Aleksandr Łapin
| |
 generał pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1982– |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
429 Pułk Zmechanizowany, |
| Stanowiska |
dowódca Centralnego Okręgu Wojskowego (2017–2022) |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna czeczeńska, |
| Odznaczenia | |
      
| |
Aleksandr Pawłowicz Łapin (ros. Александр Павлович Лапин; ur. 1 stycznia 1964 w Kazaniu) – rosyjski wojskowy, dowódca Centralnego Okręgu Wojskowego w latach 2017–2022, szef sztabu Wojsk Lądowych w latach 2023–2024, od marca 2024 roku dowódca Leningradzkiego Okręgu Wojskowego, Bohater Federacji Rosyjskiej.
Podczas inwazji Rosji na Ukrainę Łapin dowodził Centralnym Okręgiem Wojskowym do zakończenia ukraińskiej kontrofensywy w obwodzie charkowskim w październiku 2022 roku. W styczniu 2023 roku został mianowany szefem sztabu Wojsk Lądowych Federacji Rosyjskiej. Był dowódcą odpowiedzialnym za powstrzymanie antyputinowskiego rajdu na obwód biełgorodzki wiosną 2023 roku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Aleksandr Łapin urodził się 1 stycznia 1964 roku w Kazaniu, stolicy Tatarstanu w Związku Radzieckim[1]. Po ukończeniu szkoły średniej studiował w Kazańskim Instytucie Chemiczno-Technologicznym w latach 1981–1982. W 1982 roku musiał przerwać naukę, aby odbyć służbę w Armii Radzieckiej, a dokładniej w radzieckich Wojskach Obrony Powietrznej. Po obowiązkowej służbie rozpoczął naukę w Kazańskiej Wyższej Szkole Dowódczej Wojsk Pancernych, którą ukończył w 1988 roku[1].
W 2009 Łapin ukończył Wojskową Akademię Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej i objął stanowisko zastępcy dowódcy 58 Armii Ogólnowojskowej[1]. Od 2014 do 2017 roku był pierwszym zastępcą dowódcy Wschodniego Okręgu Wojskowego, a w 2017 roku został mianowany szefem sztabu grupy wojsk rosyjskich w Syrii, które interweniowały w czasie wojny domowej. Od października 2018 roku do stycznia 2019 roku był dowódcą grupy[1].
22 listopada 2017 roku Łapin objął dowództwo nad Centralnym Okręgiem Wojskowym, który był zaangażowany w inwazję Rosji na Ukrainę[2]. W lutym 2019 roku awansował do stopnia generała pułkownika[1]. 4 lipca 2022 roku otrzymał tytuł Bohatera Federacji Rosyjskiej za sukcesy osiągnięte w czasie wojny z Ukrainą, w tym zdobycie Lisiczańska[3][4].
W czasie ukraińskiej kontrofensywy w obwodzie charkowskim i przegranej przez siły rosyjskie II bitwie o Łyman Łapin został ostro skrytykowany przez Ramzana Kadyrowa, przywódcę wchodzącej w skład Federacji Rosyjskiej Republiki Czeczeńskiej. Kadyrow oskarżył Łapina o wycofanie się Rosji z obwodu charkowskiego, grożąc, że zdegraduje go do stopnia szeregowego, odbierze mu medale i wyśle na front[4][5][6].
W 2022 roku żona jednego z rosyjskich żołnierzy złożyła skargę do prokuratury wojskowej na Łapina. Według niej generał miał przyłożyć jej mężowi pistolet do głowy, za to, że ten wycofał się z linii frontu po utracie kontaktu z dowództwem[7].
29 października 2022 roku Łapin został odwołany ze stanowiska dowódcy Centralnego Okręgu Wojskowego[1]. 10 stycznia 2023 roku rosyjskie media podały, że Łapin został mianowany szefem sztabu Wojsk Lądowych Federacji Rosyjskiej[4][5][8].
W maju 2023 roku Łapin został wyznaczony do zwalczenia antyputinowskich formacji zbrojnych, które przeprowadziły rajd na obwód biełgorodzki[9].
W marcu 2024 roku stanął na czele przywróconego po 14 latach Leningradzkiego Okręgu Wojskowego[10].
Był obwiniany za sukcesy Ukraińców w trakcie wkroczenia wojsk ukraińskich do obwodu kurskiego w sierpniu 2024 roku[11].
Za udział w inwazji na Ukrainę i naruszenie jej integralności terytorialnej generał Aleksandr Łapin od 2022 roku jest objęty sankcjami ze strony Australii, Kanady, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii[12][13][14][15].
Jest żonaty, miał syna Denisa (1986–2024), który był podpułkownikiem i dowódcą 1 Pułku Pancernego Gwardii 2 Gwardyjskiej Dywizji Zmechanizowanej. Denis Łapin był jednym z dowódców nieudanej rosyjskiej ofensywy na kierunku czernihowsko-sumskim; w czasie kampanii został odznaczony przez swojego ojca „za odwagę i bohaterstwo”[16]. Zginął 3 maja 2024 w ataku rakietowym na terytorium Ukrainy[17].
Odznaczenia[18]
[edytuj | edytuj kod]- Bohater Federacji Rosyjskiej (2022)[3]
- Order Świętego Jerzego IV stopnia (2017);
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV stopnia z mieczami;
- Order Aleksandra Newskiego;
- Order Męstwa;
- Order „Za zasługi wojskowe”;
- Medal Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny” II stopnia;
- Medal „Za Wyróżnienie Wojskowe”;
- Medal „Uczestnik operacji wojskowej w Syrii”;
- Medal „Za wyzwolenie Palmyry”;
- Medal „Wspólnota Bojowa” (Syria);
- Medal „Za Zasługi dla Kozaków” II klasy;
- Odznaka Kozacka Terka „Generał Jermołow”;
- Medal „Za zasługi w walce z międzynarodowym terroryzmem”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Телеканал «Грозный» сообщил о снятии с должности генерала Лапина. RBK, 2022-10-29. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).
- ↑ Aleksandr Czerkasow: Люди, стрелявшие в наших отцов. „Nowaja gazieta”, 2022-06-27. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).
- ↑ a b «Указ о присвоении звания Героя России генерал-майору Эседулле Абачеву и генерал-полковнику Александру Лапину». Prezydent Rosji, 2023-01-10. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).
- ↑ a b c Najpierw został zdymisjonowany po krytyce ze strony Kadyrowa i Prigożyna. Teraz awansował. „Wprost”, 2023-01-10. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ a b Генерал Лапин возглавил главный штаб Сухопутных войск. RBK, 2023-01-10. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).
- ↑ Nicole Makarewicz: Rosja ma nowego dowódcę sił lądowych. Kadyrow nazwał go „nieudacznikiem”. RMF24, 2023-01-10. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ Michał Bruszewski: Generał Putina wycofany z Donbasu. Groził oficerowi pistoletem i skonfliktował się z wagnerowcami. Komentarz. defence24.pl, 2023-01-10. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ Gen. Aleksander Łapin dowódcą sztabu wojsk lądowych Rosji. Onet.pl, 2023-01-10. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ Iwan Pietrow: Операцию по зачистке Белгородской области от диверсантов проводит генерал Лапин. glavny.tv, 2023-05-23. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).
- ↑ Стало известно о назначении командующего Ленинградским военным округом. lenta.ru, 2024-03-31. [dostęp 2024-05-26]. (ros.).
- ↑ Anna Wajs-Wiejacka: Ukraina w natarciu. Rosjanie wskazują winnego generała. msn.com/pl, 2024-08-14. [dostęp 2024-08-15]. (pol.).
- ↑ Autonomous Sanctions (Designated Persons and Entities and Declared Persons – Ukraine) Amendment (No. 2) Instrument 2022. Rząd Australii, 2022-09-26. [dostęp 2024-03-25]. (ang.).
- ↑ Sanctions – Russian invasion of Ukraine. Rząd Kanady. [dostęp 2024-03-25]. (ang.).
- ↑ Russia Sanctions Regulations 2022. Rząd Nowej Zelandii. [dostęp 2024-03-25]. (ang.).
- ↑ Financial Sanctions Notice. Office of Financial Sanctions Implementation, 2023-03-21. [dostęp 2024-03-25]. (ang.).
- ↑ Ilja Barabanow, Andriej Zacharow: Залезь, генерал, со мной в окоп. И сына своего сюда посади. BBC News, 2022-05-04. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).
- ↑ Media: HIMARS Eliminate Russian General Lapin’s Son In Ukraine. 2024-05-03. [dostęp 2024-05-27].
- ↑ Лапин Александр Павлович. rus.team, 2020-12-29. [dostęp 2024-03-25]. (ros.).