Adolf Rudnicki

Adolf Rudnicki
Aron Hirschhorn
Data i miejsce urodzenia	22 stycznia 1909 ; Żabno
Data i miejsce śmierci	14 listopada 1990 ; Warszawa
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	literatura piękna
	Ważne dzieła
	Niekochana; Czysty nurt;
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Adolf Rudnicki (ur. 22 stycznia 1909 w Żabnie^[a], zm. 14 listopada 1990 w Warszawie)^[3]^[4]^[5] – polski pisarz prozaik i eseista pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Grób Adolfa Rudnickiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Urodził się jako Aron Hirschhorn w chasydzkiej żydowskiej rodzinie Isaaka Hirschhorna, karczmarza, który był także pomocnikiem cadyka w Tarnowie, i Nechy ze Schneiderów. W 1931 ukończył szkołę handlową i podjął pracę jako urzędnik bankowy. Debiutował jako prozaik w 1930 na łamach dziennika „Kurier Poranny” nr 234, w którym wydrukowano jego nowelę pt. Śmierć operatora^[4]. Pierwszą powieść pt. Szczury napisał w 1932 r.

Był uczestnikiem kampanii wrześniowej, został wzięty do niewoli, z której uciekł. W latach 1940–1941 przebywał we Lwowie, gdzie był członkiem Narodowego Komitetu Żydowskiego. 17 września 1940 wstąpił do Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy^[6]. Od 1942 przebywał w Warszawie, gdzie działał w podziemiu kulturalnym. W 1944 wstąpił jako ochotnik do Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu warszawskim.

Po wojnie mieszkał w Łodzi, a później w Warszawie. Poświęcił się pracy pisarskiej. Współpracował z pismami „Kuźnica” i „Świat”.

Znaczącym motywem twórczości Rudnickiego jest martyrologia Żydów. Określenie „epoka pieców” pochodzi od tytułu jednego z jego utworów. Rudnicki pisał także utwory psychologiczne oraz eseje.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera AII-11-17a)^[7].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1956)^[5]
Złoty Krzyż Zasługi (8 maja 1946)^[5]^[8]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[9]
Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)^[10]

Nagrody

1955 – Nagroda Państwowa II stopnia za tom opowiadań Żywe i martwe morze^[11]
1966 – Nagroda Państwowa za tom Kupiec łódzki
1987 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia^[5]

Utwory literackie

Szczury (1932)
Żołnierze (1933)
Niekochana (Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1937)
Lato (Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1938)
Doświadczenia (1939); wydane łącznie z Żołnierzami jako Profile i drobiazgi żołnierskie (1946)
Szekspir (1948)
Pałeczka, czyli Każdemu to na czym mu mniej zależy (1950)
Żywe i martwe morze (1952)
Ślepe lustro tych lat cykl Niebieskie kartki (1956)
Prześwity cykl Niebieskie kartki (1957)
Narzeczony Beaty cykl Niebieskie kartki (1960)
Obraz z kotem i psem cykl Niebieskie kartki (1960)
Kupiec łódzki cykl Niebieskie kartki (1963)
Pył miłosny cykl Niebieskie kartki (1964)
Wspólne zdjęcie cykl Niebieskie kartki (1967)
Teksty małe i mniejsze (1971)
Rogaty warszawiak (refleksje wokół wspomnień o Antonim Słonimskim) (1981)
Sto lat temu umarł Dostojewski (1984)
Krakowskie Przedmieście pełne deserów - wspomnienia (1986)
Teatr zawsze grany (refleksje wokół wspomnień o Idzie Kamińskiej) (1987)

Wydania pośmiertne

Wybór opowiadań, seria: Biblioteka Narodowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław 2009 ISBN 978-83-04-04943-7.

Uwagi

↑ Podawana bywa błędna data urodzin 19 lutego 1912 i błędne miejsce – Warszawa^[1]. Właściwą datę i miejsce ustalił Józef Wróbel^[2].

Przypisy

↑ Adolf Rudnicki, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-07-05] (ang.).
↑ Adolf Rudnicki [online], e-Kurier Dąbrowski [dostęp 2023-07-05] .
↑ Rudnicki Adolf, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-07-05] .
↑ ^a ^b Adolf Rudnicki [online], Culture.pl [dostęp 2023-07-05] .
↑ ^a ^b ^c ^d EwaE. Głębicka EwaE., Rudnicki Adolf, [w:] JadwigaJ. Czachowska, AlicjaA. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 7, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 2001, s. 109–116, ISBN 83-02-08100-0 [dostęp 2023-07-05] .
↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 1, Warszawa 1998, s. 123.
↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
↑ M.P. z 1946 r. nr 93, poz. 175 „w uznaniu zasług, położonych dla dobra demokratycznej Polski w dziele zabezpieczenia porzuconego przez okupanta mienia, odbudowy i uruchomienia miejskich zakładów pracy, jak również stworzenia życia gospodarczego i społecznego na terenie m. Łodzi”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10 lutego 1961, s. 6
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-01].

Bibliografia

Lesław Marian Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11593-9.

[3] Podawana bywa błędna data urodzin 19 lutego 1912 i błędne miejsce – Warszawa^[1]. Właściwą datę i miejsce ustalił Józef Wróbel^[2].

[EBrit-1] Adolf Rudnicki, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-07-05] (ang.).

[Kurier-2] Adolf Rudnicki [online], e-Kurier Dąbrowski [dostęp 2023-07-05] .

[EPWN-4] Rudnicki Adolf, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-07-05] .

[Culture-5] Adolf Rudnicki [online], Culture.pl [dostęp 2023-07-05] .

[wpp-6] EwaE. Głębicka EwaE., Rudnicki Adolf, [w:] JadwigaJ. Czachowska, AlicjaA. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 7, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 2001, s. 109–116, ISBN 83-02-08100-0 [dostęp 2023-07-05] .

[Urbankowski-7] Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 1, Warszawa 1998, s. 123.

[cmentarz-8] Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

[MP-9] M.P. z 1946 r. nr 93, poz. 175 „w uznaniu zasług, położonych dla dobra demokratycznej Polski w dziele zabezpieczenia porzuconego przez okupanta mienia, odbudowy i uruchomienia miejskich zakładów pracy, jak również stworzenia życia gospodarczego i społecznego na terenie m. Łodzi”.

[10] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[11] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10 lutego 1961, s. 6

[12] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-01].

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[1]

[2]