Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Przejdź do zawartości

Aleksander Kotsis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Kotsis
Ilustracja
Autoportret (1870)
Data i miejsce urodzenia

30 maja 1836
Ludwinów

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 1877
Podgórze

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

Romantyzm
Realizm

Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Kotsis (ur. 30 maja 1836 na Ludwinowie, obecnie część Krakowa; zm. 7 sierpnia 1877 w Podgórzu, obecnie dzielnicy Krakowa) – polski malarz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Kamienica w której
mieszkał Aleksander Kotsis.
Kraków-Podgórze, ul. Kalwaryjska 18.
Portret własny przy sztalugach, 1864, Muzeum Narodowe w Krakowie

Aleksander Kotsis był chłopskiego pochodzenia[1]. Ojciec malarza przybył w okolice Krakowa ze Spiszu, osiadł w Ludwinowie, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. W 1846 roku przeprowadził się z rodziną do Podgórza i zajął się handlem[2].
Aleksander w latach 1843-1849 uczył się w podgórskiej szkole powszechnej[3]. Od 1850 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Stattlera, Łuszczkiewicza i Aleksandra Płonczyńskiego[2].
W czasie studiów przyjaźnił się m.in. z Janem Matejką, Andrzejem Grabowskim oraz Arturem Grottgerem. W 1857 roku zadebiutował jako malarz w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych wystawiając pierwsze swoje prace[2]. W 1860 dzięki otrzymanemu stypendium wyjechał do Wiednia[3] na dalsze studia w tamtejszej Akademii, prawdopodobnie u Ferdinanda Georga Waldmüllera[2].

W roku 1862 powrócił do Krakowa. W okresie poprzedzającym powstanie styczniowe związał się z grupą patriotycznej młodzieży, która spotykała się w pracowni rzeźbiarskiej Parysa Filippiego w klasztorze franciszkanów[2].
Mieszkając na stałe w Podgórzu (wtedy Wolne Królewskie Miasto Podgórze, od 1915 część Krakowa) przy ul. Kalwaryjskiej 18, podróżował po Francji i Niemczech oraz po Podhalu i Tatrach. Po otrzymaniu kolejnego stypendium w roku 1866 wyjechał do Warszawy, w roku 1867 do Paryża i Brukseli[1]. W latach 1871–1875 przebywał w Monachium, gdzie został członkiem tamtejszego Kunstvereinu[2].

W 1875 roku powrócił do Podgórza. Cierpiał na zaniki pamięci spowodowane chorobą psychiczną[1]. Nieuleczalna choroba uniemożliwiła mu dalszą działalność artystyczną[2]. Zmarł w 1877 roku. Pochowany został na starym cmentarzu Podgórskim, dokładna lokalizacja grobu jest nieznana.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Malował pejzaże, wnętrza, portrety oraz sceny rodzajowe z życia wsi z okolic Krakowa i Podhala[4], epizody powstańcze[3]. Jego obrazy z reguły charakteryzował niewielki format. Prezentował malarstwo romantyczne i realistyczne jednocześnie. Jego obrazy znajdują się w zbiorach wielu oddziałów Muzeum Narodowego w Polsce, w Muzeum Śląskim w Katowicach, a także w Lwowskiej Galerii Sztuki.

  • Wnętrze izby, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Portret Jana Zawiejskiego, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Głowy dwóch dziewcząt, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Portret Habera, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Autoportret, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Portret nieznanej kobiety, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Chłopiec strzelający z klucza, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Rodzina góralska, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Portret malarki Józefiny Geppert, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Kłótnia Cyganów, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Góral w chacie, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Sierota, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Góral przed Szałasem, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Cyganie, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Krajobraz tatrzański, Giewont, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Zachód słońca – kosiarz, 1864, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Alegoria roku 1861, 1864
  • Wywiezienie księdza Brzóski z Łukowa, 1864
  • Śmierć na zesłaniu, 1864
  • Mechanik, 1865
  • Młyn w Prądniku, 1865–1870, Muzeum Śląskie w Katowicach
  • Łacha piasku, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Matula pomarli, 1868, Galeria Obrazów, Lwów
  • Pogorzelcy w Wiśniczu, 1868
  • Ostatnia chudoba, 1870, Muzeum Narodowe, Warszawa
  • Góral, 1870, Muzeum Śląskie w Katowicach
  • Dzieci z osiołkiem, ok. 1870, Galeria Obrazów, Lwów
  • W szynku, ok. 1870, Galeria Obrazów, Lwów
  • Rudowłosa, ok. 1870, Muzeum Sztuki, Łódź
  • Giewont I, ok. 1870, Muzeum Narodowe, Warszawa
  • Portret mnicha, 1870, Muzeum Narodowe, Gdańsk
  • Neapolitanka (Włoszka), ok. 1870, Muzeum Śląskie w Katowicach
  • Dzieci przed chatą, 1872, Muzeum Narodowe, Warszawa
  • Lato, 1872
  • Wycieczka w Tatry, 1873, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, Kraków
  • Dziewczynka z lalką, 1873, Muzeum Narodowe, Warszawa
  • Dzieci w lesie, 1873, Muzeum Narodowe, Poznań

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Witz 1970 ↓, s. 138.
  2. ↑ a b c d e f g Aleksander Kotsis. [dostęp 2022-08-03].
  3. ↑ a b c Teresa Stanisławska, Jan Adamczewski: Kraków ulica imienia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „BIK”, 2000, ISBN 83-87023-08-6
  4. ↑ Nowa encyklopedia PWN. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, ISBN 83-01-11966-7.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Biografia Culture pl
  • Ignacy Witz, Polscy malarze, polskie obrazy, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1970.
  • Jerzy Zanoziński: Aleksander Kotsis : 1836-1877 : życie i dzieło : Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Kotsis&oldid=74693108”