Parlementaire basis

Parlementaire basis is een Deense term^[1][2][3][4] voor de partij(en) die een minderheidsregering aan een meerderheid in het parlement helpen. In landen met blokpolitiek wint een rood of blauw blok als geheel een meerderheid, maar alleen wanneer een partij nodig is om die meerderheid te behouden, krijgt zij de rol van parlementaire basis. Binnen de partijen die de parlementaire basis wordt er vervolgens weer onderscheid gemaakt in partijen die meeregeren en partijen die gedoogsteun leveren. Een gedoogpartner levert geen bewindslieden maar zorgt er wel voor dat een blok een meerderheid behoudt.

Deel van een serie artikelen over Kiesstelsel & regering
Een Nederlands stembiljet met rood stempotlood
Zeteltoewijzing
Verkiezing · Kiessysteem · Stembiljet · Evenredige vertegenwoordiging · Zetelverdeling · Zetel-stemverhouding · Kiesdrempel
Geografische eenheden
Kieskring · Stemdistrict · Nationaal kiesdistrict · Districtenstelsel · Meervoudig kiesdistrict · Vereffeningszetels · Overhangmandaat
Regeringsvorming
Regeringscoalitie · Waaierdemocratie · Cordon Sanitaire · Gedoogsteun · Blokpolitiek · Minderheidsregering · Parlementaire basis
Portaal    Politiek

In het algemeen is de parlementaire basis een sleutelfactor voor de stabiliteit, efficiëntie en legitimiteit van een minderheidsregering. De rol van de parlementaire meerderheid is vooral het waarborgen dat het kabinet haar meerderheid niet verliest. Daarom is het van cruciaal belang dat een regering haar parlementaire basis behoudt door middel van samenwerking, compromissen en effectief leiderschap. Vaak zal het dus zo zijn dat de parlementaire basis een beslissende invloed heeft op afspraken en beleid.

De samenwerking tussen de parlementaire basis en de zittende regering kan zowel zeer los als zo nauw zijn dat het bijna lijkt alsof de parlementaire basis onderdeel is van de regering. Met andere woorden, het kan van alles zijn: van één of meer partijen die de regering eenvoudigweg stilzwijgend aanvaarden, tot een situatie waarin vrijwel het gehele beleid van de regering wordt overgenomen met de steun van de parlementaire basis.