Soire

Vila d'Occitània

Soire
Issoire

Veguda de Soire despuèi la cima de la Tor dau Relòtge.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

45° 32′ 42″ N, 3° 14′ 59″ E

Superfícia

19,69 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

560 m
390 m
360 m

Geografia politica

Auvèrnhe

França

Soire

Issoire

Bertrand Barraud
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

15 214 ab.

15 617 ab.

Densitat

725,55 ab./km²

Autras informacions

soiron/-ona^[1]

63500

Soire [ˈsɥɛjʁə]^[2] o [ˈswiʁə]^[3] (Issoire en francés) z-es una comuna auvernhata dau Puèi de Doma e de la region d'Auvèrnha Ròse Aups, ancianament d'Auvèrnha. z-Es v-una de las quatre sosprefecturas dau Puèi de Doma (embei Tièrn, Riòm e Embèrt).

Geografia

Soire z-es situada au sud de Clarmont-Ferrand a rasa de l'autorota A75. z-Es traversada per le riu Alèir.

Charrèiras, quartèirs e luòcs-dits

Autariba [ˈawtæ.ˈʁibæ] (fr. Hauterive).
La Berbisiau [læ.baʁbəˈʒaw] (fr. Rue Berbizialle).
Los Capucins [lø.kæpyˈʃã] (fr. Rue des Capucins).
Las Jaudonas [la.dzøˈduna] (fr. Les Jodonnes).
Charrèira Nòstra Dama de las Filhas [tsæˈʁɛjʁæ.ˈnɔstʁæ.ˈdamæ.də.la.ˈfəʎa] (fr. Rue Notre Dame des Filles).

Toponimia

Las atestacions ancianas son Ysiodurum, Yciodorensis (VIe, 959), Ysoire (1213), Yssiodorensis (1267-1311), Ysiodorum (1260, 1286), Issiodoro (1281) e Yssoire (1510, 1789). Trobèm tanben las fòrmas arcaïcas Ussoire e Issoire^[4].

Le toponim ven dau nom gallés Icciodurum. En occitan -òd'rum baila -oire, la fòrma francesa siguèt calcada sobre la fòrma occitana puèi -oi- siguèt legit e prononciat a la francesa^[5].

Istòria

Una abadiá seriá estada fondada sobre le site de Soire au sègle IV per Sent Austremòni mas seriá estada destruita per los Visigòts pauc de temps après.

Una autra abadiá fuguèt bastida per los benedictins e consacrada en 937 per Bernat, avesque de Clarmont.

Au sègle XVI, Soire viuguèt las Guèrras de Religion e fuguèt victima de los dos camps (los protestants dau capitani Merle e l'armada reiala catolica). Fuguèt tan tocada per le conflict de la Liga.

La vinha fuguèt durament tocada per la filloxèra au cors dau sègle XIX e l'arribada dau tren en 1855 provoquèt la falhita de los batelèirs qui transportavan le bòsc. Un regiment s'installèt dins la viala ce qu'ajudèt un pauc a sobreviure economicament.

Au sègle XX, Soire s'industrializèt embei d'usinas metallurgicas e le regiment fuguèt remplaçat per l'Escòla Nacionala de los Sosofiçèirs d'Activa.

Trobèm dos dictons en occitan sobre Soire :

"Puë mœ aure ni puë cœur, ne tzant pas tourty d'Essoeyre, ni par de beun vi bieure, et de dzenta fille veyre" (?, ne sèm pas tortes d'ès Soire, ni per de bon vin beure, e de gentas filhas veire)^[6].
"Chau pas venir vès Soire, ni per de bon vin beure e de gentas filhas veire"^[7].

Le monde que demoravan a l'entorn de vès Soire se mocavan desjà en 1870 de l'accent daus abitants de la viala (qu'avora s'ausís pas mai) que chamjavan los -a- en -è- e imitavan le monde d'Issouère, en parlar dau squère près de la guère.

Eraldica

Blasonament : d'azur embei la letra d'aur, la coa inversada a gaucha e enrotlada per la poenta, surmontada d'una corona de marqués dau mèma.

Las armas de Soire pòrtan una "Y" per ce que le nom de la viala s'escriviá en francés Yssoire, embei aquesta letra, davant la Revolucion Francesa.

Monuments

Glèisa parrochiala de Soire
Glèisa de Sant Austremòni : glèisa abadiala benedictina bastida au sègle XII. Victima de la repression de l'armada protestanta daument las Guèrras de Religion, fuguèt restaurada aus siècles XIX e XX. z-Es classada monument istoric despuèi 1835. z-Es v-una de las mai gentas glèisas romanicas dau Puèi de Doma.
Tor dau relòtge

Administracion

Lista daus cònses successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
març de 2014	2020	Bertrand Barraud	Los Republicans	conselhèir departamentau
2008	2014	Jacques Magne^[8]	PS
març de 1989	2008	Pierre Pascallon	RPR puèi UMP	Deputat (1993-1997), Conselhèir generau (1992-2004)
març de 1977	1989	Jacques Lavédrine	PS	Deputat (1978-1993), Conselhèir generau (1973-1992)
19	1977
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 14286, totala: 14729

4 951

5 095

5 454

5 929

5 990

5 741

5 224

5 702

5 889

6 067

6 159

6 063

5 876

6 250

6 303

6 265

6 182

6 011

5 791

5 603

5 658

5 660

6 037

6 719

6 421

7 115

8 541

10 454

11 886

13 673

13 674

13 559

13 773

14 016

14 778

14 163
14 635

2009

2010

13 949
14 416

14 012
14 475

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

|Font=INSEE^[9]^,^[10]

2013 : 14286 abitants (726 ab/km²)

Luòcs e monuments

Personalitats liadas a la comuna

Embessonatge

Neumarkt Alemanha, despuèi 1971.

Veire tanben

Liams extèrnes

Nòtas e referéncias

Nòtas

Referéncias

↑ Piare Bonaud, Grammaire générale de l'auvergnat à l'usage des arvernisants, Çaucle Tèrra d'Auvèrnha, Chambalèira, 1992, p.268
↑ Albert "Françounet" Delanef, cronicas Sur le Pont Vieux dins Le Moniteur d'Issoire, 1904-1906. Dins le parlar de la comuna.
↑ Collectatges IEO 63, dins los parlars de Çausselenjas e Sent Quentin.
↑ Parlem!, p. 14.
↑ Albert Dauzat, La toponymie gauloise de l'Auvergne et du Velay, Revue des Études Anciennes, 1931, p. 374.
↑ Ambroise Tardieu, Grand Dictionnaire Historique du Département du Puy-de-Dôme, Moulins, 1877, p. 184.
↑ Albert Dauzat, Contribution à la littérature orale de la Basse-Auvergne, l'Auvergne littéraire, Clermont-Ferrand, 1938, p. 78.
↑ Site de la préfecture du Puy-de-Dôme, consulté le 8 janvier 2008
↑ [1]
↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=17651

Portal d'Auvèrnhe

[1] Piare Bonaud, Grammaire générale de l'auvergnat à l'usage des arvernisants, Çaucle Tèrra d'Auvèrnha, Chambalèira, 1992, p.268

[2] Albert "Françounet" Delanef, cronicas Sur le Pont Vieux dins Le Moniteur d'Issoire, 1904-1906. Dins le parlar de la comuna.

[3] Collectatges IEO 63, dins los parlars de Çausselenjas e Sent Quentin.

[4] Parlem!, p. 14.

[5] Albert Dauzat, La toponymie gauloise de l'Auvergne et du Velay, Revue des Études Anciennes, 1931, p. 374.

[6] Ambroise Tardieu, Grand Dictionnaire Historique du Département du Puy-de-Dôme, Moulins, 1877, p. 184.

[7] Albert Dauzat, Contribution à la littérature orale de la Basse-Auvergne, l'Auvergne littéraire, Clermont-Ferrand, 1938, p. 78.

[puy-de-dome.pref.gouv.fr-8] Site de la préfecture du Puy-de-Dôme, consulté le 8 janvier 2008

[9] [1]

[10] ttp://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=17651

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]