Orliczka kreteńska
P. cretica var. albolineata | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Klasa | |
Podklasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Orliczka kreteńska |
Nazwa systematyczna | |
Pteris cretica L. Sp. Pl. 130. 1 Mai 1753 |
Orliczka kreteńska (Pteris cretica) – gatunek paproci należący do rodziny orliczkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony; w środowisku naturalnym rośnie dziko w Azji, Europie, Afryce i w Ameryce Środkowej[3]. W wielu krajach jest uprawiany jako roślina ozdobna.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Paproć o długoogonkowych, pojedynczo nieparzysto-pierzaście złożonych liściach składających się z kilku dużych listków. Liście mają długość do 30 cm i są ich 2 rodzaje; większe, sztywno wzniesione liście zarodnikonośne i mniejsze, łukowato zwieszające się w dół liście płonne[4]. Roślina wytwarza kłącza. Zarodnie z zarodnikami powstają na brzegach podwiniętych listków. Występuje w dwu odmianach[3]:
- Pteris cretica var. albolineata – o jasnych, zielono obrzeżonych liściach
- Pteris cretica var. cretica – o jednolicie zielonych liściach
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]W Polsce jest uprawiana jako ozdobna roślina pokojowa. Prawidłowo pielęgnowana jest rośliną długowieczną. Niektóre odmiany (np. P. cretica 'Wimsettii') są uprawiane również pod osłonami (w tunelach foliowych i szklarniach), a ich ozdobne, karbowane liście są wykorzystywane do bukietów, wieńców i wiązanek.
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]- Wymagania. Jest łatwa w uprawie, wśród paproci wyróżnia się dość dobrą tolerancją na suche powietrze w naszych mieszkaniach. Jako podłoże najlepsza jest ziemia torfowa. Lubi wilgotne powietrze, aby jej to zapewnić należy doniczkę ustawić w pojemniku ze stale wilgotnym torfem. Latem odpowiednia jest temperatura ok. 21 °C, źle toleruje wysokie temperatury. Zimą temperatura nie powinna być niższa od 10 °C. Liści nie należy nabłyszczać.
- Sposób uprawy. Wymaga obfitego podlewania; latem codziennie, zimą 2–3 razy tygodniowo, tak, by ziemia w doniczce nigdy nie przeschnęła. Podlewać należy wodą bezwapniową. Aby zapewnić odpowiednią wilgotność należy roślinę spryskiwać wodą, szczególnie w zimie, gdy powietrze jest suche od centralnego ogrzewania, oraz podczas letnich upałów. Spryskiwanie wystarcza też do zmycia liści z kurzu. Przesadza się roślinę do większej doniczki co roku na wiosnę. Latem nawozi się połową zalecanej dawki płynnych nawozów wieloskładnikowych raz na 2 tygodnie, zimą raz na miesiąc.
- Rozmnażanie. Najłatwiej przez podział rozrośniętej kępy podczas wiosennego przesadzania. Fachowcy rozmnażają tę paproć również przez zarodniki. Zazwyczaj paproć samorzutnie rozsiewa się i często w pojemniku wyrastają z zarodników młode paprocie, które można rozsadzić.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ The Pteridophyte Phylogeny Group , A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].
- ↑ Ogród Botaniczny Zabrze. [dostęp 2009-04-24].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
- EoL: 492427
- EUNIS: 150077
- Flora of China: 200003349
- Flora of North America: 200003349
- GBIF: 5275404
- identyfikator iNaturalist: 78777
- IPNI: 17211870-1
- ITIS: 17701
- NCBI: 49539
- Plant Finder: 285685
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-26600300
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:17211870-1
- Tela Botanica: 53823
- identyfikator Tropicos: 26600300
- USDA PLANTS: PTCR2
- CoL: 78KZS