Palmefamilien
- Denne artikkelen handlar om plantefamilien. For andre tydingar av oppslagsordet, sjå namnet Palme.
| Palmefamilien | |
 Palmeskog på Palawan. | |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Underrike: | Viridiplantae |
| Infrarike: | Streptophyta |
| Overrekkje: | Landplantar Embryophytes |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Palmeordenen Arecales |
| Familie: | Palmefamilien Arecaceae Bercht. & J.Presl, 1820 |
Palmefamilien (latin Arecaceae) er ein familie av einfrøblada plantar og er kjenneteikna av ein stamme utan greiner med ei krone av lange blad i ei vifte. Palmar veks overalt i tropane og i ei viss mon også i subtropane. Dei kan ha ulike frukter, som bær, nøtt eller steinfrukt, og mange blir nytta av menneske, som daddelpalme, kokospalme og oljepalme. Trevirket og blada kan også brukast til utstyr og byggjemateriale.
Systematikk
[endre | endre wikiteksten]Palmefamilien er den einaste familien i palmeordenen Arecales. Han inneheld om lag 2 500 kjende artar fordelt på rundt 190 slekter.
Ei slekt har vore registrert i naturen i Noreg:[1][2]
- daddelpalmeslekta (Phoenix)
Nokre andre av slektene i palmefamilien er:
Symbolsk bruk av palmar
[endre | endre wikiteksten]Sidan oldtida har palmeblad vore nytta som eit teikn på rikdom, siger, ære og triumf.
I jødedommen står palma for fred og rikdom, og kan symbolisera livsens tre i Kabbala. Ei uutsprungen daddelpalmegrein er eit av dei fire slaga under sukkothøgtida.
Innan kristendommen er palmesundag ei viktig påskehøgtid der ein ofte bruker palmeblad eller noko som liknar til gudstenesta. Høgtida er til minne om Jesus sitt inntog i Jerusalem der folk la palmeblad framfor han. Palmeblad er elles blitt nytta av pilegrimar til Jerusalem (sjå etternamnet Palmer) og som helgenattributt (sjå t.d. heilage Agnes).
Elles er palmar rekna som eit symbol på tropane, særleg tropiske øyar og strender. Fleire land og område der det veks palmar har bilde av dei på flagg, segl og liknande, til dømes Guam, Haiti, Saudi-Arabia, Florida og Sør-Carolina.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 1150.
- ↑ «Artsdatabanken: Palmefamilien». Artsdatabanken. 10. mars 2023.
- «palmefamilien», Store norske leksikon, henta 2011-10-08.
- «palme» i Nynorskordboka.
- Denne artikkelen bygger på «Palmer» frå Wikipedia på bokmål, den 8. oktober 2011.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
- Palmenorge Arkivert 2010-05-04 ved Wayback Machine. - Palmedyrking i Noreg
- Scanpalm - Palmer i Skandinavia
- (no) palmefamilien hos Artsdatabanken
- (en) palmefamilien – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
- (en) palmefamilien i Encyclopedia of Life
- (en) palmefamilien i Global Biodiversity Information Facility
- (sv) palmefamilien hos Dyntaxa
- (en) palmefamilien hos Fossilworks
- (en) palmefamilien hos ITIS
- (en) palmefamilien hos NCBI
- (en) palmefamilien hos The International Plant Names Index
- (en) palmefamilien hos Tropicos
- (en) Kategori:Arecaceae – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
