Dawid Grossman
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Patrz pod: Miłość |
Dawid Grossman (także Grosman, Gĕrôsman lub Grôsman[1]; hebr. דויד גרוסמן; ur. 25 stycznia 1954 w Jerozolimie) – izraelski pisarz, autor między innymi książek dla dzieci.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ojciec Grossmana, Yitzhak, pochodził z Dynowa. W 1936 roku w wieku 9 lat wyemigrował z owdowiałą matką do Palestyny, ojczyzny swojej przyszłej żony Michaelli, matki Dawida. Małżeństwo doczekało się dwóch synów, Dawid przyszedł na świat jako starszy z braci[2][3]. Twórczość pisarza tłumaczono na wiele języków, m.in. na polski (Kto ze mną pobiegnie). Jego najsłynniejszym dziełem jest powieść Patrz pod: Miłość, w której jednym z bohaterów jest Bruno Schulz. Jedną z jego najbardziej znanych książek jest The Yellow Wind - o życiu Palestyńczyków na terytoriach okupowanych przez Izrael (Strefa Gazy). Spotkała się ona z uznaniem za granicą, natomiast w kraju spotkała się z krytyką i wywołała dyskusję.
Studiował filozofię oraz wiedzę o teatrze na Uniwersytecie Hebrajskim. Następnie pracował w izraelskiej rozgłośni radiowej, w programach dla dzieci (od 1970 do 1984). Następnie zaczął pisać książki: Pojedynek (1982), Patrz pod: Miłość (1986), Bądź mi nożem (1998), Tam, gdzie kończy się kraj (2008).
Jak większość Izraelczyków, popierał Izrael w czasie wojny (kryzys izraelsko-libański 2006). Jednak 10 sierpnia 2006 on oraz zaprzyjaźnieni pisarze Amos Oz oraz A.B. Jehoszua na konferencji prasowej wezwali rząd Izraela do zawieszenia działań militarnych i przystąpienia do negocjacji z rządem Libanu. Działania militarne określili jako groźne dla Izraela oraz przynoszące odwrotny skutek. Dwa dni później jego 20-letni syn, Uri Grossman, zginął od rakiety przeciwczołgowej podczas operacji wojskowej w południowym Libanie, mającej na celu maksymalizację kontrolowanego terytorium, zanim rozejm wprowadzony przez ONZ wejdzie w życie[4].
W 2014 roku pisarz odwiedził Polskę w ramach obchodów wrocławskiego Festiwalu Bruno Schulza[5].
14 czerwca 2017 roku został laureatem Man Booker International Prize[6]. Nagroda w wysokości 50 000 funtów została przyznana pisarzowi i jego tłumaczce, Jessice Cohen, za powieść Wchodzi koń do baru (A Horse Walks Into a Bar), w Londynie[7].
W 2022 roku uhonorowany Nagrodą Erazma.
Mieszka w Mewasseret Cijjon na przedmieściach Jerozolimy[8]. Jest ojcem dwojga dorosłych dzieci: Jonatana i Ruth oraz poległego w wieku 20 lat Uriego.
Książki przetłumaczone na język polski
[edytuj | edytuj kod]- Wchodzi koń do baru. Warszawa: Świat Książki 2016, ISBN 978-83-8031-110-7.
- Ciałem rozumiem. Warszawa: Świat Książki 2015, ISBN 978-83-7943-376-6.
- Księga gramatyki intymnej. Warszawa: Świat Książki 2015, ISBN 978-83-7943-378-0.
- Poza czasem [Nofel mi-chuc la-zman]. Przekład: Regina Gromacka. Warszawa: Świat Książki 2014, ISBN 978-83-7943-240-0.
- Bądź mi nożem [Sze-tihji li ha-sakin]. Przekład: Marta Dudzik-Rudkowska. Warszawa: Świat Książki 2014, ISBN 978-83-7943-377-3.
- Tam, gdzie kończy się kraj. Warszawa: Świat Książki 2013, ISBN 978-83-7943-096-3.
- Kto ze mną pobiegnie [מישהו לרוץ איתו / Miszehu la-ruc ito, 2000]. Warszawa: WAB 2006, ISBN 83-7414-221-9. Wydanie 2: Warszawa: WAB 2008, ISBN 978-83-7414-512-1.
- Patrz pod: Miłość [עיין ערך: אהבה / Ayen erekh—-ahavah: roman, 1986] Świat Książki 2008, ISBN 978-83-247-0339-5.
- Gdyby Nina wiedziała, Przekład: Magdalena Sommer, Znak 2021, ISBN 978-83-240-7117-3
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ISNI 0000000109202766: Gĕrôsman, Dāwid (1954-). International Standard Name Identifier. [dostęp 2014-10-17].
- ↑ Dawid Grossman: Pomścić Brunona Schulza - Newsweek - Leszek Bugajski 19.11.2014. [dostęp 2016-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
- ↑ David Grossman: 'I cannot afford the luxury of despair' - The Guardian - Rachel Cooke 29.08.2010
- ↑ Zginął syn izraelskiego przeciwnika wojny Dawida Grossmana - WP Wiadomości [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 2017-12-02] (pol.).
- ↑ Dawid Grossman i najdłuższa gra wstępna w historii literatury - Polskie Radio - Trójka 22.10.2014
- ↑ Israeli author David Grossman wins Man Booker International prize - The Guardian - Wednesday 14 June 2017 21.43 BST
- ↑ David Grossman gewinnt internationalen Booker-Preis - Spiegel Online - 14.6.2017
- ↑ Wojciech Engelking. Będę wiedział, kiedy się mylę. Spotkanie z Dawidem Grosmanem. „Newsweek”, s. 140, 30 grudnia 2019.
- ISNI: 0000000109202766
- VIAF: 84234812, 1819149068610565730004
- LCCN: n86066972
- GND: 118970399
- NDL: 00467629
- LIBRIS: 42gjdrhn09hljq4
- BnF: 12081713m
- SUDOC: 029126169
- SBN: CFIV076312
- NKC: js20050613003
- BNE: XX1128664
- NTA: 073492361
- BIBSYS: 90199051, 14023516
- Open Library: OL5192245A
- PLWABN: 9810682589005606
- NUKAT: n2006007806
- J9U: 987007262033905171
- CANTIC: a1141974x
- LNB: 000023779
- NSK: 000460752
- BNC: 000123825
- ΕΒΕ: 80869
- BLBNB: 000225165
- KRNLK: KAC200605741
- LIH: LNB:BXf8;=Be