1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
21 maja 1943 |
| Rozformowanie |
9 maja 1945 |
| Patron | |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Formacja | |
Dywizja Pancerno-Spadochronowa „Hermann Göring” (niem. Fallschirm-Panzer-Division 1. Hermann Göring) – niemiecka dywizja naziemna Luftwaffe w czasie II wojny światowej.
Historia jednostki
[edytuj | edytuj kod]Dywizja Pancerna „Hermann Göring” powstała w lipcu 1943 na Sycylii z rezerwowego personelu i pozostałości Dywizji „Hermann Göring” (dywizja ta z kolei wywodziła się z przedwojennej jednostki niemieckiej policji państwowej Landespolizei[1]), rozbitej w Tunezji po przejściu długiego szlaku bojowego, m.in. przez atak na Polskę, Belgię, Holandię i Francję, walki na Bałkanach oraz inwazja na Związek Radziecki, a w końcu także w Afryce Północnej, gdzie w maju 1943 poddała się wraz z resztą Grupy Armii Afryka (Heeresgruppe Afrika)[2].
Od września 1943 odtworzona dywizja walczyła we Włoszech, biorąc udział w walkach pod Anzio i o utrzymanie Rzymu na linii Gustawa, ponosząc ciężkie straty. Jednostka brała udział także w rozbrajaniu niegdyś sojuszniczych wojsk włoskich oraz w ewakuacji dóbr kultury z klasztoru na Monte Cassino. W kwietniu 1944 przemianowano ja na dywizję „pancerno-spadochronową”, w praktyce tylko uzupełniając braki w ludziach i sprzęcie[3].
15 lipca 1944 dywizja wyruszyła koleją z Włoch ponownie na front wschodni. Po przybyciu w rejon Warszawy, dywizja weszła natychmiast do walki na przedmościu warszawskim, w Pogorzeli (gdzie zginął Heinz Göring, bratanek Hermanna Göringa). Dywizja powstrzymywała ataki radzieckiej 2 Armii Pancernej w rejonie Mińska Mazowieckiego i Wołomina. W międzyczasie wybuchło powstanie warszawskie, które zastało część oddziałów dywizji podczas wyładunku w rejonie Piastowa – oddziały te przebijały się następnie przez Wolę na Pragę, celem dołączenia do macierzystej jednostki. Następnie dywizja walczyła w rejonie Warki z przyczółkiem, jaki utworzyły oddziały sowieckie i polskie[4].
Od jesieni 1944 do maja 1945 jednostka walczyła na terenie kolejno Pomorza, linii Odry i Nysy, na Śląsku i w Saksonii[5].
Ostatecznie przemianowana jako Korpus Pancerno-Spadochronowy „Hermann Göring” (po połączeniu z właśnie powstałą 2 Dywizją Pancerno-Spadochronową „Hermann Göring”). 25 stycznia 1945 roku miała miejsce bitwa w Strumianach między radzieckimi siłami pancernymi. Po tej potyczce utworzono w Strumianach zbiorową mogiłę, w której spoczęło około 80 niemieckich żołnierzy[6]. Później dywizja wzięła udział m.in. w bitwie pod Budziszynem, gdzie ponownie starła się z oddziałami polskimi, zadając ciężkie starty 2 Armii Wojska Polskiego[7]. Resztki korpusu poddały się wojskom sowieckim i amerykańskim[8].
Zbrodnie wojenne
[edytuj | edytuj kod]1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring jest odpowiedzialna za wiele zbrodni wojennych popełnionych w wielu państwach na różnych frontach. Jedna z nich miała miejsce 29 czerwca 1944 w okolicach wioski Civitella in Val di Chiana, gdzie zostało zamordowanych 250 cywilów[9][10]. Dywizja brała także udział w zbrodni w Cavriglia (173 ofiary)[11], Monchio, Susano i Costrignano (130 ofiar)[12] oraz Vallucciole (107 ofiar)[13].
Żołnierze Dywizji Hermann Göring używali cywilów jako żywych tarcz, prowadząc ich przed swoimi czołgami w celu zdobywania barykad podczas tłumienia powstania warszawskiego[14][15].
Dowódcy
[edytuj | edytuj kod]- Generał Paul Conrath, 21 maja 1943 – 15 kwietnia 1944
- Generał-porucznik Wilhelm Schmalz, 16 kwietnia 1944 – 3 października 1944
- Generał-major Hanns-Horst von Necker, 4 października 1944 – 5 lutego 1945
- Generał-major Max Lemke, 5 lutego 1945 – 9 maja 1945
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Skład w 1942[16]:
- Divisionsstab
- Panzer-Regiment Hermann Göring
- Panzergrenadier-Regiment 1 Hermann Göring
- Panzergrenadier-Regiment 2 Hermann Göring
- Panzer-Aufklärungs-Abteilung Hermann Göring
- Panzer-Artillerie-Regiment Hermann Göring
- Flak-Regiment Hermann Göring
- Panzer-Pionier-Bataillon Hermann Göring
- Panzer-Nachrichten-Abteilung Hermann Göring
- Panzer-Nachschub- und Versorgungstruppen Hermann Göring
- Feldersatz-Bataillon Hermann Göring
- Instandsetzung-Abt. Hermann Göring
- Verwaltungstruppe Hermann Göring
- Sanitäts-Abt. Hermann Göring
- Divisionkampfschule Hermann Göring
Skład w 1944:
- Dowództwo i sztab (Divisionsstab)
- Kompania sztabowa (Stabskompanie)
- Grupa żandarmerii (Feldgendarmerietrupp)
- Spadochronowy Pułk Pancerny Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Regiment Hermann Göring)
- 1 Pułk Spadochronowy Grenadierów Pancernych Hermann Göring (Fallschirm-Panzergrenadier-Regiment 1 Hermann Göring)
- 2 Pułk Spadochronowy Grenadierów Pancernych Hermann Göring (Fallschirm-Panzergrenadier-Regiment 2 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Pułk Artylerii Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Artillerie-Regiment 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Dywizjon Rozpoznawczy Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Aufklärungs-Abteilung 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Fizylierów Hermann Göring (1 Batalion Fallschirm-Panzer-Füsilier-Bataillon 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Saperów Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Pionier-Bataillon 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Łączności Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Nachrichten-Abteilung 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Zapasowy Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Feldersatz-Bataillon 1 Hermann Göring)
- Poczta polowa (Feldpostamt 1 Hermann Göring)
Reorganizacje
[edytuj | edytuj kod]- Polizeiabteilung z. B.V. Wecke, luty 1933 – czerwiec 1933 (batalion policyjny)
- Landespolizeigruppe Wecke z. B.V, czerwiec 1933 – styczeń 1934 (jednostka Landespolizei)
- Landespolizeigruppe General Göring, styczeń 1934 – wrzesień 1935 (jednostka Landespolizei)
- Regiment General Göring, wrzesień 1935 – początek 1941 (pułk)
- Regiment (mot) Hermann Göring, początek 1941 – lipiec 1942 (pułk zmotoryzowany)
- Brigade Hermann Göring, lipiec 1942 – październik 1942 (brygada)
- Division Hermann Göring, październik 1942 – czerwiec 1943 (dywizja)
- Panzerdivision Hermann Göring, czerwiec 1943 – kwiecień 1944 (dywizja pancerna)
- Fallschirm-Panzer-Division 1. Hermann Göring, kwiecień 1944 – październik 1944 (dywizja pancerno-spadochronowa)
- Fallschirm-Panzerkorps Hermann Göring, październik 1944 – maj 1945 (korpus pancerno-spadochronowy)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Williamson i Andrew 2003 ↓, s. 3–5.
- ↑ Williamson i Andrew 2003 ↓, s. 6–9.
- ↑ Williamson i Andrew 2003 ↓, s. 10–12.
- ↑ Williamson i Andrew 2003 ↓, s. 14–15.
- ↑ Williamson i Andrew 2003 ↓, s. 15–16.
- ↑ Wolski 2011 ↓, s. 42.
- ↑ Grzelak 2002 ↓, s. 275, 279.
- ↑ Williamson i Andrew 2003 ↓, s. 16–17.
- ↑ Geyer 1995 ↓, s. 208ff.
- ↑ Gianluca Fulvetti, Marco Conti: CIVITELLA IN VAL DI CHIANA 29.06.1944 (Arezzo - Toscana) Episodio di riferimento: CIVITELLA IN VAL DI CHIANA 29.06.1944. straginazifasciste.it. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
- ↑ Gianluca Fulvetti, Andrea Ventura, Marco Conti: CAVRIGLIA 04.07.1944 (Arezzo - Toscana). straginazifasciste.it. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
- ↑ Daniel Degli Esposti: MONCHIO SUSANO E COSTRIGNANO PALAGANO 18.03.1944 (Modena - Emilia-Romagna). straginazifasciste.it. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
- ↑ Gianluca Fulvetti, Marco Conti: VALLUCCIOLE PRATOVECCHIO STIA 13.04.1944 (Arezzo - Toscana). straginazifasciste.it. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
- ↑ Hanns von Krannhals: Der Warschauer Aufstand 1944. Bernard & Graefe Verlag für Wehrwesen, 1962. (niem.).
- ↑ Peter K. Gessner: "For over two months...". Polish Academic Information Center, University at Buffalo, 2000. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
- ↑ Mitcham 2007 ↓, s. 43–44.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Es muß daher mit schnellen und drakonischen Maßnahmen durchgegriffen werden. W: Michael Geyer: Vernichtungskrieg. Verbrechen der Wehrmacht. Hannes Heer, Klaus Naumann (red.). Hamburg: 1995. ISBN 3-930908-04-2.
- Czesław Grzelak: Armia Berlinga i Żymierskiego. Piła: Wydawnictwo Neriton, 2002. ISBN 83-88973-27-4.
- Samuel W. Mitcham: German Order of Battle: Panzer, Panzer Grenadier, and Waffen SS Divisions in WWII. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2007. ISBN 978-0-8117-3416-5.
- Edmund Wolski: Borek Wielkopolski: miasto i gmina. Piła: Wydawnictwo Media, 2011. ISBN 978-83-60546-62-8.
- Gordon Williamson, Stephen Andrew: The Hermann Göring Division. Oxford: Osprey Publishing, 2003. ISBN 1-84176-406-X.