Ligüers (Gironda)

Pels articles omonims, vejatz Ligüers (omonimia).

Vilatge d'Occitània

Ligüers
Ligueux

Lo borg

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

44° 47′ 12″ N, 0° 16′ 13″ E

Superfícia

5,05 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

125 m
65 m
32 m

Geografia politica

Guiana

França

Liborna

Lo Reulés e Las Bastidas (Senta Fe la Granda avant 2015)

Intercom
243301371

Communauté de communes du Pays Foyen

Cònsol

Isabelle Pillon
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2019)

150 ab.

156 ab.

Densitat

33,66 ab./km²

Autras informacions

Còde postal

33220

Còde INSEE

33246

Ligüers (nom a verificar) o Liguer (grafia fonologica e prudenta au còp) (Ligueux en francés) es una comuna occitana d'Agenés ^[1], dens la region istorica de Guiana, administrada per lo departament de Gironda de la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia

Perimètre deu territòri

Comunas confrontantas de **Ligüers**
Pinuelh	Sent Filipe deu Senhal	Rasac de Saussinhac (Dordonha)

La Roquilha	Margairon	Monestièr (Dordonha)

Toponimia

La prononciacion observada es [li'ge] (dins lo parlar [-e] en finala pòt representar un -è etimologic tanplan coma un -e); la prononciacion (probablament pas observada sus plaça) qu'es citada per Bénédicte Boyrie-Fénié es [li'gø]]. Mes un locutor naturau de Margairon (comuna confrontanta), nascut en 1931 pronóncia [li'gɛw] (metatèsi a partir d'un [ligy'ɛ] supausat o fòrma influenciada per la grafia) ^[2] Las fòrmas ancianas son Luguriensis abbatissa, en 1126-1183, en latin, Lugurii (universus ~ conventus), en 1126-1183, en latin, Ligurd, en 1190-1191, en occitan. Totas las atestacions venen deu cartulari de La Seuva Majora ^[3]. Lo canonge Durengues cita le pouillé (l'inventari deus bens eclesiastics de la diocèsi) de Valeri en 1520 : In archipresbyteratu Vesalmensi : Prior de Lignerio, rector ejusdem, de Cluzello et Sancti Pardulphi, çò que demanda d'explicacions : Lo Clusèu correspond a La Roquilha, Liguers èra un priorat de l'abadiá perigòrda deu meteis nom ^[4] e i a pas de Sent Pardó a l'entorn, mès i a benlèu una identitat entre Sent Pardó e Sent Marçau; enfin Lignerio deuriá se lugir Liguerio. La meteissa error se tròba sus la mapa de Cassini, qu'escriu Ligneaux ^[5] !

Dauzat e Rostaing interprètan lo nom, emb un certan dobte, coma format d'un nom gallés d'òme, Luco, o Luggo-, e deu gallés ialo, que traduisen per « camp » ^[6] (seriá puslèu « clarièra » puèi « vilatge »). Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, usa tanben de -ó-ialo ^[3]. Pus recentament, Xavier Delamarre, que se supausa, coneis pas las fòrmas ancianas, prepausa tanben un lugu-ialon. Mes las fòrmas ancianas s'i opausan, e tanben l'exemple de la finala de Pinuelh, autentic -ó-ialo situat a quauques km. Lo nom es a comparar emb un autre Ligueux, que probable li donèt son nom, lo deu Perigòrd (de Ligurio en 1115), que segon B. Boyrie-Fénié seriá prononciat [li'gø]. Mes, contràriament a aquelas afirmacions, vengudas de B. Boyrie-Fénié e de Joan Ros, citat per la precedenta, lo siti departamental Le nom occitan des communes du Périgord dona [liː’gʏ] coma prononciacion deu Ligueux de Perigòrd ^[7]. Fau precisar que B. Boyrie-Fénié, qu'evòca una « zòna lengadociana fòrt francizada », coneis pas la fòrma orala deu Ligueux girondin e supausa qu'es la meteissa que la de son omonime. Justament, una fòrma tonica modèrna en [-ø-] supausariá un ancian ò dubèrt tonic e non pas -u- [y] (de las fòrmas ancianas deus dos toponimes) nimai un -o- barrat (vengut adara [u], evolucion normala d'un Ligurius ipotetic, que se diftonga pas en -uè- > [-ø-] )^[8]. E lo problèma es pauc diferent emb la prononciacion [li'ge]. L'origina deus dos toponimes demòra a descobrir.

L'escritura Ligüers, causida per B. Boyrie-Fénié^[3], pausa deus problèmas de descodatge sense grafia fonetica aponduda e l'-s finala apareis enluec dins las atestacions, ni dins la fòrma orala. La prononciacion [li'gé], compte tengut de las atestacions ancianas que compòrtan una -r, se pòt pas escriure Ligué. I a quatre possibilitats : Liguer, Liguèr (pas de diferéncia de prononciacion), Liguuer e Liguuèr. Coma cada toponime a coneissut son istòria pròpia pendent de sègles, la fòrma orala e la fòrma grafica deu vilatge agenés e las deu vilatge perigòrd son pas necessàriament semblablas.

Autres luecs dins la comuna

Saint-Martial (en francés). Responsa espontanèa d'un informator : Sint Marsial, responsa corregida sus suggestion e mantenguda : Sint Marçau [mar'saw]^[2]. En Agenés, sent es sovent articulat coma sint, çò que la grafia consèrva pas; la fòrma escrita es donc Sent Marçau. Lo canonge Durengues escriu : L'église de Saint-Pardon, ou de Saint-Marson, comme écrit Nicolas de Villars [avesque d'Agen entre 1588 e 1608], a été rasée par les huguenots ^[9]. Coma lo prelat deviá saber que i a pas de Sent Marçon, son expression deviá èstre una badinada, qu'a un sol sens possible : la glèisa dispareguda deviá èstre consacrada aus dos sents lemosins au còp.
Les Eymeries (en francés) : [ləzɛjmə'ri], grafiat Los Aimerics (o Les Aimerics, estant que lo parlar confond los e las en les, prononciat [ləs], [ləz] e [lɛj]/[lej] segon lo contèxte)

Istòria

Liguer èra un priorat de l'abadiá perigòrda de Ligüers (nom a verificar), que probable li donèt son nom. Quasi tots los abitants èran protestants au sègle XVI ^[10]

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
mai de 2020	2026	Isabelle Pillon
2001	2020	Christian Bertin	sense etiqueta	negociant
	2001
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton de Senta Fe la Granda; es adara deu canton deu Reulés e las Bastidas. L'intercomunalitat es la Communauté de communes du pays Foyen.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 170, totala: 173

525

255

247

287

263

273

230

268

306

285

252

246

255

257

217

219

225

190

210

179

170

181

173

163

139

137

123

105

100

121

123

158

168

168
172

2009

2010

168
172

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 1793, la municipalitat es Sainte Foy, Appelles, Ligueux, Pineuilh, La Roquille, Saint André, Saint Avit, Saint Nazaire, Saint Philippe et Thoumeyragues (en francés)^[11], donc en occitan Senta Fe la Granda, Apèla, Ligüers, Pinuelh, La Roquilha, Sent Andreu, Sent Avit, Sent Nazari, Sent Filipe deu Senhal e Tomeiragas.

Luecs e monuments

Personalitats ligadas emb la comuna

Veire tanben

Comunas de Gironda

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ https://web.archive.org/web/20161115015531/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b77101733/f1.item.zoom
↑ ^2,0 et ^2,1 enquèsta J.P. Sivadon
↑ ^3,0 ^3,1 et ^3,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 195-196
↑ https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/536/mode/2up
↑ https://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 403, a Ligueil
↑ https://web.archive.org/web/20171219231307/http://communes-oc.cg24.fr/cantons/savignac-les-eglises/LIGUEUX.htm
↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 195-196
↑ https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/536/mode/2up
↑ https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/536/mode/2up
↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=19542

Portau de Guiana

[1] ttps://web.archive.org/web/20161115015531/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b77101733/f1.item.zoom

[JPS-2] 2,0 et ^2,1 enquèsta J.P. Sivadon

[bbf-3] 3,0 ^3,1 et ^3,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 195-196

[4] ttps://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/536/mode/2up

[5] ttps://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini

[6] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 403, a Ligueil

[7] ttps://web.archive.org/web/20171219231307/http://communes-oc.cg24.fr/cantons/savignac-les-eglises/LIGUEUX.htm

[8] Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 195-196

[9] ttps://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/536/mode/2up

[10] ttps://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/536/mode/2up

[11] ttp://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=19542

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]