Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਖ਼ਤਨਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਖ਼ਤਨਾ
ਮੈਡੀਕਲ ਵਿਸ਼ਾ ਸਿਰਲੇਖD002944
OPS-301 code5–640.2
ਮੈਡੀਲਾਈਨ ਪਲੱਸ002998
eMedicine1015820

ਮਰਦ ਖ਼ਤਨਾ ਜਾਂ ਸੁੰਨਤ ਮਨੁੱਖੀ ਇੰਦਰੀ ਤੋਂ ਅਗਾਂਹ ਵਾਲਾ ਮਾਸ ਲਾਹ ਦੇਣ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।[1][2][3] ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ, ਅਗਾਂਹ ਵਾਲੀ ਖੱਲੜੀ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਅਗਾਂਹ ਵਾਲੀ ਖੱਲੜੀ ਨੂੰ ਇੰਦਰੀ ਦੇ ਅਗਲੇ ਗੋਲ ਭਾਗ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਸੁੰਨਤ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੋਹਰਲੀ ਖੱਲੜੀ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੌਪੀਕਲ ਜਾਂ ਲੋਕਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੰਜੈਕਟ ਕੀਤੇ ਐਨੇਸਥੇਸੀਆ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸਰੀਰਿਕ ਤਣਾਅ ਘਟ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4] ਬਾਲਗ਼ਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ, ਆਮ ਐਨੇਸਥੇਸੀਆ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁੰਨਤ ਯੰਤਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਚੋਣਵੀਂ ਸਰਜਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬਾਲਕਾਂ ਜਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[5] ਦੂਜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਕੁਝ ਖਾਸ ਮੈਡੀਕਲ ਹਾਲਤਾਂ ਲਈ ਜਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਲਾਜ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੈਡੀਕਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਫਿਮੋਸਿਸ, ਬੈਲਨੋਪੋਸਥਾਈਟਸ ਜੋ ਹੋਰ ਇਲਾਜਾਂ ਨਾਲ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ  ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਨਾਲੀ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਇਲਾਜ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਜਣਨ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਖ਼ਰਾਬੀਆਂ ਜਾਂ ਮਾੜੀ ਆਮ ਸਿਹਤ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[6]

ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਡਾਕਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁੰਨਤ ਬਾਰੇ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਹਨ - ਬਾਲਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂ ਜੋ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਖ਼ਤਰੇ ਹਨ; ਦੂਜੀ ਇਹ ਕਿ ਛੋਟੇ ਖ਼ਤਰੇ ਹਨ ਪਰ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਲਾਭ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸੰਸਥਾ ਸਾਰੇ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਸੁੰਨਤ ਦੀ ਜਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। [7] ਗੈਰ-ਡਾਕਟਰੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਬਾਲਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਚਿਤ ਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ; ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਇਹ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਹੈ।[8][9]

ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਨਾਲ ਸਬ-ਸਹਾਰਨ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਮਲਿੰਗਕ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਐੱਚਆਈਵੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।।[10][11] ਇਸ ਲਈ, ਡਬਲਿਊਐਚਓ ਨੇ ਸਬ-ਸਹਾਰਨ ਅਫਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਐਚ.ਆਈ.ਵੀ. ਦੇ ਉੱਚੇ ਰੇਟ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਐਚਆਈਵੀ ਰੋਕਥਾਮ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੁੰਨਤ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।[12] ਮਰਦਾਂ ਨਾਲ ਸੰਭੋਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਐੱਚਆਈਵੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸੁੰਨਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਸਬੂਤ ਵੀ ਹਨ।[13] ਵਿਕਸਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਐਚਆਈਵੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੁੰਨਤ ਵਰਤਣ ਦੀ ਅਸਰਦਾਇਕਤਾ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੈ।[14] ਸੁੰਨਤ ਕੈਂਸਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪੈਪਿਲੋਮਾਵਾਇਰਸ (ਐਚਪੀਵੀ),[15][16] ਯੂਟੀਆਈਜ਼, ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਦਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਸੁੰਨਤ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।[17] ਹੋਰ ਜਿਨਸ ਸੰਬੰਧਿਤ ਲਾਗਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁੰਨਤ ਸੁਰੱਖਿਆਕਾਰੀ ਹੈ। 2010 ਦੀ ਇੱਕ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੀ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੁੰਨਤ ਦੇ 1.5% ਬਾਲਾਂ ਦੀ ਅਤੇ 6% ਵੱਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਗੜ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਗੰਭੀਰ ਜਟਿਲਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਹਨ। ਖੂਨ ਵਗਣਾ, ਲਾਗ, ਅਤੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅੱਗੇ ਵਾਲੀ ਖਲੜੀ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਜਟਿਲਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਬਿਗ਼ਾੜ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਉਦੋਂ ਉੱਚੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਤਜੁਰਬੇਕਾਰ ਓਪਰੇਟਰ ਦੁਆਰਾ, ਜੀਵਾਣੂ ਰਹਿਤ ਹਾਲਤਾਂ ਦੀ ਅਨਹੋਂਦ ਵਿੱਚ  ਜਾਂ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[18] ਸੁੰਨਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲਿੰਗਕ ਕਿਰਿਆ ਉੱਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।[19][20]

ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਪੁਰਸ਼ ਸੁੰਨਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ | ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀ (ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਨੇੜੇ-ਦੁਰਾਡੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਨ ਹਨ) ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਮ ਹੈ |[5] ਇਹ ਯੂਰਪ, ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ, ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |[5]ਸੁੰਨਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ; ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ | [5] ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਮੂਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਾਲਗ ਹੋਣ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰੀਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ|[22] ਇਹ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ | == ਹਵਾਲੇ ==ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ, ਕਪਟਿਕ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਤੇ ਇਥੋਪੀਅਨ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਪ੍ਰਥਾ ਹੈ|[5][24][25]ਸੁੰਨਤ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਲੈਟਿਨ ਸੁੰਨਡੇਡੀਰੇਰ ਤੋਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕੱਟਣਾ"|

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ Lissauer T, Clayden G (October 2011). Illustrated Textbook of Paediatrics, Fourth edition. Elsevier. pp. 352–353. ISBN 978-0-7234-3565-5.
  2. ↑ Rudolph C, Rudolph A, Lister G, First L, Gershon A (18 March 2011). Rudolph's Pediatrics, 22nd Edition. McGraw-Hill Companies,।ncorporated. p. 188. ISBN 978-0-07-149723-7. Archived from the original on 18 January 2016. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. ↑ Sawyer S (November 2011). Pediatric Physical Examination & Health Assessment. Jones & Bartlett Publishers. pp. 555–556. ISBN 978-1-4496-7600-1. Archived from the original on 2016-01-18. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
  5. ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
  6. ↑ Hay W, Levin M (25 June 2012). Current Diagnosis and Treatment Pediatrics 21/E. McGraw Hill Professional. pp. 18–19. ISBN 978-0-07-177971-5. Archived from the original on 18 January 2016. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
  8. ↑ Pinto K (August 2012). "Circumcision controversies". Pediatric clinics of North America. 59 (4): 977–986. doi:10.1016/j.pcl.2012.05.015. PMID 22857844.
  9. ↑ Caga-anan EC, Thomas AJ, Diekema DS, Mercurio MR, Adam MR (8 September 2011). Clinical Ethics in Pediatrics: A Case-Based Textbook. Cambridge University Press. p. 43. ISBN 978-0-521-17361-2. Archived from the original on 18 January 2016. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  10. ↑ Krieger JN (May 2011). "Male circumcision and HIV infection risk". World Journal of Urology. 30 (1): 3–13. doi:10.1007/s00345-011-0696-x. PMID 21590467.
  11. ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).CS1 maint: Multiple names: authors list (link) Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
  12. ↑ "WHO and UNAIDS announce recommendations from expert consultation on male circumcision for HIV prevention". World Health Organization. March 2007. Archived from the original on 2013-03-12. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. ↑ Sharma, SC; Raison, N; Khan, S; Shabbir, M; Dasgupta, P; Ahmed, K (12 December 2017). "Male Circumcision for the Prevention of HIV Acquisition: A Meta-Analysis". BJU international. doi:10.1111/bju.14102. PMID 29232046.
  14. ↑ Kim H, Li PS, Goldstein M, Howard H; Li, Philip S; Goldstein, Marc (November 2010). "Male circumcision: Africa and beyond?". Current Opinion in Urology. 20 (6): 515–9. doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b21. PMID 20844437.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)CS1 maint: Multiple names: authors list (link) Kim H, Li PS, Goldstein M, Howard H; Li, Philip S; Goldstein, Marc (November 2010). "Male circumcision: Africa and beyond?". Current Opinion in Urology. 20 (6): 515–9. doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b21. PMID 20844437.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  15. ↑ Larke N, Thomas SL, Dos SS, Weiss HA (November 2011). "Male circumcision and human papillomavirus infection in men: a systematic review and meta-analysis". J.।nfect. Dis. 204 (9): 1375–90. doi:10.1093/infdis/jir523. PMID 21965090. {{cite journal}}: Vancouver style error: initials in name 3 (help)
  16. ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
  17. ↑ "Can penile cancer be prevented?". Learn About Cancer: Penile Cancer: Detailed Guide. American Cancer Society. Archived from the original on 2017-03-12. Retrieved 2017-03-11. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  18. ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
  19. ↑ The American Academy of Pediatrics Task Force on Circumcision "Technical Report" (2012) addresses sexual function, sensitivity and satisfaction without qualification by age of circumcision. Sadeghi-Nejad et al. "Sexually transmitted diseases and sexual function" (2010) addresses adult circumcision and sexual function. Doyle et al. "The।mpact of Male Circumcision on HIV Transmission" (2010) addresses adult circumcision and sexual function. Perera et al. "Safety and efficacy of nontherapeutic male circumcision: a systematic review" (2010) addresses adult circumcision and sexual function and satisfaction.
  20. ↑ Morris, BJ; Krieger, JN (November 2013). "Does male circumcision affect sexual function, sensitivity, or satisfaction?--a systematic review". The Journal of Sexual Medicine. 10 (11): 2644–57. doi:10.1111/jsm.12293. PMID 23937309.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਖ਼ਤਨਾ&oldid=736746" ਤੋਂ ਲਿਆ