Serial telewizyjny

Serial telewizyjny – wieloodcinkowy telewizyjny serial filmowy lub wieloodcinkowa telenowela.

Serial filmowy jest realizowany przy pomocy technik filmowych, ujęcie po ujęciu, najczęściej przy pomocy jednej kamery, na taśmie światłoczułej 35 lub 16 mm, obecnie także na nośniku magnetycznym i cyfrowym. Telenowela jest realizowana technikami telewizyjnymi. Kręcone są całe sceny przy pomocy kilku kamer, na nośniku magnetycznym lub cyfrowym.

Największymi zagranicznymi stacjami telewizyjnymi, które produkują seriale, są obecnie CBS, NBC i Televisa (meksykańska telewizja) czy, najmłodsza z nich wszystkich, stacja telewizyjna Fox. Każda z tych stacji ma na swoim koncie sporo ogólnoświatowych hitów. Dziełem stacji telewizyjnej Fox jest chociażby Świat według Bundych.

Bardzo częstym zjawiskiem jest promowanie przez seriale aktorów, którzy po początkowym sukcesie serialu zaczynają swoje prywatne kariery aktorskie, z dala od seriali, zazwyczaj w filmach pełnometrażowych, rzadziej na deskach teatralnych. Takimi aktorami są chociażby: Richard Chamberlain, Roger Moore, Denzel Washington, George Clooney, Courteney Cox, Christina Applegate, Tom Selleck, Johnny Depp, Brad Pitt czy Richard Grieco.

Można wyróżnić następujące typy seriali telewizyjnych:

• Seriale fabularne:
  • Serial przedstawiający dzieje wybranej grupy bohaterów w ramach rozwijającej się chronologicznie, z odcinka na odcinek akcji, np. Chłopi Rybkowskiego, Dom Łomnickiego, Polskie drogi Morgensterna, Alternatywy 4 i Zmiennicy Barei, Przyłbice i kaptury Piestraka czy Miasteczko Twin Peaks Lyncha, lub telenowele: Niewolnica Isaura, Kochane kłopoty, Chirurdzy;
  • Serial z tymi samymi bohaterami wiodącymi, ale z indywidualną fabułą każdego odcinka, np. Stawka większa niż życie, seriale kryminalne jak Kojak, Tagart czy polskie 07 zgłoś się, seriale komediowe Świat według Kiepskich,Kasia i Tomek lub telenowele: Rodzina zastępcza.
  • Serial zawierający ideę lub pomysł przewodni, lecz różnych bohaterów i różne fabuły, np. Dekalog Kieślowskiego, Alfred Hitchcock przedstawia, Strefa mroku
• Seriale dokumentalne, np. polskie telenowele dokumentalne: S.O.S. Dzieciom!, Szpital Dzieciątka Jezus, Kochaj mnie, Pierwszy krzyk, Przedszkolandia, Prawdziwe psy.
• Seriale animowane, przede wszystkim dla dzieci, np. Miś Uszatek, Miś Colargol, Zaczarowany ołówek, Przygody kota Filemona z Se-ma-fora, Bolek i Lolek, Reksio, Krecik, Pszczółka Maja, Wilk i Zając, seriale Disneya z Myszką Miki, Kaczorem Donaldem oraz wiele innych, a także dla dorosłych i młodzieży: South Park, Simpsonowie bądź spora część powstałych anime

Seriale telewizyjne, podobnie jak film fabularny, można podzielić na wiele gatunków. Najpopularniejsze to:

• kryminały, np. Gliniarz i prokurator, Święty, Columbo, Kojak, Crime Story, Policjanci z Miami, 07 zgłoś się, Glina, Ekstradycja, Sfora, Kryminalni;
• seriale science fiction, np. cała seria Star Trek, SeaQuest, Babilon 5, Z Archiwum X, Stargate SG-1, Battlestar Galactica, Firefly, Tajemnice Smallville;
• seriale fantasy, np. Buffy postrach wampirów, The Lair, Więzy krwi
• seriale wojenne, np. Czterej pancerni i pies, Stawka większa niż życie, Kolumbowie, Siedemnaście mgnień wiosny, M*A*S*H;
• seriale szpiegowskie, np. Pogranicze w ogniu, Życie na gorąco;
• seriale obyczajowe, np. Jan Serce, Samo Życie, Daleko od szosy, Czterdziestolatek, Wojna domowa, Cudowne lata, Kobieta za ladą, Przystanek Alaska, Dallas, Dynastia, Seks w wielkim mieście, Gotowe na wszystko, Kochane kłopoty;
• westerny, np. Bonanza, Dr Quinn, Domek na prerii;
• seriale kostiumowe, np. kolejne seriale o Robin Hoodzie, Duma i uprzedzenie, Korzenie, Lalka, Noce i dnie, Przygody pana Michała, Z biegiem lat, z biegiem dni;
• seriale medyczne, np. Doktor Kildare, Szpital na peryferiach, Ostry dyżur, Klinika w Schwarzwaldzie, Na dobre i na złe, Szpital Dobrej Nadziei, Chirurdzy, Doktor House;
• seriale prawnicze, np. Ally McBeal, Prawnicy z Miasta Aniołów, Potyczki Amy, The Practice, Magda M., JAG - Wojskowe Biuro Śledcze;
• seriale młodzieżowe, np. Beverly Hills 90210, Ich pięcioro, Felicity, Buffy postrach wampirów, Jezioro marzeń, Życie na fali, Pogoda na miłość, 90210, Plotkara;
• Na przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat najpopularniejszymi serialami były jednak komedie, w tym produkcje z gatunku sitcom, których przedstawicielami są takie komedie jak: Alf, Świat według Bundych, Zdrówko, 'Allo 'Allo!, Hotel Zacisze czy Przyjaciele. Główną zasadą sitcomów jest fakt, że większość sytuacji, gier słownych, gagów sytuacyjnych, odbywa się podczas przebywania bohaterów danego serialu w konkretnym miejscu, zazwyczaj siedzących np. na kanapie (jak ma to miejsce w Świecie według Bundych czy Przyjaciołach);
• seriale netmobilowe – Mobizody.

Oglądalność :

- Należy pamiętać, że pozornie niska oglądalność może być wysoka w danym kraju. Oglądalność zależy nie tylko od jakości serialu, ale także od liczby mieszkańców danego kraju, pory nadawania serialu, itp.

- Wyniki oglądalność seriali z USA pochodzą z okresu od 23 do 27 listopada 2009.^[2]

Seriale telewizyjne wyprodukowane przy udziale i po raz pierwszy wyświetlone przez polską publiczną lub komercyjną stację telewizyjną (Telewizję Polską SA, telewizję Polsat, telewizję TVN, Canal+ itd.)

Stan na dzień 10 grudnia 2009 r. na podstawie danych IBFP.

Uwagi:

• Podane zostały stacje telewizyjne, w których seriale miały swoją premierową emisję (część produkcji doczekała się reemisji na innych kanałach).
• Ponieważ poszczególne produkcje z udziałem Bolka i Lolka noszą różne tytuły i różnią się stylistycznie, nie można ich potraktować jako jeden serial. Gdyby jednak zostały potraktowane w taki sposób, serial znalazłby się na miejscu 5.

Jak wynika z badań, seriale emitowane w polskich stacjach telewizyjnych oglądają głównie kobiety. "Spośród przeszło 30 produkcji, jakie brano pod uwagę przy tworzeniu ankiety tylko trzy są chętniej oglądane przez panów".

Seriale bardzo chętnie oglądane są na wsi. Najwierniejszymi widzami seriali są mieszkańcy województw mazowieckiego i śląskiego^[4].

• miniserial
• opera mydlana
• telenowela
• cliffhanger
• spinoff