Mondòri

Vilatge d'Occitània

Mondòri
Montory

Glèisa, tor e cementèri de Mondòri

Geografia fisica

Coordenadas

43° 05′ 52″ N, 0° 49′ 01″ O

Superfícia

20,45 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

800 m
280 m
239 m

Geografia politica

Gasconha

França

Auloron

Montanha Basca (Tardets-Sorholus abans 2015)

Intercom
246401764

CA deu Bascoat

Cònsol

Jean-Jacques Pontaut
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2019)

309 ab.

317 ab.

Densitat

14,91 ab./km²

Autras informacions

(en francés)

64470

Mondòri (Montori o Berorize en basco, Montory en francés) qu'ei ua comuna de la província istorica de Sola, magèrment gascona. Qu'ei administrada peu departament deus Pirenèus Atlantics de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Predominància lingüistica

Mapa de las sèt províncias bascas (1), 1863

Mapa de las sèt províncias bascas (2), 1863

Las duas versions de la Carte des sept provinces basques montrant la délimitation actuelle de l'euscara en dialectes, sous-dialectes et variétés (Mapa de las sèt províncias bascas qui muisha la delimitacion actuala de l'euscarà en dialèctes, sos-dialèctes e varietats) dessenhadas en 1863 per lo prince Loís Lucian Bonaparte que plaçan Mondòri hòra de l'aira bascofòna.

Lo Recueil de linguistique et de toponymie des Pyrénées (Recuelh de lingüistica e de toponimia deus Pirenèus) realizat en 1887 per Julian Sacaze que dona per Mondòri ua version en gascon, compausada d'ua traduccion de dus tèxtes mitologics, puish ua lista deus microtoponimes de la comuna. Lo regent que redigí la version enviada per Mondòri que precisa : « Plaçada suber la rota d'Auloron a Maulion, qu'ei la prumèra que rencontran en Sola en quitant la vath deus Varetons - arrondiment d'Auloron - e la sola deu canton que i parlan biarnés ; mès, d'après los noms deus lòcs e deus ostaus mei ancians, sèm segurs dens un temps mei o mens en arrèr l'idiòma en usatge dens la comuna qu'èra lo basco. »

Le Recueil des idiomes de la région gasconne (Recuelh deus idiòmas de la region gascona) realizat en 1894 per lo lingüista Edouard Bourciez que dona per Mondòri ua version de la parabòla deu hilh prodigue traduita en gascon.

La mapa deu Pays Basque français (País Basco francés) dessenhada en 1943 per Maurice Haulon que hè paréisher la "démarcation actuelle entre la langue basque et les dialectes romans" (demarcacion actuau enter la lenga basca e los dialèctes romanics) e que plaça la comuna de Mondòri acavalada enter gascon e basco.

Dens lo son libe Les Basques editat en 1955, lo bascològue Philippe Veyrin qu'analisa mei d'un aspects de l'istòria e de las tradicions deu Bascoat. Que presenta tanben lo limit enter lenga basca e dialècte gascon, en hasent estat de caduna de las ultimas comunas bascofònas. Qu'ajusta : « Totas aqueras localitats que sont sancerament bascas de lenga, hòra Urt e Bardòs a un cap, Mondòri a l’aute, vienudas mei qu’a miejas gasconas o biarnesas. »

Segon la Morfología del verbo auxiliar vasco (Morfologia deu vèrbe auxiliar basco) establida per Pedro de Yrizar en 1970, Mondòri es pas situada dens l'aira bascofòna. Lo son autor Pedro de Yrizar qu'estima dens los ans 1970-1972 lo nombre de locutors bascos a 16.7%, sia un deus taus mei bas de Sola. Dens la causida de las comunas mei adaptadas per realizar un estudi lingüistic deu dialècte soletin, l'autor, assistit deu lingüista et filològue René Lafon, que precisa per Mondòri : " localitat dont solament un quartièr ei de lenga basca; frontièra basco-romanica ".

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Administracion

Lista deus maires successius
Periòde		Identitat
2020	2026	Jean-Jacques Pontaut
març de 2001	2020	Roger Lapeyrade
març de 1983	2001	Pierre Bozom
	1983
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 305, totala: 318

1 251

1 244

1 287

-

1 059

-

-

830

-

562

Cercar

349

337

335

333
345

2009

2010

330
342

327
339

Fonts

Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas dab la comuna

Véder tanben

Comunas deus Pirenèus Atlantics

Ligams extèrnes

Nòtas

Portau de Gasconha

v · m Comunas deus Pirenèus Atlantics en Bascoat
Baisha Navarra	Ahatsa-Altzieta-Bazkazane · Ahetze · Aicirits-Camon-Suhast · Aiherra · Aintzila · Ainhoa · Ain·harp · Aldudas · Amenduish-Oneis · Amoròs-Sucòs · Aniça-Montgelós · Aucet-Aucet Juson-Sunarreta · Aldudas · Alòs-Sibàs-Avensa · Amenduish-Oneis · Amoròs-Sucòs · Anglet · Anhauze · Arancon · Arberàs-Silego · Arboet-Sussauta · Arbona · Arcangós · Arhantsusi · Armendaritze · Arnegi · Arrauta-Sharrita · Ascain · Azkarate · Banka · Bardòs · Basusarri · Beguiòs · Behaskane-Laphizketa · Behorlegi · Bidarrai · Bidart · Biriatu · Briscós · Bunuze · Bussunarits-Sarrasqueta · Buztintze-Hiriberri · Cambon · Càmer · Ciboro · Echarri · Echebar · Eiheralarre · Escòs · Espeleta · Esquiula · Ezterenzubi · Gabat · Gamarte · Garrüze · Guetaria · Haltsu · Hauze · Heleta · Hendaia · Hozta · Ibarrola · Idauze-Mendi · Ihòut · Ilharre · Irisarri · Irulegi · Issòr · Isturits · Izpura · Itsasu · Jatsu · Jatsu Garazi · Jutsi · La Bastida de Clarença · Labets-Biscai · Lakarra · Lacarri-Aran-Sharrita de Haut · Landibarre · Larzabale-Arroze-Zibitze · Larresoro · Larribarre-Sorhapürü · Lasa · Lekunberri · Lohitzüne-Oihergi · Luhuso · Lüküze-Altzümarta · Makea · Mansparrauta · Meharin · Mendibe · Meritenh · Biàrritz · Muskildi · Oreguer · Ossés · Ostankoa · Òstavath-Asme · Pagòla · Sent Estève · Sent Estève de Baigòrri · Sent Joan lo Vielh · Sent Joan Pè de Pòrt · Sent Just-Ibarre · Sent Martin d'Arberoa · Sent Martin d'Arròsa · Sent Palai · Sent Miquèu · Suhescun · Uhart de Cisa · Uhart de Micse · Urepele · Veiria · Vergüei-Vièlanava · Zaro · Zuraide
Labord	Bonlòc · Hasparn · Lahonça · Luhuso · Mendiondo · Sara · Sent Joan de Lus · Sent Pèr d'Irúber · Sent Pèr de Nivela · Urcueit · Urrunha · Ustàrits · Vièlafranca ·
Sola	Alòs-Sibàs-Avensa · Arrast-Larrebiu · Arroquiaga · Arüe-Ithorrotze-Olhaibi · Aucet-Aucet Juson-Sunarreta · Aussuruc · Barcus · Berroganh-Laruntz · Biudòs-Avensa de Baish · Camon-Cihiga · Domesenh-Berrauta · Echarri · Echebar · Espés-Undurenh · Esquiula · Garindenh · Gestars · Gotenh-Libarren · Hauze · Idauze-Mendi · Lacarri-Aran-Sharrita de Haut · Laguinga-Restoa · Larrau · L'Espitau Sent Blasi · Lic-Aterei · Lishans-Sunar · Lohitzüne-Oihergi · Maulion · Mendita · Montcajòla-Larròri-Mendibiu · Montòri · Muskildi · Ordiarp · Ossaranh-Arribarèita · Ossàs-Suhara · Pagòla · Sauguís-Sent Estève · Senta Gràcia · Sharrita de Baish · Sherauta · Tardets-Sorholus · Tres Vièlas

v · m Comunas de Sola
Ain·harp • Alòs-Sibàs-Avensa • Arrast-Larrebiu • Arroquiaga • Arüe-Ithorrotze-Olhaibi • Aucet-Aucet Juson-Sunarreta • Aussuruc • Barcus • Berroganh-Laruntz • Biudòs-Avensa de Baish • Camon-Cihiga • Domesenh-Berrauta • Echarri • Echebar • Espés-Undurenh • Esquiula^{==Referéncies== • Garindenh • Gestars • Gotenh-Libarren • Hauze • Idauze-Mendi • Lacarri-Aran-Sharrita de Haut • Laguinga-Restoa • Larrau • L'Espitau Sent Blasi • Lic-Aterei • Lishans-Sunar • Lohitzüne-Oihergi • Maulion • Mendita • Montcajòla-Larròri-Mendibiu • Montòri • Muskildi • Ordiarp • Ossaranh-Arribarèita • Ossàs-Suhara • Pagòla^{==Referéncies==}} • Sauguís-Sent Estève • Senta Gràcia • Sharrita de Baish • Sherauta • Tardets-Sorholus • Tres Vièlas
¹Aquera comuna, bearnesa devath lo Regim Ancian, qu'ei generaument represa dens las listas de comunas soletinas, la populacion i estant tradicionaument bascofòna. Uei lo dia non hè pas partida deu "Bascoat" dens lo sens de la lei dita Pasqua de 1995. ² Aquera comuna, generaument omesa dens las listas de comunas soletinas, qu'ei traversada per la termièra de Sola e de la Baisha Navarra.