Kienesa w Kijowie
50°27′00″N 30°30′40″E/50,450000 30,511111 nr rej. 80-391-1474
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul' Jarosławski Wał 7 |
| Budulec |
murowana |
| Architekt | |
| Data budowy |
1898–1902 |
| Data likwidacji |
1926 |
Położenie na mapie Kijowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
| 50°27′00″N 30°30′40″E/50,450000 30,511111
| |
Kienesa w Kijowie – kienesa karaimska znajdująca się w Kijowie, przy ulicy Jarosławski Wał 7 (dawniej Welikij Pidwalnyj).
Gmina karaimska w Kijowie powstała około 1850 r. Początkowo nieliczna, w 1896 r. skupiła już liczącą blisko 200 członków społeczność. Służąca na jej potrzeby kienesa została zbudowana w stylu mauretańskim w latach 1898–1902 z inicjatywy i funduszy lokalnych przedsiębiorców karaimskich (m.in. braci Salomona i Mojsieja Kogenów) przy błogosławieństwie hazzana Josefa Sułtańskiego. Autorem projektu był kijowski architekt, Polak Władysław Horodecki, ozdoby wykonał włoski artysta Elio Salia. Część dekoracji rzeźbiarskich imitujących kamień została wykonana w nowoczesnym, jak na owe czasy, materiale, tj. w cemencie. Budynek został wyposażony w oświetlenie elektryczne, parowe ogrzewanie i wentylację.
Uroczystego otwarcia kienesy, której koszty budowy pochłonęły 200 tysięcy rubli, dokonał 27 stycznia 1902 r. hachan Taurydy i Odessy Samuel Pampułow. Podczas ceremonii obecni byli m.in. wicegubernator, mer Kijowa, rektor uniwersytetu i inne ważne postaci.
Po powstaniu Związku Radzieckiego władze nakazały zamknąć kienesę. W 1926 r. umieszczono w niej instytucje oświatowe, a następnie teatr lalkarski. Od 1952 r. budynek został przeznaczony na kino „Zorja”, przebudowany kolejny raz w 1968 r., od 1981 r. mieści Dom Aktora. Wnętrze świątyni zostało przekształcone na salę teatralną, a przedsionek w szatnię. Wewnątrz zachowało się wiele elementów z dawnych dekoracji. Przetrwały galerie dla kobiet, świątynia utraciła jednak kopułę. W latach 70. XX wieku do kienesy dobudowano mały budynek, poprzez który obecnie wchodzi się do wnętrza. Po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę, kienesa nadal jest wykorzystywana niezgodnie z jej przeznaczeniem. Na jednej ze ścian znajduje się tablica pamiątkowa informująca o kultowym charakterze budynku.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Arabadży A., Kijowscy Karaimi,[w:] Karaj Kiuńlari. Dziedzictwo narodu karaimskiego we współczesnej Europie, Wrocław 2004, s. 126-131.
- Комплекс караимских кенас в Евпатории и другие кенасы в мире, сост. В. В. Миреев, Симферополь 2006. Международный институт крымских караимов.
- Кадомська М., Хромченко В., Караїмська кенаса в Києві, „Вісник” 2004, nr 2, s. 81-91. УкрНДІпроектреставрація.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Historia kienesy. actorhall.com.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-26)].
- Obecna funkcja. moemisto.com.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-12)].
- Kijowska kienesa
