Montson

Montson
	Monzón (es)
	;
Nom oficiau	Monzón ((es))
Administracion
Estat	Espanha
Comunautat autonòma	Aragon
Província	Província d'Òsca
Capitau	Montson
Capitau de	Cinca Medio
Politica
• Cònsol major	Rosa Maria Lanau Morancho
Geografia
Coordenadas	41° 54′ 00″ N, 0° 11′ 00″ E
Superfícia	155,022476 km²
Altitud mejana	273 m
Hus orari	UTC+01:00
Demografia
• Totala	17 839 ab. (2023 )
• Densitat	115,07 ab./km²
Autas informacions
Còdi postau	22400
Sit web	monzon.es
	modificar

Montson^[4] (en aragonés GO e en castelhan: Monzón; en aragonés SLA: Monçon) es ua ciutat espanhòla, dins la província d'Òsca, en Aragon.

Geografia

Montson se situa au costat deus rius de Cinca e Sosa, devath un castèth elevat sus un puei. L'estrada N-240 (Madrid-Barcelona) travèrsa la vila. Possedeish indústrias quimicas importantas.

Istòria

La catedrala de Santa Maria del Romeral de plan romanic e lo castèth de Montson d'origina aràbia son los edificis mei remarcables. La ciutat s'es estenuda devath lo castèth.

A l'epòca d'Al Andalús (dominacion musulmana) se disputavan Montson los Banu Sabrit d'Òsca e los Banu Qasi de Lhèida. Au sègle XI pertanhèva aus Banu Hud e disen que la prengó lo Cid en 1083.

Aus crestians que'us calèva conquerir Montson entà talhar las comunicacions entre los reiaumes de taifas de Saragossa e Lhèida.

L'infant Pèire reconquerí Montson en 1089 durant lo règne deu son pair Sanç Remíriz d'Aragon. Sanç Remíriz creè lo reiaume de Montson entà l'infant, futur Pèire I d'Aragon, abans d'estar rei d'Aragon. Lo castèth arcuelhó l'enfança deu rei Jaume I lo Conquistaire, qui èra sota la tutèla deus templèrs. La situacion privilegiada dens los pas de las vaths de Segre e de Cinca hasó deu castèth e de la vila un centre estrategic important.

En 1143 passè a la possession deus templèrs. Montson es important peu hèit qu'estó primèr ua comanda templèra e mei tard espitalèra. Estó en divèrsas ocasions lo sèti de las Corts d'Aragon e de las Corts de la Corona d'Aragon, entre los sègles XIII e XVII.

Nom

Provieneré de Mont de Sion, nom que pòt illustrar las relacions deus templèrs dab las crosadas en Tèrra Santa.

Monuments

Un impressionant castèth construit peus templèrs.

Hèstas

Sant Matieu (Hèstas Majors), 21 de setembre.
Lunes de Pascua, romavatge a l'ermitatge de nuestra siñora d'o Enfuelgo.

Personatges illustres

Referéncias

Portau d'Aragon

↑ Afirmat dins: Relacion de Municipis e los sieus Còdis per Províncias lo 1r de genièr de 2019. Data de publicacion: 8 de febrièr de 2019. Ostal d'edicion: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha.
↑ URL de la referéncia: https://datos.gob.es/es/catalogo/a02002834-nomenclator-ano-20147.
↑ Afirmat dins: Registre municipal d'Espanha de 2023. Autor: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha. Data de publicacion: 13 de decembre de 2023.
↑ «Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana» (en occitan) p. 128.

[4aa567f4760d292d0ff63887ec8a7625a1eb7407-1] Afirmat dins: Relacion de Municipis e los sieus Còdis per Províncias lo 1r de genièr de 2019. Data de publicacion: 8 de febrièr de 2019. Ostal d'edicion: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha.

[a51520549cfa029ee6a802bc1bcaf5f33d8ee29e-2] URL de la referéncia: https://datos.gob.es/es/catalogo/a02002834-nomenclator-ano-20147.

[d89f7d4533c45e35984c9b278270d9ca0ac6868f-3] Afirmat dins: Registre municipal d'Espanha de 2023. Autor: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha. Data de publicacion: 13 de decembre de 2023.

[CLO-4] «Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana» (en occitan) p. 128.

[1]

[2]

[3]

[4]