Homøopati

Homøopati (av gresk hómoios ὅμοιος, 'liknande', og páthos πάθος, 'sjukdom') er ein alternativ behandlingsmetode utvikla av den tyske legen og farmasøyten Samuel Hahnemann (1755–1843). Homøopatisk behandling byggjer på ideen om at likt behandlar likt, slik at eit stoff som forårsakar sjukdomssymptom hjå ein frisk person, vil kurere liknande symptom hjå ein som er sjuk.

Hahnemann meinte at den underliggjande årsaka til sjukdom var fenomen som blei kalla «miasmar», og at homøopatiske remediar kunne motverka miasmane. Remediane blei tillaga ved å tynna ut utvalde stoff fleire gonger i alkohol eller destillert vatn, før ein banka dei flere gonger mot eon skinnbibel, eller noko anna med liknande eigenskapar.^[1] Kvar fortynning med etterfølgjande banking skulle auka potenseringa til remediet. Ofte blei remedia fortynna så mykje at det ikkje var att noko av det opphavlege stoffet.^[2] Ifølgje Hahnemann skulle homøopaten velja remediar ved å konsultera særskilde oppslagsverk og vurdera pasienten sine symptom. personlege eigenskapar, fysiske og psykiske tilstand og livshistorie.^[3]

Forsking har vist at homøopatiske remediar er uten verknad, og at dei heller ikkje har nokon plausible verknadsmekanismar.^[4][5][6][7] Omfattande studiar har vist at remedia ikkje er meir effektive enn placebomiddel, slik at einkvar positiv effekt etter behandling berre kan skuldast placeboeffekten eller normal læking frå sjukdom.^[8][9][10] Teoriane om korleis sjukdom, kroppen, stoff, væsker og løysingar verker kan motbevisast av ei rekkje oppdagingar innan biologi, psykologi, fysikk og kjemi i dei to hundreåra sidan dei blei lagt fram.^{[9][11][12][13][14]} Bruk av homøopati blir frarådd fordi det kan få pasientar frå å bruka effektive behandlingsmetodar mot alvorlege lidingar.^[15] Verdas helseorganisasjon (WHO) har åtvara mot å prøva å bruka det mot alvorlege sjukdommar som HIV/AIDS og malaria.^[16] Statlege rådgjevingsorgan som National Health and Medical Research Council i Australia, House of Commons Science and Technology Committee i Storbritannia og det sveitsiske innanriksdepartementet har kvar for seg konkludert med at homøopati ikkje verker, og anbefalt at praksien ikkje får økonomisk støtte.^[17][18] American Medical Association omtaler homøopati som kvakksalveri.^[19]

Trass motstanden er homøopati likevel temmeleg utbreidd i verda, og kan vera del av helsesystemet i fleire land. Det varierer frå land til land kor regulert praksisen er. Dei fleste stader treng ein profesjonell utdanning og lisens for å praktisera homøopati.^[20] I Tyskland må ein til dømes ta treårig utdanning for å bli homøopat. I Noreg er homøopat ikkje ein verna tittel og det finst heller inga godkjenningsordning.^[21] I fleire europeiske land kan nokre homøopatiske behandlingar dekkast av det offentlege helsevesenet, som i Frankrike, Storbritannia og Luxembourg. I andre land er det ikkje dekka, eller kan ikkje dekkast fordi ein krev vitskapleg prov på at behandlinga er effektiv.^[22] Private helseforsikringar kan tidvis dekka homøopatisk behandling.^[20]

Styresmaktene i India reknar homøopati som eit av åtte alternative behandlingsmetodar i landet,^[23] og har eit eige departement for ayurveda, yoga og naturopati, unani, siddha og homøopati (AYUSH) som ligg under Ministry of Health & Family Welfare.^[24] Det finst eit tilsvarande departement på delstatsnivå i Kerala.^[25] Ein må ha godkjend diploma i metoden og vera registrert på delstatleg eller føderalstatleg nivå for å praktisera homøopati i India.^[26]

Dei fleste homøopatar i Noreg er organisert i Norske Homeopaters Landsforbund.^[21]

Denne medisinartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.