się nadal i chyba wegetuje u boku swojej wybranki, choć nikt niczego nie wiedział na pewno", op. cit., s. 240
↑ M.P. z 1955 r. nr 52, poz. 560

Bibliografia

Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

[sb-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, wyd. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989, s. 210

[2] Jan A. Król w serwisie findagrave.pl

[3] Ryszard Matuszewski Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka, wyd. Iskry, Warszawa 2004, s. 238-240

[4] Antoni Mieczkowski Struktura organizacyjna i kadra Stronnictwa Ludowego 1944-1949, w: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944-1989). Między apologią a negacją. Tom 4, wyd. MHPRL i IPN, Warszawa 2010 s. 24

[5] Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

[kw-6] Grażyna Kubicka: Redaktorzy naczelni czasopism ludowych w 1946 r. (portret zbiorowy). [w:] Kwartalnik Historii Prasy Polskiej [on-line]. bazhum.muzhp.pl, 1991. s. 62. [dostęp 2019-09-11]. (pol.).

[7] Zenon Kaczyński Prasa ruchu ludowego 1945-1989, w: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944-1989). Między apologią a negacją. Tom 4, wyd. MHPRL i IPN, Warszawa 2010 s. 264, 272

[8] Warmia i Mazury w Leksykonie kultury Warmii i Mazur

[9] Był tam też mój starszy kolega i rodak z Kielc, Jan Aleksander Król, który po wojnie został redaktorem dwutygodnika „Wieś”, posłem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (z ludowcami związał się bodaj podczas okupacji, był w Batalionach Ludowych, odgrywał w nich znaczną rolę i dosłużył się w nich nawet stopnia pułkownika. Dzisiaj jest w Kanadzie) – rozmowa z Gustawem Herlingiem‑Grudzińskim, Zeszyty Literackie, 5 lipca 2019

[10] Ryszard Matuszewski wspominał, że "kiedy 30 lat później znalazłem się w Kanadzie, pytałem o niego i ktoś mi powiedział, że – owszem – gdzieś tam żyje, w Quebecu bodaj, ale angielskiego nie nauczył się nadal i chyba wegetuje u boku swojej wybranki, choć nikt niczego nie wiedział na pewno", op. cit., s. 240

[11] M.P. z 1955 r. nr 52, poz. 560

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]