Dzielnica miasta

Dzielnica miasta – termin ma kilka znaczeń:

1. Dzielnica – część dużego miasta wyróżniająca się pod względem: pełnionych funkcji, zabudowy i układu urbanistycznego, zamieszkującej ją określonej grupy społecznej, odrębnych kompetencji władz administracyjnych i samorządu terytorialnego^[1] (np. dzielnica przemysłowa, mieszkaniowa, zabytkowa^[2]).
2. Dzielnica – jednostka pomocnicza gminy^[3].
3. Dzielnica – zwyczajowa część miasta, pewien jego obszar o określonej nazwie bez dzielnicowych struktur administracyjnych, zarządzana odgórnie przez radę miejską^[4].

Podstawę prawną funkcjonowania dzielnic stanowi ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (w skrócie: u.s.g.)^[3].

Dzielnica, osiedle, sołectwo lub inne jednostki pomocnicze mogą być utworzone przez gminę (art. 5 ust. 1 u.s.g.)^[3]. Organem uchwałodawczym dzielnicy jest rada dzielnicy (art. 37 ust. 1 u.s.g.)^[3]. Organem wykonawczym dzielnicy jest zarząd dzielnicy, na czele którego stoi przewodniczący (art. 37 ust. 2 u.s.g.)^[3]. Rada gminy po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami określa organizację i zakres działania dzielnicy statutem dzielnicy (art. 35 ust. 1 u.s.g.)^[3].

Przykłady gmin posiadających status miasta, w których powołano dzielnice jako jednostki pomocnicze gminy (wg stanu na dzień 1 sierpnia 2023 r.):

• Częstochowa^[5]
• Gdańsk^[6]
• Gdynia^[7]
• Jarosław^[8][9]
• Katowice^[10]
• Kraków^[11]
• Lublin^[12]
• Opole^[13]
• Zielona Góra^[14]

Szczególnym przypadkiem są dzielnice miasta stołecznego Warszawy, które funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (w skrócie: u.m.s.w.)^[15]. W m.st. Warszawie utworzenie dzielnic jest obowiązkowe (art. 5 ust. 1 u.m.s.w.)^[15]. Rada dzielnicy m.st. Warszawy jest organem stanowiącym i kontrolnym, a zarząd dzielnicy jest organem wykonawczym (art. 6 u.m.s.w.)^[15]. Rada m.st. Warszawy nadaje statut dzielnicy, w którym określa jej organizację i tryb funkcjonowania (art. 5 ust. 4 u.m.s.w.)^[15]. Dzielnice m.st. Warszawy to: Bemowo, Białołęka, Bielany, Mokotów, Ochota, Praga-Południe, Praga-Północ, Rembertów, Śródmieście, Targówek, Ursus, Ursynów, Wawer, Wesoła, Wilanów, Włochy, Wola i Żoliborz (art. 14 u.m.s.w.)^[15].

Przykłady miast w Polsce, w których znajdują się obszary potocznie zwane dzielnicami^{[potrzebny przypis]}:

• Gorzów Wielkopolski
• Kielce
• Legionowo
• Oleśnica
• Racibórz
• Zielona Góra

Zobacz hasło dzielnica w Wikisłowniku

Zobacz multimedia związane z tematem: Dzielnica miasta

• dzielnica
• osiedle
• sołectwo
• jednostka pomocnicza gminy