Pèir de Marca

Pèir de Marca (Gan, Bearn, lo 24 de gener de 1594 - lo 29 de junh de 1662)que ho un istorian, òmi d'estat (president deu Parlament de Navarra) e de glèisa bearnés deu sègle XVII.

Vadut dens ua familha bearnesa demorada catolica, qu'estudiè a Tolosa.

Que ho partisan d'ua intervencion deu rei en Bearn entà restablir lo catolicisme e qu'expausè aqueste posicion dens lo son Discours d'un Béarnais, très fidèle sujet du roi, sur l'Édit du retablissement de la religion catholique dans tout le Béarn. Politicament que ho tanhent deu cardinau de Richelieu e deu cardinau Mazarin.

Que's he eclesiatic quan vadó veuse e que ho avesque de Cosseran, arquevèsque de Tolosa e puish de París chic abans de morir.

D'ua grana erudicion, qu'ei l'autor d'ua Istória de Bearn en francés (Histoire de Bearn) de valor fondatriz per l'istoriografia bearnesa. Pròche deu poder deu rei Loís XIII deu temps de l'integracion deu Reiaume de Navarra (e donc de Bearn) dens lo Reiaume de França e catolic, qu'expliquè eth medish au rei qu'avèva un pauc estujat certes aspectes istoric de l'independéncia juridica bearnesa (los fòrs de Bearn) dens aquesta grana òbra.

En 1656 que ho cargat d'establir las termièras catalanas enter França e Espanha dab l'avesque d'Orange e que publiquè Marca hispanica sive limes hispanicus, hoc est, Geographica & historica descriptio Cataloniae, Ruscinonis, & circum jacentium populorum (París, ca 1668).

• Histoire du Béarn, 1640.
• De la concorde du sacerdoce et de l'État.
• Marca hispanica sive limes hispanicus, hoc est, Geographica & historica descriptio Cataloniae, Ruscinonis, & circum jacentium populorum