NL1026217C2 - Trekker/oplegger-combinatie. - Google Patents

Description

ο Λ

Trekker/oplegger-combinatie

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een trekker/oplegger-combinatie omvattende: een gemotoriseerd trekkend voertuig, en een oplegger voorzien van ten .

5 minste één wielas, waarbij de trekker en de oplegger zijn voorzien van samenwerkende losneembare koppelmiddelen. De uitvinding heeft tevens betrekking op een separate trekker en een separate oplegger zoals deel uitmakend van een dergelijke combinatie.

Losneembaar, koppelbare trekker/oplegger-combinaties worden op grote schaal 10 toegepast. Gebruikelijk is dat zo een combinatie zwenkbaar is rond een verticale en één of meerdere horizontale assen. Aldus heeft de trekker (ook wel aaiigeduid als motorwagen) een aanzienlijke bewegingsvrijheid ten aanzien van de oplegger hetgeen zo een trekker/oplegger-combinatie een grote manoeuvreerbaarheid verschaft. Zo een grote manoeuvreerbaarheid is voordelig voor een deskundig chauffeur maar maakt het 15 besturen voor een minder ervaren en/of minder goed opgeleide chauffeur uiterst complex. In bepaalde landen (zoals ondermeer Nederland) bestaat er wetgeving die restricties oplegt ten aanzien van het besturen van een trekker/oplegger-combinatie. Het alternatief voor het gebruik van een bekende trekker/oplegger-combinatie is het gebruik van een motorwagen met vaste of afneembare opbouw. De nadelen die daar aan kunnen 20 kleven zijn de verminderde flexibiliteit in het gebruik (de aandrijfunit en laadunit zijn enkel is de samengebouwde vorm bruikbaar) en het bezwaar van een beperkt laadvermogen van zo een vrachtwagen.

De onderhavige uitvinding heeft tot doel het verschaffen van een verbeterde 25 trekker/oplegger-combinatie waarmee de voordelen van grote flexibiliteit in gebruik en zware belaadbaarheid van de bestaande trekker/oplegger-combinaties worden · gecombineerd met een verhoogd bedieningsgemak.

De onderhavige uitvinding verschaft daartoe een trekker/oplegger-combinatie van het in 30 aanhef genoemde type, waarbij de trekker en de oplegger zijn voorzien van samenwerkende losneembare koppelmiddelen die de trekker en de oplegger in gekoppelde toestand onderling slechts in één rotatierichting bewegingsvrijheid verschaffen. Daartoe kunnen de trekker en de oplegger zijn voorzien van samenwerkende geleidingsmiddelen voor het in samenhang met het koppeldeel/contm- 1026217.'1 β > 2 koppeldeel zodanig koppelen van de trekker en de oplegger dat zij onderling slechts in één rotatierïchtiiig bewegingsvrijheid bezitten. De rotatie-as van de rotatievrijheid die wordt geboden door de samenwerkende koppelmiddelen is bijvooikeur evenwijdig aan een wielas van de trekker/opleggercombinatie. Dit wil zeggen dat de rotatie-as 5 loodrecht staat op de lengte-as van de combinatie en evenwijdig is aan het draagvlak waarop de combinatie afsteunt. Opgemerkt wordt dat het begrip “evenwijdig” zodanig ruim dient te worden uitgelegd dat hieronder ook geringe afwijkingen van de evenwijdigheid in de ordegrootte van enkele graden worden verstaan. Zo kan een combinatie ten gevolge van productie onnauwkeurigheden en/of ten gevolge van 10 gebruik in beperkte mate vervormen waardoor afwijkingen van maximaal enkele graden in de genoemde evenwijdigheid kunnen optreden. Het voordeel van een dergelijke trekker/oplegger-combinatie is dat de flexibiliteit in het ontkoppelen en uitwisselen van trekker en opleggers volledig aanwezig is en dat een overmatige belading van de motorwagen-as wordt voorkomen zonder de belastbaarheid van de oplegger te 15 beperken. De asdrukken (de door de afzonderlijke wielassen uitgeoefende belastingen) van de frekkerassen en de opleggeras(sen) zullen door de enkele rotatievrijheid automatisch onafhankelijk van elkaar worden verdeeld over de assen; waardoor een overmatige belading van een der assen wordt voorkomen (althans binnen bepaalde grenzen), deze functionaliteit ontbreekt bij een vrachtwagen met een star chassis.

20 Daarenboven verschaft de trekker/oplegger-combinatie een groot gebruiksgemak; de combinatie vormt in richting immers een starre constructie. Het ontbreken van de bewegingsvrijheid tussen de oplegger en de trekker in rijrichting maakt dat de combinatie even makkelijk (of zelfs nog eenvoudiger) is te bestuderen als een gewone vrachtwagen met een star frame. Hierdoor is het waarschijnlijk dat de eisen die gesteld 25 worden aan een chauffeur van een trekker/oplegger-combinatie volgens de uitvinding minder stringent zullen zijn dan de eisen die gesteld worden aan een chauffeur van een trekker/oplegger-combinatie met een grote onderlinge bewegingsvrijheid. De onderhavige trekker/oplegger-combinatie paart belangrijke voordelen van de bestaande trekker/oplegger-combinaties aan een groter bedieningsgemak vergelijkbaar met het 30 bedieningsgemak van een vrachtwagen met star chassis.

In een voorkeursvariant van de trekker/oplegger-combinatie worden de samenwerkende koppelmiddelen gevormd door een schamierkoppeling. Van zo een schamierkoppeling zal één van de zijden van het scharnier worden verbonden met de trekker en een andere m?R2l7 • i 3 zijde van het scharnier met de oplegger. Een dergelijke schamierkoppeling kan bijvoorbeeld bestaan uit een koppelstang die losneembaar in een de koppelstang roteerbaar opnemende behuizing kan worden gelagerd. Een dergelijke (enkelvoudige) koppeling kan de gewenste functionaliteit volledig verschaffen. Bij het koppelen 5 ontkoppelen behoeft slechts een enkele koppeling te worden bediend en afgezien van de koppelmiddelen kan er gebruik worden gemaakt van reeds bestaande trekkers en reeds bestaande opleggers. Een ander mogelijkheid is de toepassing van twee conventionele schotelkoppelingen; de verbindingslijn van de door deze koppelingen valt dan samen met de enkele rotatie-as. Het voordeel hierbij is dat ook de koppelmiddelen als 10 standaard koopdelen kunnen worden verkregen; de opbouw van zulke schotelkoppelingen (bestaande uit enerzijds een koppelplaat en anderzijds een “kingpin”) op de trekker en de oplegger zal echter afwijken van de tot op heden bekende opbouw waarbij slechts een enkele schotelkoppeling wordt toegepast in een trekker/oplegger-combinatie.

15

In weer een andere uitvoeringsvariant worden de samenwerkende koppelmiddelen gevonnd door een schotelkoppeling in combinatie met een vlakke geleiding waarvan de samenwerkende geleidingsvlakken loodrecht staan op een wielas van de trekker/opleggercombinatie. Een dergelijke combinatie heeft wederom als voordeel dat 20 er gebruik kan worden gemaakt van een standaard koopdeel (de schotelkoppeling) en dat ook de samenbouw van de schotelkoppeling met de trekker en oplegger op bekende wijze kan plaatsvinden. De benodigde modificatie ten opzichte van de stand der techniek betreft bij deze variant slecht het toevoegen van de vlakke geleiding. De samenwerkende geleidingsvlakken kunnen worden gevormd door enerzijds een 25 uitkragende nok en anderzijds een zijdelings op de nok aangrijpend aanslagvlak. Zo een uitkragende nok kan bijvoorbeeld deel uitmaken van de oplegger en het aanslagvlak kan zijn geïntegreerd met het chassis van de oplegger (overigens zij opgemerkt dat ook het omgekeerde tot de mogelijkheden behoord). De uitkragende nok kan ook in niet gekoppelde toestand van de oplegger een functie bezitten; bijvoorbeeld door een steun 30 te vormen waarop de oplegger samen met de opleggerwielen stabiel kan afsteunen. Als alternatief is het ook mogelijk één van deze beide geleidingen te combineren met een andere geleiding zoals de combinatie van een schotelkoppeling of een kogelkoppeling met bijvoorbeeld een cirkelsegment-vormige of kogelvoimige geleiding.

1026217 4 O o

Als alternatief is het ook mogelijk dat de samenwerkende koppelmiddelen worden gevormd door een schotelkoppeling en een koppelarm, welke koppelarm eenzijdig zwenkbaar is verbonden met één van de combinatiedelen en anderzijds in een richting die loodrecht staan op een wielas van de trekker/opleggercombinatie wordt geborgd 5 door het andere combinatiedeel. Een dergelijke koppelarm kan ook zorgdragen voor de onderlinge bewegingsrestrictie loodrecht op de rijrichting zonder dat de overeenkomstig de uitvinding benodigde rotatievrijheid daarmee wordt beperkt. Bij de ombouw van bestaande combinaties naar een combinatie volgends de onderhavige uitvinding is het mogelijk slechts een koppelarm toe te voegen aan de combinatie. Deze 10 uitvoeringsvariant zal nader worden verduidelijkt aan de hand van enige navolgende figuren.

In weer een andere voorkeursuitvoering zijn de trekker en de oplegger voorzien van samenwerkende aanslagen voor het beperken van de bewegingsvrijheid in de 15 rotatierichting. Zo wordt de slaglengte van de onderlinge bewegingsvrijheid beperkt en kan worden voorkomen dat ongewenst grote uitslagen optreden. Aldus kan de kans op beschadiging van de trekker/opleggercombinatie worden beperkt.

Voor de aansluiting van de trekker en de oplegger kan. de combinatie tevens zijn 20 voorzien van ten minste één losneembare leidingkoppeling. Zo een koppeling kan zijn opgenomen in een leiding voor bijvoorbeeld de doorvoer van signalen en/of in een voedingsleiding. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan elektrische verbindingen» pneumatische en hydraulische leidingen, elektrische signaalleidingen, glasvezelkabels en zo voorts.

25

De uitvinding heeft tevens betrekking op een trekker (separaat) voorzien van koppelmiddelen die in gekoppelde toestand met een oplegger slechts in één rotatierichting bewegingsvrijheid verschaffen, en op een oplegger voorzien van contra-koppelmiddelen die in gekoppelde toestand met een trekker slechts in één rotatierichting 30 bewegingsvrijheid verschaffen voor het tot stand brengen van een trekker/opleggercombinatie zoals voorgaand beschreven.

De onderhavige uitvinding zal verder worden verduidelijkt aan de hand van de in navolgende figuren weergegeven niet-limitatieve uitvoeringsvoorbeelden. Hierin toont: 1026217 ί » 5 figuren ΙΑ - IC zijaanzichten op een trekker/oplegger-combinatie volgens de onderhavige uitvinding waarin de onderlinge positie van de trekker en de oplegger varieert, figuur 2A een zijaanzicht op een alternatieve uitvoeringsvariant van de 5 trekker/oplegger-combinatie volgens de onderhavige uitvinding, figuur 2B een perspectivisch detailaanzicht op een deel van de trekker uit figuur 2A, figuur 2C een perspectivisch aanzicht op de trekker/oplegger-combinatie volgens figuur 2A, figuur 3A een zijaanzicht op een tweede alternatieve uitvoeringsvariant van de 10 trekker/oplegger-combinatie volgens de onderhavige uitvinding, figuur 3B een perspectivisch detailaanzicht op een deel van de trekker uit figuur 3A, figuur 3C een perspectivisch aanzicht op de trekker/oplegger-combinatie volgens figuur 3A, figuur 4A een zijaanzicht op een derde alternatieve uitvoeringsvariant van de 15 trekker/oplegger-combinatie volgens de onderhavige uitvinding, figuur 4B een perspectivisch detailaanzicht op een deel van de trekker uit figuur 4A, @n figuur 4C een perspectivisch aanzicht op de trekker/oplegger-combinatie volgens figuur 4A.

20 Figuur IA toont een samenstel 1 van een trekker 2 en een oplegger 3. De trekker 2 is voorzien van een cabine 4, twee wielassen 5,6 en een chassis 7. De oplegger 3 is voorzien van een enkele wielas 8 een chassis 9 en een transportruimte 10. In het bijzonder van belang is een koppeling 11 waarmee de trekker 2 en de oplegger 3 met elkaar zijn verbonden. Zoals zichtbaar is in figuren 1B en IC zijn de trekker 2 en de 25 oplegger 3 zwenkbaar met elkaar verbonden; bij het over een drempel 12 rijden van de combinatie 1 zal blijven alle wielassen 5,6, en 8 in contact met de bodem 13. Hel voordeel van een dergelijke zwenkbare koppeling is dat alle wielassen 5,6, en 8 lastdragend blijven bij het passeren van de drempel 12 (mits deze uiteraard niet te hoog is). Overeenkomstig de uitvinding zijn de trekker 2 en de oplegger 3 echter star met 30 elkaar gekoppeld; dit zal nader worden verduidelijkt aan de hand van de figuren 2 ©a 3.

Figuur 2A toont een trekker/oplegger-combinatie 20 met een trekker 21 en een oplegger 22 die onder tussenkomst van ondermeer een bekende schotelkoppeling 23 met elkaar zijn verbonden. Deze schotelkoppeling 23 afzonderlijk verschaft de combinatie 20 1026217

1 O

6 echter meer onderlinge bewegingsvrijheid dan wenselijk. Daarom is er tevens een nok 24 aan de onderzijde van een chassis 25 van de oplegger 22 bevestigd die samenwerkt met een geleiding die deel uitmaakt van het chassis 25 van de oplegger 22. Em dergelijke geleiding 26 is in detail weergegeven in figuur 2B. De geleiding 26 bestaat in 5 deze figuur uit slechts een geleidingsplaat 26 die is bevestigd aan chassisbalken 27 van de trekker 21. Door de samenwerking van de nok 24 en de geleidingsplaat 27 is een zijdelingse verplaatsing (zie hiertoe ook figuur 2C) van de oplegger 22 ten opzichte van de trekker 21 onmogelijk.

10 Figuur 3 A toont een trekker/oplegger-combinatie 30 met een trekker 31 en een oplegger 32 die onder tussenkomst van een schamierkoppeling 33 met elkaar zijn verbonden. Figuur 3B toont de scharierkoppeling 33 in meer detail. Een opleggerchassis 34 is voorzien van een star met hef chassis 34 verbonden rol 35. Als alternatief kan dit ook een kogelvormig lichaam zijn. Op de rol 35 grijpt een rolopnemer 36 aan. De 15 rolopnemer 36 is star verbonden met een chassis 37 van de oplegger 32. De rol 35 in combinatie met de rolopnemer 36 vormen gezamenlijk een scharnier met slechts een enkele rotatievrijheid. In figuur 3C is de combinatie 30 perspectivisch weergegeven. Ook deze combinatie 30 is in rijrichting star terwijl er toch bok een onderlinge rotatievrijheid resteert.

20

Figuur 4A toont een trekker/oplegger-combinatie 40 met een trekker 41 en een oplegger 42 die onder tussenkomst van een schofelkoppeling 43 met elkaar zijn verbonden. De onderlinge verbinding tussen de trekker (of motorwagen) 41 en de oplegger 42 wordt tevens gevormd door een koppelarm 44. De koppelaren 44 is eenzijdig zwenkbaar rond 25 een rotatieas 45 verbonden met de trekker 41 en aan de andere zijde is de koppelarm 44 zijdelings opgesloten door het gestel 46 van de oplegger 42. Figuur 4B toont de opname van dê koppelarm 44 in het gestel 46 van de oplegger 42 in meer detail. Daarbij is tevens zichtbaar dat het gestel ook is voorzien van een geleiding 47 waarmee het uiteinde van de arm 44 bij het koppelen naar de gewenste locatie wordt geleid. Zoals 30 tevens zichtbaar is in figuur 4C is het uiteinde van de koppelarm 44 dat aangrijpt op het gestel 42 voorzien van nokrollen 48 die zijdelings (loodrecht op de rijrichting, respectievelijk loodrecht op de lengteas van de combinatie 40) met slechts een beperkte speling worden opgesloten tussen balken van het oplegger-gestel 46. De koppelarm is bij voorkeur met een, in deze figuren niet getoonde, trekveer verbonden met de trekker 1026217 ' o * 7 41 om zo de koppelarm in ontkoppelde toestand in een beheerste toestand te houden waardoor bijvoorbeeld beschadiging van een met de oplegger 42 verbonden kingpen (maakt deel uit van de schotelkoppeling 43) te voorkomen en om de koppelarm 44 in een beheerste positie te brengén waardoor deze bij koppelen zal aangrijpen op de 5 . geleiding 48. De genoemde trekveer heeft tevens als voordeel dat de koppelarm 44 in gekoppelde toestand minder snel zal gaan jutteren. De koppèlaim 44 vormt aldus een scharnier met slechts een enkele rotatievrijheid. In figuur 4C is de combinatie 40 perspectivisch weergegeven. De combinatie 40 is in rijrichting star terwijl er wederom toch ook een onderlinge rotatievrijheid resteert 102621?

Claims (11)

1. Trekker/oplegger-combinaiie omvattende: - een gemotoriseerd trekkend voertuig, en 5 - een oplegger voorzien van ten minste één wielas, . waarbij de trekker en de oplegger zijn voorzien van samenwerkende losneembar© koppelmiddelen die de trekker en de oplegger in gekoppelde toestand onderling slechts in één rotatierichting bewegingsvrijheid verschaffen.

2. Trekker/opleggercombinatie volgens conclusie 1, met het kenmerk dat de rotatie-as van de rotatievrijheid die wordt geboden door de samenwerkende koppelmiddelen evenwijdig is aan een wielas van de trekker/opleggercombinatie.

3. Trekker/opleggercombinatie volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk dat de 15 samenwerkende koppelmiddelen worden gevormd door een schamierkoppeling.

4. Trekker/opleggercombinatie volgens een der voorgaande conclusies, met het ken merk dat de samenwerkende koppelmiddelen worden gevormd door een schotelkoppeling en een vlakke geleiding waarvan de samenweikende 20 geleidingsvlakken loodrecht staan op een wielas van de trekker/opleggercombinatie.

5. Trekker/opleggercombinatie volgens conclusie 4, met het kenmerk dat de samenwerkende geleidingsvlakken worden gevormd door een uitkragende nok en zijdelings op de nok aangrijpende aanslagvlak. 25

6. Trekker/opleggercombinatie volgens conclusie 5, met het kenmerk dat de uitkragende nok deel uitmaakt van de oplegger en het aanslagvlak is geïntegreerd met het chassis van de oplegger.

7. Trekker/opleggercombinatie volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk dat de samenwerkende koppelmiddelen worden gevormd door een schotelkoppeling en een koppelarm, welke koppelarm eenzijdig zwenkbaar is verbonden met één van de combinatiedelen en anderzijds in een richting die loodrecht 1026217 % « staan op een wielas van de trekker/opleggercombinatie wordt geborgd door het andere combinatiedeel.

8. Trekker/opleggercombinatie volgens een der voorgaande conclusies, met het S kenmerk dat de trekker en de oplegger zijn voorzien van samenwerkende aanslagen voor het beperken van de bewegingsvrijheid in de rotatierichting.

9. Trekker/opleggercombinatie volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk dat de combinatie tevens is voorzien van ten minste één losneembare 10 leidingkoppeling.

10. Trekker voorzien van koppelmiddelen die in gekoppelde toestand met een oplegger slechts in één rotatierichting bewegingsvrijheid verschaffen, voor het tot stand brengen van een trekker/opleggercombinatie volgens een der voorgaande conclusies. 15

11. Oplegger voorzien van contra-koppelmiddelen die in gekoppelde toestand met een trekker slechts in één rotatierichting bewegingsvrijheid verschaffen, voor het tot . stand brengen van een trekker/opleggercombinatie volgens een der conclusies 1 - 9. 102821?