Bringebær
| Bringebær | |
 Bringebær | |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Roseordenen Rosales |
| Familie: | Rosefamilien Rosaceae |
| Underfamilie: | Rosoideae |
| Slekt: | Bjørnebærslekta Rubus |
| Art: | Bringebær R. idaeus |
| Vitskapleg namn | |
| Rubus idaeus | |
Bringebær eller bringbær (Rubus idaeus) er ein toårig plante i rosefamilien, som vert dyrka for dei søte fruktene han ber.
Det første året kjem det kraftige rotskot, som vert til lange (vanlegvis 1,5 m–2 m) stammer med tynne greiner. På seinsommaren det andre året kjem det raude eller gule frukter på greinene. Om hausten døyr heile stamma og vert stiv og sprø, og om våren kjem det nye rotskot.
Villbringebær
[endre | endre wikiteksten]Dette er ein plante med sirkumpolar utbreiing. Viltveksande bringebær skil seg ikkje mykje frå dei dyrka, men bæra og til dels planten er mindre. Denne vert kring 1 m høg. Dei øvre blada er trekopla. Blada er kvitfilta under. Blomane har grålodne begerblad og opprette kvite kronblad. Villbringebær blomstrar kring juni månad på steinete stader gjennom heile Noreg, men er sjeldan lengst i nord. Planten er funnen opp til 1330 m på Hardangervidda.
Dyrka bringebær
[endre | endre wikiteksten]Sortar i Noreg
[endre | endre wikiteksten]Dei fleste odla bringebær ulike hybridar av R. idaeus og R. strigosus.[1]
Gule:
- Varnes
- Fallgold
- Schoenemann
Raude:
- Asker (Paragon) - dessertbær - fransk sort, kom til Noreg i 1890-åra og vart den første kommersielle sorten
- Balder
- Borgund - H6
- Glen Ample - H6 - skotsk sort nytta frå år 2000
- Golden Queen - britisk sort frå 1880-åra
- Hornet - safting og sylting
- Lloyd George - frå 1919
- Marlboro - safting og sylting
- Norna
- Preussen - dessertbær, tysk sort som kom til Noreg på 1930-talet og delvis tok over etter Asker
- Stiora
- Tulameen
- Vene - H7
- Veten - safting og sylting - norskutvikla sort på 1950-talet, mykje nytta på Vestlandet
Sortane Asker, Balder, Borgund, Glen Ample, Malling Admiral, Malling Orion, Stiora, Varnes, Vene og Veten står på den offisielle sortslista.[2]
Sjukdommar og skadedyr
[endre | endre wikiteksten]Galleri
[endre | endre wikiteksten]-
Plukka bringebær
-
Eit heilt bringebær
-
Eit halvt bringebær
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Huxley, A., red. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan ISBN 0-333-47494-5
- ↑ Offisiell sortsliste 2012[daud lenkje] (PDF)
- Den virtuella floran
- Johannes Lid: Norsk-svensk-finsk flora. Det Norske Samlaget, 1985.
- Helgeland
- Asker Arkivert 2017-11-02 ved Wayback Machine.
- Veten Arkivert 2017-09-25 ved Wayback Machine.
- NRK Asker
- NRK veten
- Sagaplant Arkivert 2016-10-21 ved Wayback Machine.
- Sortsutprøving Njøs
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Bringebær
