ognisko

wymowa:

​^?/i, IPA: [ɔɟˈɲiskɔ], AS: [oǵńisko], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) ułożony, płonący stos drewna

(1.2) pot. zabawa, impreza przy ognisku (1.1)

(1.3) opt. punkt na zewnątrz soczewki lub zwierciadła, w którym skupiają się przechodzące przez nią promienie; zob. też ognisko (optyka) w Wikipedii

(1.4) geom. punkt krzywej stożkowej, określający ją przez odpowiedni stosunek odległości jej punktów od kierownicy i tego punktu

(1.5) przest. miejsce, na którym rozpala się ogień; także: ogień palący się w tym miejscu

(1.6) miejsce, w którym coś się zaczyna lub z którego się rozprzestrzenia

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	ognisko	ogniska
dopełniacz	ogniska	ognisk
celownik	ognisku	ogniskom
biernik	ognisko	ogniska
narzędnik	ogniskiem	ogniskami
miejscownik	ognisku	ogniskach
wołacz	ognisko	ogniska

przykłady:

(1.1) W lasach nie wolno palić ognisk.

(1.2) We wtorek urządzamy ognisko klasowe.

(1.3) Jeśli położyć papier w ognisku soczewki, to po pewnym czasie promienie słońca mogą go zapalić.

(1.4) Ogniskiem okręgu jest jego środek.

(1.6) Uzasadniona jest retroaktywna kwalifikowalność kosztów poniesionych przez Łotwę ze skutkiem od dnia notyfikacji ognisk choroby oraz przez Litwę i Białoruś ze skutkiem od dnia rozpoczęcia działań nadzorczych (…)^[1]

składnia:

(1.6) ognisko + D.

kolokacje:

(1.1) ognisko płonie • palić ognisko

(1.6) ognisko choroby / chorobowe / epidemii / zarazy / pomoru • ognisko wojny / rewolucji / szaleństwa

synonimy:

(1.6) zarzewie

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ogień m, ogniskowa ż, ogniskowanie n, zogniskowanie n

czas. ogniskować, zogniskować

przym. ogniskowy

związki frazeologiczne:

na św. Annę mrowiska, szukaj w zimie ogniska • ognisko domowe

etymologia:

(1.1) pol. ogień + -isko

(1.3) od (1.1), gdyż skupienie wiązki światła w soczewce skupia jego energię

(1.4) od (1.3)

(1.6) od (1.1)^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bonfire, campfire; (1.3) focus
• baskijski: (1.1) su, sutzar; (1.2) su, sutzar; (1.3) foku; (1.4) foku
• białoruski: (1.1) вогнішча n, касцёр m
• bułgarski: (1.1) лагерен огън m; (1.3) фокус m
• duński: (1.1) bål n
• esperanto: (1.1) tendarfajro, lignofajro; (1.3) fokuso; (1.4) fokuso; (1.6) fokuso, centro
• fiński: (1.1) nuotio, valkea; (1.3) polttopiste
• francuski: (1.1) feu de camp
• hiszpański: (1.1) fogata ż
• islandzki: (1.1) bál n
• jaćwieski: (1.1) ugne
• japoński: (1.3) 焦点(しょうてん)
• kaszubski: (1.1) ògniszcze n
• kataloński: (1.1) foguera ż
• niemiecki: (1.1) Herd m, Feuer n; (1.3) Fokus m
• rosyjski: (1.1) костёр m; (1.6) очаг m
• rumuński: (1.1) cămin
• szwedzki: (1.1) bål n, brasa w; (1.3) fokus w
• ukraiński: (1.1) во́гнище n, бага́ття n; (1.3) фо́кус m; (1.4) фо́кус m
• wilamowski: (1.1) faojer n, had n, hāt n
• włoski: (1.1) falò m

źródła: