Bet midrasz

Bet midrasz (hebr. ‏בית מדרש‎ „dom nauki”, „dom poszukiwania”, „dom studiów”; jid. ‏בית־מדרש‎ bes-medresz) – typ synagogi ze specjalnym pomieszczeniem przeznaczonym do studiów talmudycznych dla chłopców i dorosłych mężczyzn^[1][2]. Przez chasydów popularnie nazywane szul lub szil.

Pierwsze bet midrasze powstawały w okresie hellenistycznym i były wzorowane na greckich uczelniach. W Europie Wschodniej większość takich budynków powstawało przy gminnych synagogach lub w ich bliskim sąsiedztwie. Połączenie miejsca modlitwy i nauki pozwalało na optymalne wykorzystanie czasu przeznaczonego na modły i rozważania nad Słowem Bożym^[1][3]. Czasami bet midrasz pełnił także funkcję noclegowni dla przyjezdnych pobożnych Żydów. Zajmowano się w nim również pomocą biednym studentom jesziw^[2]. Sporą część domów studiów zakładały osoby prywatne, które lokowały je przeważnie we własnych mieszkaniach.^[1][2]

Każdy bet midrasz zaopatrzony był w księgozbiór, do którego wolny dostęp mieli wszyscy członkowie gminy. Nie istniał żaden zinstytucjonalizowany system korzystania z ksiąg (jak np. w bibliotece). Nie był on potrzebny – przed ewentualnymi kradzieżami i aktami wandalizmu chroniła potęga autorytetu samego miejsca^[3].

W Talmudzie zapisane są specjalne modlitwy, które należy odmawiać przy wchodzeniu i wychodzeniu z domu studiów^[1].

• klojz
• sztybel