(2) Pallas

Pallas (oficialament (2) Pallas) es un asteroïde de la cencha principala descubèrt per Heinrich Olbers en 1802. D'un diamètre estimat a 500 km, es lo segond objècte pus important d'aquela region dau Sistèma Solar après Ceres. Pasmens, maugrat aquela importància, es un objècte pauc conegut car lei telescòpis actuaus pòdon pas observar de detalhs de sa superficia. De mai, es sovent alunchat dei camins pres per lei sondas espacialas que se dirigisson vèrs lei regions pus exterioras dau Sistèma Solar. Segon lei conoissenças actualas, es un còrs sorn, quasi esferic que dèu èsser compausat de silicats. Paréis aver au mens un satellit naturau.

Invisible a uelh nus, Pallas foguèt observat au mens un còp avans sa descubèrta oficiala per Charles Messier (1730-1817) que lo notèt coma una estela en 1779^[1]. De mai, en 1792, lo matematician francés Marc-Antoine Parseval des Chênes (1755-1836) aviá calculat sa posicion^[2].

La descubèrta de Pallas aguèt luòc a l'azard durant una temptativa de localizacion de Ceres. Descubèrt en 1801 per Giuseppe Piazzi (1746-1826), l'asteroïde foguèt perdut pendent quauquei mes durant son passatge darrier lo Soleu. Durant una nuech d'observacion destinada a lo retrobar, Heinrich Olbers (1758-1840) identifiquèt un objècte mobil novèu dins lo cèu lo 28 de març de 1802. Aquela descubèrta susprenguèt leis astronòms car, se la preséncia d'una planeta entre Mart e Jupitèr èra sospichada, aquela dei doas planetas èra pas esperada. Pasmens, aquò foguèt rapidament confiermat per lo calcul de l'orbita que mostrèt de paramètres orbitaus pron similars a aquelei de Ceres. La planeta novèla recebèt lo nom de Pallas e, entre 1802 e 1807, doas planetas suplementàrias foguèron descubèrtas dins la region : Junon e Vesta.

En 1845, la descubèrta d'Astraea, cinquen objècte conegut entre Mart e Jupitèr, entraïnèt la creacion de la categoria d'asteroïde onte foguèron integrats Ceres, Pallas, Junon, Vesta e Astraea. Dempuei aquela data, Pallas es l'objècte d'observacions periodicas. En 1917, son orbita foguèt estudiada per Kiyotsugu Hirayama (1874-1943), çò que permetèt d'identificar un desenau d'asteroïdes amb una trajectòria similara. Uei, forman la familha de Pallas. Leis autreis observacions assaièron subretot de determinar lo diamètre de l'asteroïde e d'identificar la preséncia d'una atmosfèra. En causa de sa forma irregulara, aquò foguèt relativament complèx. En 1802, son diamètre foguèt ansin estimat a 3 380 km. En 1979, èra ja demenit a 673 km. Uei, es situat entre 470 e 510 km. Aqueleis observacions permetèron probable d'identificar un satellit naturau d'un quilomètre de diamètre.

Pallas contèn aperaquí 7% de la massa totala de la cencha d'asteroïdes. Pasmens, sei caracteristicas son pauc conegudas car leis imatges pus precisas de sa superficia, presas en 2007 per Hubble, an una resolucion de 70 km. De mai, son albedo feble (0,12) complica fòrça l'observacion en limitant lei detalhs visibles dins lei raionaments visibles e infraroges. En ultraviolet, sembla i aver d'estructuras importantas vèrs la longitud 75° O. Segon leis elements enregistrats per leis observacions recentas, la superficia es compausada de silicats contenent de concentracions feblas de fèrre e d'aiga. De fach, son espèctre de reflexion infraroge sembla a aqueu dei condritis carbonadas primitivas. Pallas auriá donc agut un periòde de diferenciacion planetària e seriá un subrevivent dei protoplanetas de l'epòca de formacion dau Sistèma Solar^[3].

Coma d'autreis asteroïdes, Pallas a una orbita fòrça clinada a respècte dau plan de l'ecliptic (34,852 °). De mai, es relativament excentrica (0,231) amb un perièli situat a 319,4 milions de quilomètres dau Soleu (2,14 ua) e un afèli situat a 510 milions de quilomètres (3,41 ua). Son periòde de revolucion es de 4,6 ans (1 685,927 jorns).

En causa de sa distància importanta e de sa talha febla, Pallas es pas estat explorat per una sonda espaciala. Totei lei conoissenças obtengudas sus aquel asteroïde foguèron donc aquistadas gràcias a de telescòpis terrèstras ò de satellits en orbita a l'entorn de la Tèrra. Dins aquò, a l'ora d'ara, es pas possible d'obtenir una resolucion inferiora a 70 km. Per un objècte d'un diamètre estimat entre 470 e 510 km, aquò permet pas d'aver una quantitat importanta de detalhs. Pallas es donc un objècte pauc conegut dau Sistèma Solar.

Son observacion es complicada per son albedo feble. Per aquela rason, es mens luminós que d'asteroïdes pus pichons coma Iris. Pasmens, coma la magnitud aparenta de Pallas se situa entre 7 e 11, es possible de l'observar amb un instrument pichon coma un telescópi d'un diamètre de 50 mm. Per aquó, es sovent de realizar d'observacions durant plusors nuechs per identificar lo movement d'un objècte que se desplaça a respècte deis estelas.

• Asteroïde.
• Cencha principala.
• Planeta nana.

1. ↑ René Bourtembourg, « Messier's Missed Discovery of Pallas in April 1779 », Journal for the History of Astronomy, vol. 43, n° 2,‎ 2012, pp. 209–214.
2. ↑ Gratien de Semur, Traité des erreurs et des préjugés, Levavasseur, 1843, p. 70.
3. ↑ T. B. McCord, L. A. McFadden, C. T. Russell, C. Sotin et P. C. Thomas, « Ceres, Vesta, and Pallas: Protoplanets, Not Asteroids », Transactions of the American Geophysical Union, vol. 87, n° 10,‎ 2006, p. 105.