Holger Czukay

Holger Czukay, właśc. Holger Schüring (ur. 24 marca 1938 w Wolnym Mieście Gdańsku^[1], zm. 5 września 2017^[2] w Weilerswist^[3]) – niemiecki kompozytor, gitarzysta basowy, członek i współzałożyciel zespołu Can.

Swoją muzyczną karierę rozpoczął na początku lat 60. występami w amatorskich zespołach jazzowych. W latach 1963–1966 studiował muzykę u Karlheinza Stockhausena. Przez kolejne dwa lata pracował jako nauczyciel muzyki, wtedy też założył swój pierwszy zespół, Remo Four.

W 1967 zaczął interesować się bliżej rockiem, a zwłaszcza jego eksperymentalną odmianą, uprawianą wówczas przez artystów tej miary, co Velvet Underground czy Frank Zappa.

W 1968 razem z Irminem Schmidtem założył zespół Can, w którym grał na gitarze basowej i był jednocześnie inżynierem dźwięku, odpowiedzialnym za techniczną stronę nagrań.

W 1977 opuścił Can aby poświęcić się karierze solowej. Jego miejsce zajął Rosko Gee, były basista zespołu Traffic. Czukay realizował w tym czasie własne wizje muzyczne eksperymentując z falami radiowymi, samplingiem oraz preparowanymi taśmami magnetycznymi przy realizacji swych nagrań. W wyniku tych doświadczeń skonstruował nawet interaktywny instrument muzyczny, który wykorzystywał również podczas koncertów (album Radio Wave Surfer z 1991), natomiast metodę komponowania przy jego użyciu określił jako “malarstwo radiowe” (radio painting).

Oprócz tego współpracował z Jah Wobble i Davidem Sylvianem, brytyjskim artystami, którzy szczególnie podzielali jego ówczesne wizje muzyczne i zamiłowanie do eksperymentów. Współpracował też z The Edge, Peterem Gabrielem, Eurythmics czy Brianem Eno.

W 1987 zagrał główną rolę w eksperymentalnym filmie Krieg der Töne Michaela Meerta; jest również autorem ścieżki dźwiękowej do tego filmu.

Od lat 90. współpracował z zespołem U-She.

• 1968 Canaxis
• 1979 Movies
• 1981 On the Way to the Peak of Normal
• 1981 Biomutanten / Menetekel (jako Les Vampyrettes z Conny Plankiem)
• 1982 Full Circle (z Jah Wobble i Jaki Liebezeitem)
• 1983 Snake Charmer (z Jah Wobble, The Edge i Benem Mandelsonem)
• 1984 Der Osten ist rot
• 1987 Rome remains Rome
• 1988 Plight and Premonition (z Davidem Sylvianem)
• 1989 Flux and Mutability (z Davidem Sylvianem)
• 1991 Radio Wave Surfer (recorded live in 1984, 1986 & 1987)
• 1993 Moving Pictures
• 1998 Clash (z zespołem Dr. Walker)
• 1999 Good Morning Story
• 2000 La Luna (2007 album zremasterowany i rozszerzony o dodatkowe nagrania)
• 2001 Linear City (współpraca z różnymi artystami)
• 2003 The New Millennium (z zespołem U-She)
• 2006 21st Century
• 2006 Good Morning Story
• 2007 Time and Tide (z zespołem U-She)
• 2007 21st Century (z zespołem Ursa Major)

• Strona muzyka na Spoon Records (ang.)

• Wywiad z Holgerem Czukajem (w jez. angielskim) (ang.)
• Holger Czukay – dyskografia w Nowamuzyka.pl (pol.)
• Holger Czukay – biografia w Nowamuzyka.pl (pol.)