NL9300328A - Laminaat opgebouwd uit composietlagen met verschillende thermische uitzetting. - Google Patents

Description

LAMINAAT OPGEBOUWD UIT COMPOSIETLAGEN MET VERSCHILLENDE

THERMISCHE UITZETTING

De uitvinding heeft betrekking op een laminaat opgebouwd uit een aantal eerste composietlagen welke een of meer lagen van eerste vezels in een matrix bevatten en een aantal tweede composietlagen welke een of meer lagen van tweede vezels in een matrix bevatten, waarin de eerste en tweede composietlagen elkaar afwisselen en waarin de opeenvolgende lagen onderling verbonden zijn.

Een dergelijk laminaat is bekend uit US-A-3832265. Dit laminaat bevat een composietlaag met nylonvezels geplaatst tussen twee composietlagen met glasvezels. De matrix in beide composietlagen wordt gevormd door een thermohardende polyester.

Het nadeel van dit uit US-A-3832265 bekende laminaat is dat het ongewenst snel delamineert onder invloed van temperatuurwisselingen. Gebleken is dat in het bijzonder bij laminaten van composietlagen met een vezel-gehalte tussen 50 en 90 vol.% waarbij het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 10*10-6 K-1 bedraagt snel delaminatie optreedt. Met thermische uitzettingscoëfficiënt van de vezel wordt de lineaire thermische uitzettingscoëfficiënt in de lengterichting van de vezel bedoeld.

Het doel van de uitvinding is een laminaat dat dit nadeel niet of in mindere mate vertoont.

Dit doel wordt volgens de uitvinding bereikt doordat in het laminaat elke eerste en tweede composietlaag een vezelgehalte heeft van 50-90 vol.% en het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 10*10-6 K-1 bedraagt en de matrix van elke eerste composietlaag bestaat uit een materiaal met een rek van ten hoogste 15% en de matrix van elke tweede composietlaag bestaat uit een materiaal met een rek van ten minste 50%.

Verrassenderwijze is gebleken dat het laminaat volgens de uitvinding minder snel delamineert dan het bekende laminaat. Hierdoor heeft dit bij een gelijke blootstelling aan temperatuurveranderingen een langere levensduur dan het bekende laminaat. Een verder voordeel van het laminaat volgens de uitvinding is dat het bij een gelijk gewicht per oppervlakte-eenheid een hogere energie-absorptie heeft bij inslag van een ballistisch projectiel. Hierdoor heeft een anti-ballistisch voorwerp dat een laminaat volgens de uitvinding bevat een gunstigere verhouding tussen het beschermingsniveau en het gewicht dan de bekende laminaten. Een verder voordeel is dat het laminaat een goede vorrastabiliteit heeft.

De voordelen van de uitvinding komen des te sterker tot uitdrukking naarmate het vezelgehalte in de composietlagen hoger is en naarmate het verschil tussen de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels groter is. Bij voorkeur betreft de uitvinding dan ook laminaten, waarin het vezelgehalte van de eerste en de tweede composietlaag 65-90 vol.% is en/of als het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 20*10~6 K_1 en met meer voorkeur ten minste 100*10-6 K~1 is. In het bijzonder blijken goede resultaten te worden behaald bij niet-vlakke laminaten. Verder komen de voordelen van de uitvinding in het bijzonder tot uitdrukking in laminaten waarin de vezels in de composietlagen in hoge mate gericht zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval bij composietlagen welke zijn opgebouwd uit vezellagen in een matrix waarin de vezels hoofdzakelijk in één of twee richtingen liggen en in het bijzonder wanneer deze lagen in de composietlaag zodanig regelmatig gestapeld zijn dat de vezelrichtingen van de verschillende vezellagen in hoge mate overeen komen. Vezellagen met een hoge mate van gerichtheid zijn bijvoorbeeld niet-geweven lagen van onderling parallelle vezels of weefsels.

De rek van de matrix van de eerste composietlaag dient ten hoogste 15% te zijn. Met rek wordt bedoeld de lengtetoename bij uitrekking van een een zekere lengte van het matrixmateriaal tot het moment, waarop breuk optreedt, uitgedrukt in procenten van de oorspronkelijke lengte. Het voordeel van een matrix met een lage rek is dat het laminaat een goede stijfheid en een goede vormstabiliteit heeft. Met meer voorkeur is deze rek ten hoogste 10% en met de meeste voorkeur ten hoogste 5%. De rek van de matrix van de tweede composietlaag dient ten minste 50% te zijn. Het voordeel hierbij is dat het laminaat minder delaminatie vertoont bij temperatuurveranderingen. Met meer voorkeur is deze rek ten minste 100% en de meeste voorkeur ten minste 300%.

Binnen de gestelde eisen en voorkeuren kunnen een groot aantal verschillende materialen gekozen worden als matrix in de eerste en de tweede composietlaag. Met matrix wordt bedoeld een de vezels geheel of gedeeltelijk omhullend materiaal dat de vezels tot een samenhangend geheel bindt. Bij voorkeur bestaat de matrix van elke eerste composietlaag hoofdzakelijk uit een thermohardend polymeer en de matrix van elke tweede composietlaag hoofdzakelijk uit een thermoplastisch polymeer. Het matrixmateriaal van beide composietlagen kan hierbij nog toeslagstoffen of een ondergeschikte hoeveelheid van een ander polymeer bevatten. Geschikte thermohardende polymeren zijn vinylesters, onverzadigde polyesters, epoxiden en fenolharsen. Bij voorkeur worden vinylesters of epoxiden gebruikt. Geschikte thermoplastische polymeren zijn polyurethanen, polyvinylen, polyacrylen, poly-olefinen, thermoplastische elastomere blokcopolymeren zoals polyisopreen-polyetheen-buteen-polystyreen of polystyreen-polyisopreen-polystyreen blokcopolymeren. Bij voorkeur worden thermoplastische polyolefinen gebruikt zoals etheen-propeen copolymeren, lage-dichtheidpolyetheen (ldpe) of lineair lage-dichtheidpolyetheen (LLDPE).

De opeenvolgende eerste en tweede composietlagen zijn onderling gebonden. De composietlagen kunnen zijn gebonden door directe hechting van de matrices van de composietlagen of doordat tussen de composietlagen een hechtlaag is aangebracht. Bij voorkeur wordt als hechtlaag een etheen-vinylalcohol copolymeer of een gemodificeerd etheen-vinylalcohol copolymeer gebruikt.

Bijzonder goede resultaten worden bereikt als in het laminaat elke eerste composietlaag de vezels bevat met de hogere en elke tweede composietlaag de vezels met de lagere thermische uitzettingscoëfficiënt. Gebleken is dat een laminaat waarin de vezels met de hogere thermische uitzettingscoëfficiënt in een matrix van een materiaal met een lage rek jn de vezels met de lagere thermische uitzettingscoëfficiënt in een matrix van een materiaal met een hoge rek zijn opgenomen minder delaminatie vertonen en een goede anti-ballistische werking hebben.

Met vezel wordt bedoeld een langwerpig lichaam waarvan de lengteafmeting groter is dan de dwarsafmeting van breedte en dikte. Dienovereenkomstig omvat de term vezel onder meer een monofilament, een multifilament, een band, een strook, een draad of een stapelvezelgaren. De dwarsdoorsneden van de vezels kunnen regelmatig of onregelmatig zijn. De vezels kunnen in principe van elk materiaal zijn en worden gekozen in het licht van de gewenste eigenschappen van de uiteindelijke toepassing. Zo kunnen bijvoorbeeld metaalvezels, anorganische vezels of organische vezels gebruikt worden. Metaalvezels kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt in laminaten waar electrisch geleidende-, anti-statische of snij- en steekbestendige eigenschappen worden geëist. Laminaten worden bij voorkeur versterkt met vezels met een hoge treksterkte. Deze vezels hebben ook goede anti-ballistische eigenschappen.

Geschikte anorganische vezels met een hoge treksterkte zijn bijvoorbeeld glasvezels, koolstofvezels en keramische vezels. Geschikte organische vezels zijn bijvoorbeeld aramidevezels, vloeibaar kristallijne polymeervezels, polyamidevezels en hoog-georiënteerde vezels van bijvoorbeeld polyolefinen, polyvinylalcohol of polyacrylonitril.

Bij voorkeur worden in het laminaat volgens de uitvinding, polyolefinevezels gebruikt met een treksterkte van ten minste 1,2 GPa en een trekmodulus van ten minste 40 GPa (hierna HPPE-vezels genoemd). Het voordeel van deze vezels is dat ze naast een hoge treksterkte ook een lage dichtheid hebben waardoor ze in het bijzonder zeer geschikt zijn voor toepassing in anti-ballistische voorwerpen.

Als polyolefinen komen in het bijzonder in aanmerking polyetheen en polypropeen homo- en copolymeren.

Verder kunnen de gebruikte polyolefinen kleine hoeveelheden van één of meer andere polymeren bevatten, in het bijzonder andere alkeen-l-polymeren. ^

Goede resultaten worden verkregen indien als polyolefine lineair polyetheen (PE) wordt gekozen. Onder lineair polyetheen wordt hier verstaan polyetheen met minder dan 1 zijketen per 100 C-atomen en bij voorkeur met minder dan 1 zijketen per 300 C-atomen en dat bovendien tot 5 mol.% van één of meer daarmee copolymeriseerbare andere alkenen kan bevatten zoals propeen, buteen, penteen, 4-methylpenteen, octeen.

Bij voorkeur worden polyolefinevezels gebruikt welke zijn verkregen uit polyolefine filamenten die zijn bereid met een gelspinproces zoals beschreven in GB-A-2042414 en GB-A-2051667. Dit proces bestaat in wezen uit het bereiden van een oplossing van een polyolefine met een hoge intrinsieke viscositeit, het spinnen van de oplossing bij een temperatuur boven de oplostemperatuur tot filamenten, het afkoelen van de filamenten onder de geleringstemperatuur zodat gelering optreedt en het verstrekken van de filamenten voor, tijdens of na verwijdering van het oplosmiddel.

De vorm van de doorsnede van de filamenten kan worden gekozen door een geschikte keuze van de vorm van de spinopening.

Geschikte combinaties van vezels welke een verschil in thermische uitzettingscoëfficiënt hebben van ten minste 10*10-6 K_1 zijn bijvoorbeeld HPPE-nylon, polyaramide-nyIon, glas-nylon, HPPE-glas, HPPE-keramiek en vrijwel alle metaal-polymeer-vezelcombinaties.

Bij voorkeur wordt in de eerste composietlaag nylonvezels gebruikt. Nylonvezels hebben het voordeel dat ze ballistisch effectief en goedkoop zijn en goed hechten in een groot aantal verschillende matrixmaterialen. In een uitvoeringsvorm van het laminaat met de meeste voorkeur zijn de eerste vezels nylon-vezels en de tweede vezels polyolefinevezels met een treksterkte van ten minste 1,2 GPa en een trekmodulus van ten minste 40 GPa. Een dergelijk laminaat heeft een goede anti-ballistische werking bij een laag gewicht en een goede stijfheid en vormvastheid.

Bij voorkeur bevat het laminaat volgens de uitvinding een oneven aantal composietlagen, waarbij de buitenste lagen eerste composietlagen zijn. Een dergelijk meerlaags laminaat wordt een gebalanceerd laminaat genoemd. In een gebalanceerd laminaat leiden spanningen tussen de composietlagen minder snel tot delaminatie.

De uitvinding heeft tevens betrekking op een werkwijze voor het vervaardigen van een laminaat opgebouwd uit een aantal eerste composietlagen welke één of meer lagen van eerste vezels in een matrix bevatten en een aantal tweede composietlagen, welke één of meer lagen van tweede vezels in een matrix bevatten, welke omvat: - het afwisselend stapelen van een aantal pre- composietlagen van een eerste en van een aantal van een tweede composietlaag, waarbij elke pre-composietlaag een laag vezels omvat met daarop aangebracht een materiaal, waaruit een matrix kan worden gevormd, - het vormgeven van de verkregen stapeling bij een temperatuur beneden de smelttemperatuur van de vezels, waarbij de materialen, waaruit de matrices kunnen worden gevormd, vervormbaar zijn en - het harden van de genoemde materialen, waarbij de matrices worden gevormd.

Een dergelijke werkwijze is eveneens bekend uit US-A-3832265. In deze bekende werkwijze worden achtereenvolgens een laag nylonvezels, een laag glasvezels en weer een laag nylonvezels gestapeld, waarbij elke laag vezels aan weerszijden is gecoat met een polyesterhars. De verkregen stapeling wordt in de vorm van een helm geperst bij een temperatuur van 280 °F en onder een druk van 50 psi. De geperste vorm wordt gedurende 12 minuten op genoemde temperatuur gehouden. Hierbij hardt de polyesterhars uit en ontstaat een laminaat, waarin de drie genoemde composietlagen met elkaar tot één geheel verbonden zijn. Het gevormde laminaat in de vorm van een helm wordt tenslotte uit de vorm genomen en afgekoeld.

Een nadeel van deze werkwijze is dat het ·#*"* laminaat, in het bijzonder indien dit niet vlak is, snel delamineert tijdens de vervaardiging bij de afkoeling van de vormingstemperatuur naar de gebruikstemperatuur of snel na afkoeling. Gebleken is dat in het bijzonder bij vervaardiging van laminaten van composieten met een vezel-gehalte tussen 50 en 90 vol.% waarbij het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 10*10-6 K-1 bedraagt snel delaminatie optreedt.

Het doel van de uitvinding is het verschaffen van een werkwijze, die dit nadeel niet of in verminderde mate vertoont.

Dit doel wordt volgens de uitvinding bereikt, doordat het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 10*10"6 K-1 bedraagt en dat de pre-composiet-lagen een vezelgehalte hebben van 50-90 vol.% en dat elke pre-composietlaag voor de eerste composietlaag als materiaal waaruit de eerste matrix kan worden gevormd een materiaal bevat dat na het harden een rek van ten hoogste 15% heeft en elke pre-composietlaag voor de tweede composietlaag als materiaal, waaruit de tweede matrix kan worden gevormd een materiaal bevat dat na het harden een rek heeft van ten minste 50%.

Gebleken is dat het gevaar voor delaminatie tijdens of na vervaardiging tot een minimum beperkt is. Laminaten verkregen volgens deze werkwijze hebben veel minder inwendige spanningen waardoor ze minder last hebben van kromtrekken en van delaminatie bij blootstelling aan temperatuurveranderingen. De laminaten hebben daardoor een langere levensduur, een goede vormstabiliteit en betere anti-ballistische eigenschappen dan laminaten vervaardigd volgens de bekende werkwijze.

Onder een pre-composietlaag van een composietlaag wordt verstaan een laag vezels, waarop materiaal aanwezig is, waaruit een matrix kan worden gevormd. De vezellaag is bijvoorbeeld een weefsel, een enkele laag van onderling parallelle vezels of een kruislaag bestaande uit twee lagen van onderling parallelle vezels die onder een hoek staan. Het genoemde materiaal kan aanwezig zijn op de vezels in de vorm van bijvoorbeeld poeder, een deklaag, een film en kan zowel bestaan uit het matrixmateriaal zelf als uit een stof of samenstelling, waaruit het matrixmateriaal kan worden gevormd. Het eerste geval zal zich veelal voordoen, wanneer een thermoplastische matrix wordt toegepast, het tweede geval, wanneer een thermohardende matrix wordt toegepast. Het materiaal is dit tweede geval als regel een hars, die kan uitharden tot het beoogde matrixmateriaal. Het genoemde materiaal kan zijn aangebracht op de vezels in de vorm van een vloeibare substantie die het materiaal bevat. Een dergelijke vloeibare substantie kan bijvoorbeeld een vloeibare hars zijn of een oplossing, een dispersie of een smelt van het matrixmateriaal zijn. Bij gebruik van een oplossing of een dispersie moet de pre-composietlaag vóór het gebruik ontdaan zijn van oplos- of dispersiemiddel. De pre-composietlagen kunnen ook voorgevormde dunne composiet-lagen zijn van vezels in een thermoplastische matrix, eventueel voorzien van een hechtlaag.

Het materiaal van de vezels en het materiaal van de matrix van de eerste en de tweede composietlaag worden in combinatie zo gekozen dat de smelttemperatuur van alle vezels hoger is dan de smelttemperatuur of de uithardingstemperatuur van alle matrixmaterialen.

Bij voorkeur wordt het materiaal voor de matrix van de eerste composietlaag geheel of gedeeltelijk gehard alvorens het materiaal voor de matrix van de tweede composietlaag wordt gehard. Hiertoe worden de materialen waaruit de matrices worden gevormd zodanig gekozen, dat de hardingsstemperatuur van het materiaal voor de matrix van de eerste composietlaag hoger is dan de hardingstemperatuur van het materiaal voor de matrix van de tweede composietlaag.

Het voordeel van deze voorkeursuitvoering is dat nog minder spanningen optreden tussen de composietlagen tijdens afkoeling waardoor minder delaminatie en kromtrekken van het laminaat plaatsvindt. Deze voordelen gelden in het bijzonder als de eerste composietlaag de vezels bevat met de hogere- en de tweede composietlaag de vezels bevat met de lagere thermische uitzettingscoëfficiënt.

Bij voorkeur wordt hierbij voor het vormen van de matrix van de eerste composietlaag een thermohardend en voor het vormen van de matrix van de tweede composietlaag een thermoplastisch materiaal toegepast. Het materiaal voor de thermoplastische matrix wordt hierbij bij voorkeur zo gekozen, dat zijn stollingstemperatuur ten minste 10 tot 30 en zelfs ten minste 50 °c lager is dan de uithardingstemperatuur van het materiaal voor de thermohardende matrix en niet meer dan 30 tot 20 of zelfs niet meer dan 10 °C hoger dan de gebruikstemperatuur van het laminaat. Met meer voorkeur heeft het thermoplastische materiaal van de matrix van de tweede composietlaag een breed stollingstemperatuurtraject heeft dat zich geheel of grotendeels uitstrekt over het temperatuurtraject tussen de uithardingstemperatuur van het thermohardende materiaal in de eerste composietlaag en de gebruikstemperatuur. Geschikte thermoplastische matrixmaterialen met een breed stollingstemperatuurtraject zijn bijvoorbeeld copolymeren zoals bijvoorbeeld LLDPE.

Het laminaat volgens de uitvinding is bijzonder geschikt voor toepassing in anti-ballistische voorwerpen. Bijzonder goede resultaten werden behaald bij helmen welke een laminaat bevatten volgens de uitvinding. Bij voorkeur bestaat deze helm uit een gebalanceerd laminaat. Deze helmen hebben een lange levensduur, een laag gewicht en een hoge anti-ballistische bescherming.

De uitvinding wordt geïllustreerd in het volgende voorbeeld:

Voorbeeld I

Een weefsel van ballistische nylonvezels (thermische uitzettingscoëfficiënt ca. 300*10-6 K-1) wordt geïmpregneerd met een epoxyhars (AralditR LY556) tot een eerste pre-composietlaag. Een tweede pre-composietlaag wordt gevormd door aan beide zijden van een weefsel van Dyneema 504R polyetheenvezels (thermische uitzettingscoëfficiënt: -12*10-6 K-1) een film van LLDPE (Stamylex 08026R) te leggen. Het vezelgehalte in beide precursorlagen was ongeveer 75 vol.%.

Achtereenvolgens werden op elkaar gestapeld 3 pre-composietlagen met nylonvezels, een hechtlaag, 3 pre-composietlagen met polyetheenvezels, een hechtlaag en 3 pre-composietlagen met nylonvezels. De hechtlaag bestond uit een gemodificeerd ethyleen-vinylalcohol copolymeer.

De verkregen stapeling werd verwarmd tot 125 °C en daarna in een mal tot een helm geperst. De geperste stapeling werd gedurende 20 minuten op deze temperatuur gehouden, waarbij de epoxyhars volledig werd uitgehard. Hierna werd de gevormde helm in de mal afgekoeld tot 70 °C en uit de mal verwijderd.

De aldus verkregen helm vertoonde geen delaminatie, had een goede vormstabiliteit en een goede anti-ballistische werking bij een laag gewicht.

Claims (16)

1. Laminaat opgebouwd uit een aantal eerste composiet-lagen welke een of meer lagen van eerste vezels in een matrix bevatten en een aantal tweede composietlagen welke een of meer lagen van tweede vezels in een matrix bevatten, waarin de eerste en tweede composietlagen elkaar afwisselen en waarin de opeenvolgende lagen onderling verbonden zijn, waarin elke eerste en tweede composietlaag een vezelgehalte heeft van 50-90 vol.% en waarin het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 10*10-6K-1 bedraagt en waarin de matrix van elke eerste composietlaag bestaat uit een materiaal met een rek van ten hoogste 15% en de matrix van elke tweede composietlaag bestaat uit een materiaal met een rek van ten minste 50%.

2. Laminaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het verschil in de thermische uitzettingscoefficienten van de eerste en de tweede vezels ten minste 20*10-6 K-1 bedraagt.

3. Laminaat volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de matrix van elke eerste composietlaag hoofdzakelijk bestaat uit een thermohardend polymeer en de matrix van elke tweede composietlaag hoofdzakelijk bestaat uit een thermoplastisch polymeer.

4. Laminaat volgens een der conclusies 1-3, met het kenmerk, dat elke eerste composietlaag de vezels bevat met de hogere en elke tweede composietlaag de vezels met de lagere thermische uitzettingscoëfficiënt.

5. Laminaat volgens een der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat de eerste vezels nylonvezels zijn.

6. Laminaat volgens een der conclusies 1-5, met het kenmerk, dat de tweede vezels polyolefinevezels zijn met een treksterkte van ten minste 1,2 GPa en een trekmodulus van ten minste 40 GPa.

7. Laminaat volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat de polyolefinevezel een polyetheenvezel is.

8. Laminaat volgens een der conclusies 1-7 van een oneven aantal composietlagen, waarbij de buitenste lagen eerste composietlagen zijn.

9. Werkwijze voor het vervaardigen van een laminaat opgebouwd uit een aantal eerste composietlagen welke een of meer lagen van eerste vezels in een matrix bevatten en een aantal tweede composietlagen, welke een of meer lagen van tweede vezels in een matrix bevatten, welke omvat: - het afwisselend stapelen van een aantal pre-composietlagen van een eerste en van een aantal van een tweede composietlaag, waarbij elke pre-composietlaag een laag vezels omvat met daarop aangebracht een materiaal, waaruit een matrix kan worden gevormd, - het vormgeven van de verkregen stapeling bij een temperatuur beneden de smelttemperatuur van de vezels waarbij de materialen, waaruit de matrices kunnen worden gevormd, vervormbaar zijn en - het harden van de genoemde materialen, waarbij de matrices worden gevormd, met het kenmerk, dat het verschil in de thermische uitzettingscoëfficiënten van de eerste en de tweede vezels ten minste 10*10-6 K-1 bedraagt en dat de pre-composietlagen een vezelgehalte hebben van 50-90 vol.% en dat elke pre-composietlaag voor de eerste composietlaag als materiaal waaruit de eerste matrix kan worden gevormd een materiaal bevat dat na het harden een rek van ten hoogste 15% heeft en elke pre-composietlaag voor de tweede composietlaag als materiaal, waaruit de tweede matrix kan worden gevormd een materiaal bevatten dat na het harden een rek heeft van ten minste 50%.

10. Werkwijze voor het vervaardigen van een laminaat volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat het materiaal voor de matrix van de eerste composietlaag geheel of gedeeltelijk wordt gehard alvorens het materiaal voor de matrix van de tweede composietlaag wordt gehard.

11. Werkwijze volgens conclusie 9 of 10, met het kenmerk, dat voor het vormen van de matrix van de eerste composietlaag een thermohardend en voor het vormen van de matrix van de tweede composietlaag een thermoplastisch materiaal wordt toegepast.

12. Werkwijze volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat het thermoplastische materiaal van de matrix van de tweede composietlaag een breed stollingstemperatuurtraject heeft dat zich geheel of grotendeels uitstrekt over het temperatuurtraject tussen de uithardingstemperatuur van het thermohardende materiaal in de eerste composietlaag en de gebruikstemperatuur.

13. Toepassing van een laminaat volgens een der conclusies 1-8 of verkregen volgens de werkwijze volgens een der conclusies 9-12 in anti-ballistische voorwerpen.

14. Anti-ballistisch voorwerp, dat een laminaat bevat volgens een der conclusies 1-8 of verkregen met de werkwijze volgens een der conclusies 9-12.

15 Anti-ballistisch voorwerp, dat een laminaat bevat volgens conclusie 8.

16 Anti-ballistisch artikel volgens conclusie 14 of 15 in de vorm van een helm.