Krajowa Rada Ministrów

Krajowa Rada Ministrów (KRM) – część Rządu Rzeczypospolitej funkcjonująca na terenie okupowanego kraju jako nadrzędna struktura cywilna Polskiego Państwa Podziemnego (PPP).

Powstała 26 lipca 1944 roku w oparciu o dekret Prezydenta RP o tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej^[1]. Do tego czasu funkcjonowała jako Delegatura Rządu Rzeczypospolitej na Kraj. Na jej czele stanął Jan Stanisław Jankowski "Soból" w randze wicepremiera Rządu RP, a jego zastępcami w randze ministrów zostali: Stanisław Jasiukowicz, Adam Bień oraz Antoni Pajdak^[2]. Radę podzielono na departamenty, będące odpowiednikami przedwojennych urzędów centralnych administracji państwowej. Jej utworzenie związane było z przygotowywanym zakończeniem działalności legalnych organów państwa polskiego w konspiracji i miało na celu zademonstrowanie wobec aliantów pełni praw Rządu RP na uchodźstwie do objęcia władzy w wyzwolonej spod okupacji Polsce. Do najważniejszych decyzji podjętych przez KRM należało zatwierdzenie projektu powstania warszawskiego^[2].

W praktyce KRM nie odgrywała większej roli politycznej z uwagi na malejące znaczenie rządu RP na uchodźstwie w koalicji antyhitlerowskiej oraz coraz głębszą infiltrację struktur Polskiego Państwa Podziemnego przez Sowietów^[2]. Ostatecznie zakończyła ona swoją działalność 28 marca 1945 roku, kiedy to NKWD aresztowało w Pruszkowie członków KRM. Następnego dnia przewieziono ich do Moskwy, gdzie w przeprowadzonym w czerwcu tegoż roku pokazowym procesie szesnastu, w oparciu o sfałszowane dowody, zostali skazani na kary więzienia. Pozostający na wolności członkowie władz PPP w kwietniu 1945 r. podjęli decyzję o nieodtwarzaniu KRM ze względu na zagrożenie ze strony Sowietów i brak realnych możliwości wpływu na sytuację w Polsce.

Przypisy

↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 26 kwietnia 1944 r. o tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej (Dz.U. R,P. 1944 nr 1 poz. 1)
↑ ^a ^b ^c Krajowa Rada Ministrów. warhist.pl. [dostęp 2022-05-08].

[1] Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 26 kwietnia 1944 r. o tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej (Dz.U. R,P. 1944 nr 1 poz. 1)

[warhist-2] Krajowa Rada Ministrów. warhist.pl. [dostęp 2022-05-08].

[1]

[2]

Rząd RP na uchodźstwie	Prezydenci RP na uchodźstwie Rząd RP na uchodźstwie Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej Delegatura Rządu na Kraj Krajowa Rada Ministrów Rada Jedności Narodowej Tymczasowa Rada Jedności Narodowej Rada Trzech Egzekutywa Zjednoczenia Narodowego Komisja Likwidacyjna Uznanie międzynarodowe rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie
Partie	Polska Partia Socjalistyczna Stronnictwo Ludowe Stronnictwo Narodowe Stronnictwo Pracy
Wojsko	Naczelny Wódz Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Instytucje finansowe	Skarb Narodowy