Alfa Romeo (Formule 1)

  Zie Alfa Romeo Alfetta 159 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

 

Alfa Romeo had al een succesvolle geschiedenis in Grand Prix-races voordat het in 1950 hun intrede maakte in de Formule 1. Met rijders Nino Farina en Juan Manuel Fangio domineerde zij het inaugurele kampioenschap in de Formule 1, dat toentertijd nog enkel een puntentelling hanteerde voor een rijderskampioenschap. Achter het stuur van de 158 Alfetta compressor, won Farina dat jaar de titel, met Fangio op een tweede plaats. In het seizoen 1951 kwam het rijderskampioenschap op naam te staan van Fangio; zijn eerste van in totaal vijf wereldtitels. Deze won hij in de 159 Alfetta (een evolutie van de 158, met een dubbele compressor).

De Alfa-motoren waren zeer krachtig tegenover hun capaciteit, met name ook voor die periode; de 159 had 420 Pk. Daarentegen verbruikte ze tegelijkertijd ook veel: 125 tot 175 liter op de 100 kilometer. De stijgende concurrentie die het ondervond van hun voormalige werknemer, Ferrari, deed Alfa Romeo, dat in handen was van de staat, besluiten het kampioenschap in 1952 te verlaten nadat de Italiaanse regering weigerde om voor de hoge kosten van een nieuw ontwerp van de auto op te dragen. Verrassend genoeg was het budget waarmee Alfa Romeo deelnam in de Formule 1 relatief klein, waarin het in die twee seizoenen bijvoorbeeld voornamelijk gebruik maakte van vooroorlogse technieken en materialen.

De laatste overwinning van de 159 was in 1953 tijdens de Grand Prix van Italië, ruim 16 jaar na de introductie van de eerste Alfetta. Dit in combinatie met de formule 1 wereldtitel in 1950, waarvan alle Grands prix gewonnen, en 1951 maakt de Alfetta 158/159 tot een van de meest succesvolle racewagens ooit.

 

Alfa Romeo keerde begin jaren zestig terug in de Formule 1 als leverancier van motoren. Zij maakte 4-in-lijn motor die gebruikt werden door kleine teams als De Tomaso en privé-ingeschreven Coopers. Het merk keerde weer kortstondig terug in de seizoenen 1970 en 1971, met een V8-motor die zij baseerden op hun sport auto installatie. Deze werd voornamelijk in gebruik genomen door Andrea de Adamich, die al een langdurige relatie had met Alfa Romeo, en deze plaatste in zijn McLaren als derde fabrieksrijder van het team. Dit deed hij vervolgens ook in 1971, maar toen met een March chassis, waar een vergelijkbaar gebrek aan resultaten uit voort kwamen.

 

In het seizoen 1976 kreeg Alfa Romeo echter weer een hoog profiel in de sport, toen het tot een overeenkomst kwam met het team van Brabham om voor hun motoren te gaan leveren; dit waren 12-cilinder boxermotoren ontworpen door Carlo Chiti en gebaseerd op die zij gebruikte in hun sportauto's. De motoren waren vrij en produceerden nagezegd zo'n 510 Pk, in tegenstelling tot de 465 Pk sterke Cosworth DFV motoren, die alomtegenwoordig waren in die tijd. Het omhulselen van deze motoren was echter een moeilijkheidsgraad, die moesten bijvoorbeeld verwijderd worden wanneer er een bougie werd vervangen, en door het hoge brandstofverbruik waren er vier aparte brandstoftanken nodig om in totaal 214 liter brandstof mee te nemen. De avontuurlijke ontwerpen waarmee Brabhams vaste ontwerper Gordon Murray vaak mee aan kwam zetten, waaronder de Brabham BT46 die in 1978 twee races won, was gedeeltelijk een reactie om de uitdaging aan te gaan voor het produceren van een gepast, licht en aerodynamisch chassis over de grote en lompige installatie van de Alfa-motor. De opkomst van grondeffectauto's deden de lage en brede Alfa-motoren teniet, waardoor Murray aandrong bij Alfa Romeo om een smallere versie te produceren. Dit deden zij in het seizoen 1979 in slechts drie maanden, maar de auto bleef onbetrouwbaar en allesbehalve zuinig.

 

Tijdens het seizoen 1979, na enig aandringen van Chiti, gaf Autodelta (de toenmalige naam van de sportieve afdeling van Alfa Romeo) toestemming om weer een eigen Formule 1-auto te ontwerpen. Het contract met Brabham werd nog voor het einde van het seizoen nietig verklaard. Het eerste ontwerp, de Alfa Romeo 177, debuteerde met rijder Bruno Giacomelli tijdens de Grand Prix van België 1979.

 

De tweede periode van Alfa Romeo als constructeur in de Formule 1 was ondanks het potentieel en tijdelijk de grote financiële steun van Marlboro nooit succesvol. Tussen 1979 en 1985 greep het team naar twee polepositions; Giacomelli lag lange tijd aan de leiding van de Grand Prix van de Verenigde Staten 1980, maar moest uiteindelijk met een elektrisch probleem opgeven, en Andrea de Cesaris startte van kop tijdens de Grand Prix van de Verenigde Staten West 1982 voordat hij vroegtijdig uit de race verdween omwille van een ongeval. Het team behaalde daarnaast in totaal vijf podiumposities en ook een keer de snelste rondetijd. Het materiaal was echter vaak onbetrouwbaar. Ook ontkwamen zij niet van tragiek, toen het team in hun eerste volledige seizoen in 1980 rijder Patrick Depailler verloor in een fataal ongeluk tijdens een test op de Hockenheimring. In 1981 werd er gebruikgemaakt van de diensten van de ervaren Mario Andretti, maar ook hij kreeg te maken met veel betrouwbaarheidsproblemen. Het beste seizoen van Alfa Romeo was 1983, waarin het als zesde eindigde in het constructeurskampioenschap.

 

De opkomst van turbomotoren in de Formule 1 gaf Alfa Romeo vanaf het seizoen 1984 een terugslag in hun resultaten, en het team, dat nu door Benetton gesponsord werd, stond inmiddels onder leiding van een privé-team (Euroracing), terwijl de motoren nog steeds door Autodelta geleverd werden. In 1985 werd er met rijders Riccardo Patrese en Eddie Cheever geen enkel punt gescoord, en toen Alfa Romeo werd overgenomen door Fiat, werd ook het tweede fabrieksproject van het merk opgeheven.

Voor 1987 kwam Alfa Romeo tot een overeenkomst om motoren te leveren aan het Franse team van Ligier. De 1500cc 4-in-lijn Biturbo motor, ontworpen door Gianni Tonti, werd getest in een JS29B door René Arnoux. Het overkoepelende Fiat annuleerde uiteindelijk de overeenkomst, vermoedelijk na negatieve uitlatingen van Arnoux over de motor. Ligier ging daarna noodgedwongen verder met oude BMW motoren.

Tussen 1983 en 1988 was Alfa Romeo ook de hoofdleverancier voor het Italiaanse Osella team, eerst met normaal geaspireerde motoren, en later ook turbomotoren. Alfa Romeo gaf zelfs enige technische input aan het kleine team, waardoor enkele Osella chassis' gebaseerd werden op die van Alfa Romeo's. In 1988, het laatste jaar van turbomotoren, had Alfa Romeo genoeg van de negatieve publiciteit die de oncompetitieve Osella's genereerde, en verbood het team nog om verder gebruik te maken van hun naam, waardoor de motoren simpelweg "Osella V8" genoemd werden. Na afloop van het seizoen verliet Alfa Romeo de Formule 1.

 

Vanaf 2015 verschenen er Alfa Romeo- en Quadrifoglio Verde (klavertje vier)-logo's op de F1 auto's van het team Sauber-Ferrari.

Op 29 november 2017 werd bekendgemaakt dat Alfa Romeo in het seizoen 2018 een samenwerking aanging met het team van Sauber, onder de naam Alfa Romeo Sauber F1 Team. Het team bleef rijden met motoren van Ferrari. De coureurs Marcus Ericsson en Charles Leclerc reden in 2018 voor Alfa Romeo.

Vanaf het seizoen 2019 opereert het Sauber F1 team onder de naam Alfa Romeo Racing, waardoor de naam Sauber voorlopig uit de Formule 1 verdween. Van 2019 tot en met 2021 reden Kimi Raikkonen en Antonio Giovinazzi voor het team.

Vanaf het seizoen 2020 reed het team onder de naam Alfa Romeo F1 Team ORLEN.^[5]

 

Vanaf het seizoen 2022 reden Valtteri Bottas en Zhou Guanyu^[6] voor het team. Gedurende het seizoen behaalde het team 55 punten en behaalde daarmee de zesde plek in het constructeurskampioenschap^[7]. Gedurende de Grand Prix van Groot-Brittannië beleefde Zhou Guanyu een harde crash. Hij kwam in aanraking met Pierre Gasly en George Russell en vloog daardoor over de kop, over de bandenstapels, de hekken in. Door de halo overleefde Zhou de crash^[8].

Op 27 januari 2023 nam het online casino Stake.com (onderdeel van het bedrijf Medium Rare NV gevestigd op Curaçao) de rol als titelsponsor over en veranderde de naam voor het seizoen 2023 in Alfa Romeo F1 Team Stake.^[9] Het seizoen 2023 was het laatste seizoen voor Alfa Romeo, vanaf 2024 rijden Zhou Guanyu en Valtteri Bottas voor Kick Sauber.

Jaar	Chassis	Motor	Banden	Coureurs	1	2	3	4	5	6	7	8	Punten	WK-plaats
1950	Alfa Romeo 158	Alfa Romeo 1.5 L8 s	P		GBR	MON	500	ZWI	BEL	FRA	ITA		-*	-*
				Juan Manuel Fangio	DNF	1PS		DNFP	1	1PS	DNF¹PS
				Nino Farina	1PS	DNF		1S	4PS	7	1
				Luigi Fagioli	2	DNF		2	2	2	3
				Reg Parnell	3
				Piero Taruffi							DNF¹
				Consalvo Sanesi							DNF
1951	Alfa Romeo 159	Alfa Romeo 1.5 L8 s.	P		ZWI	500	BEL	FRA	GBR	DUI	ITA	SPA	-*	-*
				Juan Manuel Fangio	1PS		9PS	1¹PS	2	2S	DNFP	1S
				Nino Farina	3		1	5	DNFS	DNF	3¹S	3
				Luigi Fagioli				1¹PS
				Felice Bonetto					4	DNF	3¹S	5
				Toulo de Graffenried	5						DNF	6
				Consalvo Sanesi	4		DNF	10	6
				Paul Pietsch						DNF
Jaar	Chassis	Motor	Banden	Coureurs	1	2	3	4	5	6	7	8	Punten	WK-plaats

* Het constructeurskampioenschap werd pas gehouden met ingang van het seizoen 1958.

¹ Twee rijders actief met één auto.

Tussen 1952 en 1978 nam Alfa Romeo niet deel als constructeur.

Jaar	Chassis	Motor	Banden	Coureurs	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	Punten	WK-plaats
1979	Alfa Romeo 177 Alfa Romeo 179	Alfa Romeo F12 Alfa Romeo V12	G		ARG	BRA	ZAF	VSW	SPA	BEL	MON	FRA	GBR	DUI	OOS	NED	ITA	CAN	VST		0	-
				Bruno Giacomelli						DNF		17					DNF		DNF
				Vittorio Brambilla													12	DNF	DNQ
1980	Alfa Romeo 179	Alfa Romeo V12	G		ARG	BRA	ZAF	VSW	BEL	MON	FRA	GBR	DUI	OOS	NED	ITA	CAN	VST			4	11
				Bruno Giacomelli	5	13	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	5	DNF	DNF	DNF	DNF	DNFP
				Patrick Depailler	DNF	DNF	NC	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF
				Vittorio Brambilla											DNF	DNF
				Andrea de Cesaris													DNF	DNF
1981	Alfa Romeo 179B Alfa Romeo 179C Alfa Romeo 179D	Alfa Romeo V12	G		VSW	BRA	ARG	SMR	BEL	MON	SPA	FRA	GBR	DUI	OOS	NED	ITA	CAN	LSV		10	9
				Bruno Giacomelli	DNF	NC	10	DNF	9	DNF	10	15	DNF	15	DNF	DNF	8	4	3
				Mario Andretti	4	DNF	8	DNF	10	DNF	8	8	DNF	9	DNF	DNF	DNF	7	DNF
1982	Alfa Romeo 179D Alfa Romeo 182 Alfa Romeo 182B	Alfa Romeo V12	G M		ZAF	BRA	VSW	SMR	BEL	MON	VSO	CAN	NED	GBR	FRA	DUI	OOS	ZWI	ITA	LSV	7	10
				Bruno Giacomelli	11	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	11	7	9	5	DNF	12	DNF	10
				Andrea de Cesaris	13	DNF	DNFP	DNF	DNF	3	DNF	6	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	10	10	9
1983	Alfa Romeo 183T	Alfa Romeo V8	M		BRA	VSW	FRA	SMR	MON	BEL	VSO	CAN	GBR	DUI	OOS	NED	ITA	EUR	ZAF		18	6
				Andrea de Cesaris	DSQ	DNF	12	DNF	DNF	DNFS	DNF	DNF	8	2	DNF	DNF	DNF	4	2
				Mauro Baldi	DNF	DNF	DNF	10	6	DNF	12	10	7	DNF	DNF	5	DNF	DNF	DNF
1984	Alfa Romeo 184T	Alfa Romeo V8	G		BRA	ZAF	BEL	SMR	FRA	MON‡	CAN	VSO	DAL	GBR	DUI	OOS	NED	ITA	EUR	POR	11	8
				Riccardo Patrese	DNF	4	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	12	DNF	10	DNF	3	6	8
				Eddie Cheever	4	DNF	DNF	7	DNF	DNQ	11	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	13	9	DNF	17
1985	Alfa Romeo 185T	Alfa Romeo V8	G		BRA	POR	SMR	MON	CAN	VSO	FRA	GBR	DUI	OOS	NED	ITA	BEL	EUR	ZAF	AUS	0	12
				Riccardo Patrese	DNF	DNF	DNF	DNF	10	DNF	11	9	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	9	DNF	DNF
				Eddie Cheever	DNF	DNF	DNF	DNF	17	9	10	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	DNF	11	DNF	DNF
Jaar	Chassis	Motor	Banden	Rijders	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	Punten	WK-plaats

Tussen 1986 en 2018 nam Alfa Romeo niet deel als constructeur.

Jaar	Chassis en banden	Motor	Coureurs	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	Punten	WK-plaats
2019	Alfa Romeo C38 P	Ferrari 064 V6		AUS	BHR	CHN	AZE	SPA	MON	CAN	FRA	OOS	GBR	DUI	HON	BEL	ITA	SIN	RUS	JPN	MEX	VST	BRA	ABU		57	8
			Kimi Räikkönen	8	7	9	10	14	17	15	7	9	8	12	7	16	15	DNF	13	12	DNF	11	4	13
			Antonio Giovinazzi	15	11	15	12	16	19	13	16	10	DNF	13	18	18	9	10	15	14	14	14	5	16
2020	Alfa Romeo C39 P	Ferrari 065 V6		OOS	STI	HON	GBR	70J	SPA	BEL	ITA	TOS	RUS	EIF	POR	EMI	TUR	BHR	SAK	ABU						8	8
			Kimi Räikkönen	DNF	11	15	17	15	14	12	13	9	14	12	11	9	15	15	14	12
			Antonio Giovinazzi	9	14	17	12	17	16	DNF	16	DNF	11	10	15	10	DNF	16	13	16
2021	Alfa Romeo C41 P	Ferrari 065/066 V6		BHR	EMI	POR	SPA	MON	AZE	FRA	STI	OOS	GBR	HON	BEL	NED	ITA	RUS	TUR	VST	MXS	SAP	QAT	SAU	ABU	13	9
			Kimi Räikkönen	11	13	DNF	12	11	10	17	11	15	15	10	18	DNS	ND	8	12	13	8	12	14	14	DNF
			Robert Kubica													15	14
			Antonio Giovinazzi	12	14	12	15	10	11	15	15	14	13	14	13	14	13	16	11	11	11	14	15	9	DNF
2022	Alfa Romeo C42 P	Ferrari 066/7 V6		BHR	SAU	AUS	EMI	MIA	SPA	MON	AZE	CAN	GBR	OOS	FRA	HON	BEL	NED	ITA	SIN	JPN	VST	MXS	SAP	ABU	55	6
			Zhou Guanyu	10	11	11	15	DNF	DNF	16	DNF	8	DNF	14	16†	13	14	16	10	DNF	16S	12	13	12	12
			Valtteri Bottas	6	DNF	8	75	7	6	9	11	7	DNF	11	14	20†	DNF	DNF	13	11	15	DNF	10	9	15
2023	Alfa Romeo C43 P	Ferrari 066/10 V6		BHR	SAU	AUS	AZE	MIA	MON	SPA	CAN	OOS	GBR	HON	BEL	NED	ITA	SIN	JPN	QAT	VST	MXS	SAP	LSV	ABU	16	9
			Zhou Guanyu	16S	13	9	DNF	16	13	9	16	12	15	16	13	DNF	14	12	13	9	13	14	DNF	15	17
			Valtteri Bottas	8	18	11	18	13	11	19	10	15	12	12	12	14	10	DNF	DNF	8	12	15	DNF	17	19
Jaar	Chassis en banden	Motor	Coureurs	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	Punten	WK-plaats

• ^† Uitgevallen maar wel geklasseerd omdat er meer dan 90% van de raceafstand werd afgelegd.

• Alfa Romeo (automerk)