Elektrownia Bełchatów

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Oddział Elektrownia Bełchatów

Elektrownia z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Adres	Wola Grzymalina 3 97-406 Bełchatów[1]
Data założenia	17 stycznia 1975
Forma prawna	samodzielny oddział
Dyrektor	Michał Banaszczyk (dyrektor oddziału)[2]
Udziałowcy	Polska Grupa Energetyczna SA
Nr KRS	0000032334
Zatrudnienie	4081 (31.12.2011)[3]
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	6 450 307 050 zł w pełni wpłacony
Położenie na mapie Polski Elektrownia Bełchatów
Położenie na mapie województwa łódzkiego Elektrownia Bełchatów
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego Elektrownia Bełchatów
Położenie na mapie gminy Kleszczów Elektrownia Bełchatów
51°16′03″N 19°19′33″E/51,267500 19,325833
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. – Oddział Elektrownia Bełchatów – największa w Europie^[4] elektrownia węglowa wytwarzająca energię elektryczną z węgla brunatnego. Produkuje około 20% energii elektrycznej w Polsce^[5][a] i jest fundamentem bezpieczeństwa energetycznego^[6]. W ramach transformacji energetycznej planowane jest zmniejszenie produkcji energii elektrycznej o blisko połowę do 2026 r., w stosunku do poziomu z 2020 r.^[7]

Elektrownia emituje najwięcej gazów cieplarnianych spośród wszystkich elektrowni w UE^[8], jednocześnie będąc mało efektywną pod względem emisji CO₂ na jednostkę wytwarzanego prądu^[9]. W 2018 roku wyemitowała 37,6 mln ton CO₂^[10].

Położona jest na terenie gminy Kleszczów w powiecie bełchatowskim w województwie łódzkim w miejscowości Rogowiec. W latach 2003–2007 Elektrownia Bełchatów wchodziła w skład holdingu BOT SA. Obecnie jest oddziałem spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA będącej częścią PGE Polskiej Grupy Energetycznej SA.

W Elektrowni Bełchatów eksploatowanych jest 12 bloków energetycznych zlokalizowanych w dwóch budynkach kotłowni i hali maszynowni:

• bloki energetyczne nr 2–12 o mocy 370–390 MW każdy^[11], oddane do użytku w latach 1981–1988, w których podstawowymi urządzeniami są: kotły parowe BB-1150, turbiny 18K370 i generatory GTHW360 oraz
• blok energetyczny nr 14 o mocy 858 MW^[12], oddany do użytku w październiku 2011, w którym podstawowymi urządzeniami są: kocioł typu BB-2400, turbina parowa typu STF-100 i generator 50WT25E-138.

W II połowie 2019 roku z eksploatacji wycofany został najstarszy blok elektrowni – blok nr 1. W numeracji bloków pominięto numer 13, dlatego ostatni blok ma numer 14.

Łączna moc maksymalna elektrowni wynosi 5298 MW^[13].

Moc z bloków 2–12 jest wyprowadzona do Stacji Elektroenergetycznej 400/220 kV „Rogowiec” (5,4 km na północ od elektrowni, na obrzeżach wsi Kurnos Drugi).

Natomiast z bloku nr 14 – 858 MW wyprowadzona jest z elektrowni do krajowego systemu elektroenergetycznego poprzez dwa równolegle pracujące transformatory blokowe każdy o mocy 700 MVA i napięciu 27/400 kV, stację przyblokową 400 kV oraz jednotorową linię blokową 400 kV o długości 42,5 km do Stacji Elektroenergetycznej 400/110 kV „Trębaczew” (1,7 km na północny zachód od wsi Trębaczew, powiat pajęczański)^[14].

Roczna produkcja energii wynosi przeciętnie 27–28 TWh, co stanowi ponad 1/6 produkcji krajowej.

Węgiel pozyskiwany jest z pobliskiej Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów do elektrowni transportowany jest za pomocą przenośników taśmowych.

W 2011 uruchomiony został nowy blok energetyczny nr 14, którego moc znamionowa wynosi 858 MW^[12]. W swojej konstrukcji blok wyróżnia się brakiem komina – spaliny kierowane są po oczyszczeniu w instalacjach odsiarczania do chłodni kominowej. Na rozwój technologii tzw. „czystego węgla” w postaci instalacji CCS (ang. Carbon Capture and Storage) elektrowni przyznano w 2009 180 mln € z funduszy UE^[15]. Ze względu na nieopłacalność technologii CCS, władze spółki wycofały się z realizacji projektu^[16].

Pod względem bezwzględnej emisji dwutlenku węgla Bełchatów zajmuje pierwsze miejsce na liście najbardziej szkodliwych emitentów w Unii Europejskiej^[17] (Raport Europe’s Dirty 30 z lipca 2014). W 2018 skumulowana roczna emisja CO₂ wyniosła 37,6 mln ton^[8]. W raporcie z 2007 Bełchatów został również uznany za elektrownię emitującą największe po Elektrowni Turów względne (w przeliczeniu na produkcję energii elektrycznej) ilości gazów cieplarnianych do atmosfery w Polsce – 1090 kg CO₂/MWh.

Zaawansowane systemy oczyszczania spalin pozwoliły na znaczną redukcję wytwarzanych zanieczyszczeń. W 2012 wielkość emisji względnej dla bloków 1–12 kształtowała się na następujących poziomach^[18]:

• CO₂ – 1080 kg/MWh,
• SO₂ – 2,839 kg/MWh,
• NO_x – 1,346 kg/MWh,
• CO – 0,332 kg/MWh,
• pył – 0,044 kg/MWh.

W 2015 roku Elektrownia Bełchatów była obiektem budowlanym emitującym najwięcej w UE dwutlenku węgla (37 mln ton), tlenków azotu (34 mln kg) oraz tlenków siarki (75 mln kg)^[19].

Plany wygaszania elektrowni w ramach transformacji energetycznej zostały opisane w Terytorialnym Planie Sprawiedliwej Transformacji (TPST) Województwa Łódzkiego^[20]. Przewiduje on zmniejszenie produkcji energii elektrycznej z poziomu 27,4 TWh w 2020 r. (18% energii wyprodukowanej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym) do 6,9 TWh w 2030 r. W pośrednich etapach planowane jest ograniczenie do 14,2 TWh w 2026 r. oraz do 11,8 TWh w 2028 r., według zaktualizowanej w styczniu 2024 r. wersji TPST^[7].

Tempo wyłączeń bloków może być niższe niż spadku wytwarzanej energii, gdyż moce te będą w coraz większym stopniu miały charakter uzupełniający źródła zeroemisyjne jako stabilne źródła zabezpieczające pewność i stabilność dostaw energii. Planowane jest wyłączanie następującej liczby bloków energetycznych w kolejnych latach: 2030 – 1, 2031 – 1, 2032 – 2, 2033 – 2, 2034 – 3, 2035 – 2, 2036 – 1^[13].

Wygaszaniu będzie towarzyszyć zmniejszenie wydobycia węgla w Kopalni Bełchatów. W porównaniu do 34,8 mln ton w 2020 r., ma ono spaść w kolejnych latach do: 2026 – 17,3 mln ton, 2028 – 14,4 mln ton, 2030 – 8,4 mln ton^[7]. Do 2028 r. planowane jest zakończenie wydobycia w Polu „Bełchatów”^[20]. Koncesja dla Pola „Bełchatów” obowiązuje do 31 grudnia 2026 r., zaś dla Pola „Szczerców” do 17 września 2038 r^[21]. Nie przewiduje się eksploatacji kolejnego złoża, Złoczew^[20]; w 2021 roku przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska została wydana decyzja odmowna w tej sprawie.^[13]

• Zdjęcie satelitarne elektrowni Bełchatów
• Oddział Elektrownia Bełchatów PGE GiEK SA
• Galeria Podwórkowa Freba – Elektrownia Bełchatów

Widok na Elektrownię Bełchatów.

Widok z lotu ptaka na Elektrownię Bełchatów