Hanisz

Dżaza’ir Hanisz
‏جزر حنيش‎
	; Wyspa Zukar na zdjęciu satlitarnym
Kontynent	Azja/Afryka
Państwo	Jemen; Erytrea
Akwen	Morze Czerwone
Wyspy	Zukar, Hanisz al-Kabir, Hanisz as-Saghir
Liczba wysp	23
	Mapa;
	Położenie na mapie Jemenu Dżaza’ir Hanisz
	13°45′N 42°45′E/13,750000 42,750000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Latarnia morska na jednej z wysp archipelagu zbudowana przez Francuzów

Hanisz (arab. جزر حنيش) – archipelag na Morzu Czerwonym. Przynależność państwowa jego wysp była przez wiele lat XX wieku przedmiotem sporu między Jemenem i Erytreą. Po zbadaniu sprawy przez międzynarodowy trybunał pod przewodnictwem Abd al-Karima al-Irianiego Jemen otrzymał większe wyspy, a Erytrea niewielkie wyspy na południowym zachodzie archipelagu.

Trzy największe wyspy to Zukar na północy (obszar około 130 km²), Al-Hanisz al-Kabir (Wielki Hanisz) na południu (obszar około 116 km²) i znacznie mniejsza Al-Hanisz as-Saghir (Mały Hanisz) znajdująca się pomiędzy nimi.

Historia

Wyspy Hanisz należały do Imperium Osmańskiego, a po jego rozpadzie do 1923 roku do Turcji. W latach 1923–1941 były częścią Włoskiej Afryki Wschodniej, lecz w 1941 roku po bitwie o Keren Erytrea została kolonią brytyjską. Od lat 70. XX wieku wyspy Hanisz były obiektem sporów pomiędzy Etiopią a Jemenem. Etiopskie zainteresowanie wyspami wynikało z faktu, że znajdowały się na nich (zwłaszcza na wyspie Zukar) bazy erytrejskich bojowników walczących z armią etiopską.

W 1991 roku Erytrea odzyskała niepodległość, po czym negocjowała z Jemenem w sprawie zwierzchnictwa nad wyspami Hanisz, lecz porozumienia nie osiągnięto. W 1995 roku Jemen rozpoczął na wyspach budowę obiektów turystycznych. 11 listopada tego samego roku rząd Erytrei wydał ultimatum Jemenowi i nakazał, by przebywający na nich cywile i żołnierze (było ich około 200 w celu ochrony budowy) je opuścili. 25 grudnia Erytrea rozpoczęła trwający trzy dni konflikt o wyspy Hanisz, w którym zginęło 12 Erytrejczyków i 15 Jemeńczyków (Erytrejczycy wzięli jako jeńców wojennych około 190 jemeńskich żołnierzy i porwali 17 jemeńskich cywilów, którzy wrócili do kraju 30 grudnia 1995 roku^[1]^[2]). 1 listopada 1998 roku Erytrea oficjalnie opuściła wyspy należące do Jemenu^[3].

Przypisy

↑ Brian Whitaker: BBC News – Clash over islands. Middle East International, 5 stycznia 1996. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-07)]. (ang.).
↑ Eritrea: 196 prisoners of war and 17 civilians repatriated to Yemen by the ICRC. icrc.org, 30 grudnia 1995. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
↑ Eritrea gives up Red Sea island. news.bbc.co.uk, 1 listopada 1998. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Daniel J. Dzurek, Eritrea-Yemen Dispute Over the Hanish Islands, IBRU Boundary and Security Bulletin 1996

[1] Brian Whitaker: BBC News – Clash over islands. Middle East International, 5 stycznia 1996. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-07)]. (ang.).

[2] Eritrea: 196 prisoners of war and 17 civilians repatriated to Yemen by the ICRC. icrc.org, 30 grudnia 1995. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).

[3] Eritrea gives up Red Sea island. news.bbc.co.uk, 1 listopada 1998. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]