Alona Arzamasskaja
| Miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
1670 |
| Zawód, zajęcie |
Alona Arzamasskaja, ros. Алёна Арзамасская, erzja Олёна Эрзямассонь (ur. w Wyjezdnoje, zm. 1670) – erzjańska kozaczka biorąca udział w powstaniu chłopskim w latach 1665–1671 dowodzonym przez Stiepana Razina.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Alona Arzamasskaja była chłopką urodzoną w położonej na Powołżu słobodzie Wyjezdnoje koło Arzamasu. Jako młoda dziewczyna została zmuszona do poślubienia starszego mężczyzny, który wkrótce po ślubie zmarł. Owdowiała Arzamasskaja wstąpiła do monasteru św. Mikołaja w Arzamasie. Tam czas spędzała na czytaniu i studiowaniu medycyny, jednak nie mogąc się pogodzić ze ściśle uregulowanym życiem, jakie musiała wieść, w 1669 roku opuściła klasztor, ścięła włosy i zaczęła udawać mężczyznę[1][2].
Po uciecze z klasztoru Arzamasskaja zebrała oddział 200 mężczyzn, z którymi przyłączyła się do dowodzonego przez Stiepana Razina powstania chłopskiego[1]. Z czasem walczących w jej oddziale było od 300–400[1] do nawet 6 000[2][3] mężczyzn, nieświadomych, że ich przywódca jest kobietą[2]. Oddział kierowany przez Arzamasską wsławił się zdobyciem Tiemnikowa w 1670 roku[2][1]. Kobieta rządziła miastem przez okres dwóch miesięcy po jego zdobyciu. Ze względu na swoje umiejętności medyczne, a także zdolności łucznicze, cieszyła się dużym szacunkiem i zaufaniem Kozaków[1][2].
Po trzech miesiącach armia cara Aleksego I rozpoczęła kampanię mającą na celu stłumienie rebelii. 30 listopada 1670 roku Tiemnikow został zajęty przez wojska carskie pod dowództwem generała Jurija Dołgorukowa. Arzamasskaja przed pojmaniem ukryła się w miejscowej cerkwi, a zanim została pojmana, zastrzeliła kilku żołnierzy. W celu ustalenia tożsamości dowódców powstania poddawana była torturom; stawiała jednak opór i nie ujawniła żadnych informacji[1][2].
Wkrótce Arzamasskaja została oskarżona o zbójnictwo, a według niektórych źródeł także o czary, herezję i samowolną ucieczkę z klasztoru[2]. Skazana została na śmierć poprzez spalenie na stosie. Według zeznań świadków Arzamasskaja miała podczas egzekucji nie wydać z siebie głosu, ani nie okazywać strachu[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Reina Pennington (red.), Amazons to fighter pilots. A biographical dictionary of military women, Westport, Conn.: Greenwood Press, 2003, ISBN 0-313-29197-7, OCLC 51281184.
- ↑ a b c d e f g h N.L. Pushkareva, Women in Russian history. From the tenth to the twentieth century, Eve Levin (red.), Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe, 1997, ISBN 0-585-23828-6, OCLC 44955660.
- ↑ Adrienne Marie Harris, The Myth of the Woman Warrior and World War II in Soviet Culture, Lawrence (Kansas): University of Kansas, 30 lipca 2008 [dostęp 2023-04-21] (ang.).
