Jerzy Jabłonowski

Jerzy Jabłonowski

porucznik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	27 lipca 1897 Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 kwietnia 1942 KL Auschwitz
Przebieg służby
Lata służby	1916–1930, 1939–1942
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	7 pułk ułanów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Jabłonowski (ur. 27 lipca 1897 w Warszawie, zm. 22 kwietnia 1942 w KL Auschwitz) – legionista, porucznik kawalerii Wojska Polskiego, adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego, armator z Gdyni^[1].

Urodził się 27 lipca 1897 w Warszawie, w rodzinie Władysława Feliksa i Marii Heleny^[2][3]. W pierwszym roku swego życia został sierotą^[4].

29 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego^[5]. Służył w 4. szwadronie 7 pułku ułanów. Pod dowództwem Edwarda Wilczyńskiego walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie na wojnie z bolszewikami^[4]. Wyróżnił się w końcu lipca 1919 w walkach pod Wilejką, które były częścią polskiej ofensywy na Mińsk^[6].

Od 16 marca 1921 do 22 maja 1922 był słuchaczem dziesięciomiesięcznego kursu dla oficerów młodszych mianowanych za waleczność, a nie posiadających odpowiedniego cenzusu naukowego (klasa XII, 4/XII) w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy^[7][4][8]. W międzyczasie (3 maja 1922) został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 104. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)^[9]. Po ukończeniu kursu wrócił do macierzystego pułku, który stacjonował w Mińsku Mazowieckim^[10][11]. 12 lutego 1923 prezydent RP awansował go z dniem 1 stycznia 1923 na porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 14. lokatą w korpusie oficerów jazdy^[12].

Z dniem 30 listopada 1927 został przeniesiony w stan nieczynny (bez poborów) na 12 miesięcy z równoczesnym przeniesieniem z 7 puł. do kadry oficerów kawalerii^[13]. Z dniem 30 listopada 1928 przedłużono mu stan nieczynny o dalsze 12 miesięcy^[14]. Następnie został oddany do dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, a z dniem 30 kwietnia 1930 przeniesiony w stan spoczynku^[15].

Mieszkał w Gdyni-Kamiennej Górze, w pensjonacie Victoria Regia^[16].

We wrześniu 1939 wziął udział w obronie Wybrzeża służąc w 2 batalionie morskim^[17]. Dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu II A Prenzlau, gdzie otrzymał numer jeńca „868”^[17]. 21 marca 1940 przebywał w szpitalu rezerwowym w Tangerhütte^[17].

Według Leona Wanata w tym samym roku został aresztowany w obozie jeńców, przewieziony do Warszawy i osadzony na Pawiaku^[1]. Natomiast ze wspomnień Ireny Rybotyckiej wynika, że Jerzy Jabłonowski w 1940 przebywał na wolności w Warszawie i był pomysłodawcą wykorzystania sygnetu drukarskiego Wydawnictwa Polskiego R. Wegnera jako znaku „Polska Walcząca”^[18].

3 lutego 1942 przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął 22 kwietnia 1942^[3][19].

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2645 – 1921^{[20][2][21][22][23]}
• Krzyż Walecznych trzykrotnie – 15 marca 1921^[24][25]
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Odznaka „Za wierną służbę”
• Odznaka pamiątkowa „Orlęta” nr 3374^[26]
• łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929^[27]

2 marca 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”^[16].

• Jabłonowski Jerzy. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.52-4276 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-03].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty. Szkic historyczny z 55-ma ilustracjami. Jan Załuska (red.). Bydgoszcz: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1924.
• Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
• Władysław Laudyn: Zarys historji wojennej 7-go pułku ułanów lubelskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Leon Wanat: Za murami Pawiaka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1985.