Bender

Bender
Styresmakter
Land Bykommune Land Bykommune	Moldova Bender Transnistria Bender
Grunnlagd	1408
Borgarmeister	Vyatsjeslav Kogut
Geografi
Flatevidd	97,29 km²
Flatevidd  - By	97,29 km²
Innbyggjarar  - By (2015)    - folketettleik  - Byområde	91 197 (2015)[1]   997/km² 97 027[2]
Koordinatar	46°50′N 29°29′W / 46.833°N 29.483°W / 46.833; -29.483
Høgd over havet	15 m
Tidssone	EET (UTC+2)
Diverse anna
Heimeside: bendery.md
Plassering
Plasseringa til Bender i Moldova

Bender eller Tighina (rumensk Tighina, russisk Бендéры, Bendery, ukrainsk Бендéри, Bendery) er ein by i Moldova, styrt av den de facto sjølvstendige regionen Transnistria, sjølv om han ligg på høgre sida av Dnestr (resten av Transistria ligg på venstresida av elva). I lag med landsbyen Proteagailovca dannar byen ein bykommune som Moldova ikkje reknar som ein del av Transnistria. Bender ligg i ei buffersone oppretta etter Transnistriakrigen i 1992.

Dei første busetnadane i området, der elvane Dnestr og Bîc renn saman, oppstod på 100-talet. Gjennom tidene har området vore styrt av Kiev-riket, fyrstedømet Moldavia, Genova, Det osmanske riket, Russland og Romania.

Stefan cel Mare grunnla ei festning på staden på byrjinga av 1500-talet. I 1538 tok Suleiman I festninga, og gav ho det tyrkiske namnet Bender.

Karl XII av Sverige søkte tilflukt rett utanfor byen etter nederlaget ved Poltava, saman med kosakkane sin leiar Ivan Stepanovitsj Mazepa. Sidan ein under einveldstida i Sverige definerte hovudstaden som det staden der kongen hadde hoffet og arkivet sitt, låg Sverige sin hovudstad i fleire år på sletta utanfor Bender. Tyrkarane nekta han å reise vidare, for å utnytte han i det politiske spelet i Sentral-Europa. I 1713 vart det utkjempa eit mindre slag mellom Karl sine menn og tyrkarane, kjend som kalabaliken ved Bender.

Under den russisk-tyrkiske krigen 1806-1812 fall byen til russarane og vart verande på russiske hender fram til Sovjetunionen kollapsa. Mesteparten av kampane i Transnistriakrigen stod i og ved Tighina.

Formelt sett er Bender ein større bykommune (municipiu) i Moldova som, tilliks med Chișinău og Bălți, blir rekna å vere på samme nivå som dei 32 distrikta som landet er delt inn i. Han blir ikkje rekna å vere ein del av Transnistria. I tillegg til sjølve byen omfattar Bender òg landkommunen (comuna) Proteagailovca.^[3]

Innanfor Transnistria blir byen rekna som ein integrert del av utbrytarstaten og har, på same måte som Tiraspol, status som bykommune på nivå med dei fem distrikta. Landsbyen Gîsca, som formelt høyrer til distriktet Căușeni i Moldova, blir òg rekna inn i kommunen Bender.^[4] Transnistria gjer òg krav på Varnița, som er ein forstad til Bender, men som er under kontroll av Moldova og blir administrert som ein landkommune i distriktet Anenii Noi.^[5]

Resultat frå dei to siste folketeljingane. For 2015 er det ikkje offentleggjort detaljerte resultat.

• Kart over byen
• Reiseinformasjon