Øya Man: Skilnad mellom versjonar

Man er eit tidlegare norsk skattland. Frå om lag år 700 til år 900 var Man eit vikingkongedøme. Man var lagt under kongen av Noreg fram til 1266, då Skottland tok over øya. Ho kom under den britiske krona i 1765.

Kultur

Innbyggjarane øya er prega av dei keltiske og norrøne røtene sine, i tillegg til langvarig engelsk påverknad, noko ein mellom anna kan sjå på musikken der.

På Man har ein i tillegg til engelsk snakka språket manx, som er eit keltisk språk. Den siste talaren av manx døydde i 1974, men ein prøver no å vekkja språket til live att.

Politikk

Man er eit demokratisk monarki med kong Charles III av Storbritannia som statssjef eller «Lord of Mann». Kongen er representert på øya av ein viseguvernør. Det lokale styringsorganet er parlamentet Tynwald, som har to kammer. Tynwald vedtek lover og fører tilsyn med indre saker, skattepolitikk og sosialpolitikk. Eksterne tilhøve, som forsvar og representasjon i utlandet, vert styrt av britiske styresmakter. Man svarar ei årleg godtgjersle for desse tenestene.

Anna

Manxkatten er ein kjend halelaus katterase som stammar frå Man

Kjelder

↑ «Isle of Man» (på engelsk). CIA – The World factbook. Henta 15. februar 2024.

Bakgrunnsstoff

Offisiell nettstad
Tynwald (Parlamentet)

[1] «Isle of Man» (på engelsk). CIA – The World factbook. Henta 15. februar 2024.

[1]

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Fakta om Man}}
-'''Man''' ([[engelsk]] ''Isle of Man''; [[manx]] ''Ellan Vannin'') er ei av [[Dei britiske øyane]] og ligg i [[Irskesjøen]]. Øya er sjølvstyrande, men høyrer òg direkte inn som ein [[eigedom under den britiske krona]]. Såleis er ikkje Man med i [[Det sameinte kongeriket Storbritannia og Nord-Irland]].
+'''Man''' ([[engelsk]] ''Isle of Man''; [[manx]] ''Ellan Vannin'') er ei av [[Dei britiske øyane]] og ligg i [[Irskesjøen]]. Øya er sjølvstyrande, men høyrer òg direkte inn som ein [[eigedom under den britiske krona]]. Såleis er ikkje Man med i [[Det sameinte kongeriket Storbritannia og Nord-Irland]].<ref>{{Kjelde www|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/isle-of-man/|tittel=Isle of Man|språk=en|utgjevar=CIA – The World factbook|vitja=2024-02-15}}</ref>
 == Historie ==
-Man er eit tidlegare norsk [[skattland]]. Frå om lag år 700 til år 900 var Man eit [[vikingar|vikingkongedøme]]. Man var lagt under kongen av [[Noreg]] fram til [[1266]], då [[Skottland]] tok over øya. Ho kom under den britiske krona i [[1765]].
+Man er eit tidlegare norsk [[skattland]]. Frå om lag år 700 til år 900 var Man eit [[vikingar|vikingkongedøme]]. Man var lagt under kongen av [[Noreg]] fram til 1266, då [[Skottland]] tok over øya. Ho kom under den britiske krona i 1765.
 == Kultur ==
@@ Line 11: / Line 11: @@
 == Politikk ==
-Man er eit demokratisk [[monarki]] med dronning [[Elisabeth II av Storbritannia]] som [[statssjef]] eller «Lord of Mann». Dronninga er representert på øya av ein [[viseguvernør]]. Det lokale styringsorganet er parlamentet [[Tynwald]], som har to kammer. Tynwald vedtek lover og fører tilsyn med indre saker, skattepolitikk og sosialpolitikk. Eksterne tilhøve, som forsvar og representasjon i utlandet, vert styrt av [[Det forente kongerike Storbritannia og Nord-Irland|britiske]] styresmakter. Man svarar ei årleg godtgjersle for desse tenestene.
+Man er eit demokratisk [[monarki]] med kong [[Charles III]] av Storbritannia som [[statssjef]] eller «Lord of Mann». Kongen er representert på øya av ein [[viseguvernør]]. Det lokale styringsorganet er parlamentet [[Tynwald]], som har to kammer. Tynwald vedtek lover og fører tilsyn med indre saker, skattepolitikk og sosialpolitikk. Eksterne tilhøve, som forsvar og representasjon i utlandet, vert styrt av [[Det forente kongerike Storbritannia og Nord-Irland|britiske]] styresmakter. Man svarar ei årleg godtgjersle for desse tenestene.
 == Anna ==
@@ Line 18: / Line 18: @@
 ==Kjelder==
 {{reflist}}
-{{manglar kjelder|dato=2022}}
+{{refbetre|dato=2024}}
 == Bakgrunnsstoff ==
+* {{offisiell nettstad}}
-* [http://www.gov.im/ Isle of Man]
 * [http://www.tynwald.org.im/ Tynwald] (Parlamentet)

v d e Britiske oversjøiske territorium og kroneige
Oversjøiske territorium	Anguilla · Bermuda · Britisk Antarktis · Det britiske territoriet i Indiahavet · Dei britiske Jomfruøyane · Caymanøyane · Falklandsøyane · Gibraltar · Montserrat · Pitcairnøyane · St. Helena, Ascension og Tristan da Cunha¹ · Sør-Georgia og Sør-Sandwichøyane · Turks- og Caicosøyane
Kroneige	Guernsey • Jersey • Isle of Man
Suverene baseområde	Akrotíri og Dekélia