Karabin M1 Garand

Ten artykuł dotyczy karabinu M1 Garand. Zobacz też: inne znaczenia nazwy „M1”.

Rifle, Caliber .30, M1

Państwo	Stany Zjednoczone
Projektant	John Garand
Rodzaj	karabin samopowtarzalny
Historia
Produkcja	1936–1959
Wyprodukowano	około 4 500 000 karabinów
Dane techniczne
Kaliber	7,62 mm
Nabój	.30-06
Magazynek	stały, 8 nab.
Wymiary
Długość	1100 mm
Długość lufy	613 mm
Masa
broni	4,32 kg
Inne
Prędkość pocz. pocisku	825 m/s
Szybkostrzelność praktyczna	30 strz./min
Zasięg maks.	750 m
Zasięg skuteczny	402 m
Multimedia w Wikimedia Commons

M1 Garand (Rifle, Caliber .30, M1) – amerykański karabin samopowtarzalny skonstruowany przez Johna C. Garanda. Podstawowy karabin United States Armed Forces w czasie II wojny światowej i wojny koreańskiej.

Powstaniu karabinu samopowtarzalnego przyświecała idea zwiększenia siły ognia pojedynczego żołnierza. W dalszej konsekwencji miało to doprowadzić do zmniejszenia liczebności armii. W USA idea ta trafiła na podatny grunt. Armia amerykańska została, jako pierwsza na świecie na masową skalę, uzbrojona w karabin samopowtarzalny, skonstruowany przez Johna C. Garanda. Przyjęto go na uzbrojenie w 1936 pod oznaczeniem wojskowym Rifle, Caliber .30, M1 (karabin M1 kaliber 30). Od nazwiska konstruktora znany jest jednak powszechnie jako Garand.

Nowy karabin bardzo wolno przyjmował się do uzbrojenia wojsk amerykańskich. Na przeszkodzie stał tu konserwatyzm zawodowych żołnierzy, przywiązanych do karabinów powtarzalnych Springfield M1903. Miało to miejsce szczególnie w Korpusie Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych.

Dopiero po wybuchu II wojny światowej karabin M1 został na masową skalę przyjęty we wszystkich rodzajach wojsk i doceniono w pełni jego zalety w porównaniu z karabinami powtarzalnymi. W przeciwieństwie do niektórych innych ówczesnych karabinów samopowtarzalnych, karabin M1 uznawany był za wysoce udaną konstrukcję. Broń była wytwarzana również w wersji M1C i M1D przeznaczonej dla strzelców wyborowych. Łącznie wyprodukowano około 4,5 mln sztuk karabinu.

Karabiny M1 znajdowały się przez wiele lat na uzbrojeniu armii, głównie sojuszników USA. W kilku krajach były też produkowane (na przykład we Włoszech). W uzbrojeniu armii amerykańskiej pozostawał do 1957, kiedy, po wprowadzeniu nowej amunicji (nabój 7,62 mm NATO), został zastąpiony przez karabin M14 (bardzo zbliżony konstrukcyjnie do M1).

M1 jest bronią samopowtarzalną, strzelającą ogniem pojedynczym. Działa na zasadzie odprowadzania części gazów prochowych przez boczny otwór z przewodu lufy. Zamek ryglowany przez obrót, za pomocą dwóch symetrycznych rygli umieszczonych w przedniej części trzonu zamkowego. Mechanizm uderzeniowo-spustowy typu kurkowego. Po wystrzeleniu ostatniego pocisku zamek wraz z suwadłem jest zatrzymywany w tylnym położeniu dzięki podajnikowi magazynka, który w momencie wyrzucania łuski nieznacznie podnosi się, blokując ruch mechanizmów do przodu.

Zasilanie amunicją .30-06 ze stałego magazynka o pojemności 8 nabojów. Magazynek ładowany był przy użyciu dwurzędowego ładownika. Miał celownik przeziernikowy.

Charakterystyczną cechą karabinu było to, że po wystrzeleniu ostatniego naboju ładownik był automatycznie wyrzucany z charakterystycznym, głośnym metalicznym dźwiękiem. Krążyły pogłoski, że mogło to informować przeciwnika o tym, iż żołnierz musi przeładować broń. Podobno umożliwiało to również oszukanie nieprzyjaciela poprzez sztuczne wytworzenie dźwięku i sprowokowanie go do wyjścia z ukrycia. W rzeczywistości jednak, w warunkach bojowych dźwięk ten był praktycznie niesłyszalny i nie odgrywał żadnej roli. Do M1 używano kilku bagnetów: M1905, M1942, M1 i M5.

Oznaczenie M1 (M1 Carbine) nosi także karabinek samopowtarzalny, opracowany w firmie Winchester, przez zespół konstruktorów, pod kierunkiem Edwina Pugsleya. Został wprowadzony do uzbrojenia w 1941. Strzela on nabojem pośrednim kalibru 7,62 mm US Carbine, specjalnie opracowanym do tej broni. Nie ma on, poza kalibrem, nic wspólnego z karabinem M1 Garand.

• Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 76. ISBN 83-86028-01-7.

• World-Guns.com (ang.)
• Snipercentral.com. snipercentral.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-23)]. (ang.)
• Memorableplaces.com (ang.)
• Gunweek.com. gunweek.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-02)]. (ang.)
• Civilianmarksmanship.com (ang.)
• Olive-Drab.com (ang.)