Columbia (ruimteveer)

Columbia
Lancering Columbia tijdens STS-1 (d.d. 12 april 1981)
Missiestatistieken
OV Designation	OV-102
Herkomst naam	Columbia Redidiva
Land van herkomst	Verenigde Staten
Oplevering	maart 1979
Eerste vlucht	STS-1 12 april 1981 - 14 april 1981
Laatste vlucht	STS-107 16 januari 2003 - 1 februari 2003
Aantal missies	28
Aantal bemanningen	160
Tijd in ruimte	300,74 dagen
Banen om aarde	4808
Afgelegde afstand	201 497 772 km
Ontvouwde satellieten	8
Gekoppeld aan MIR	0
Gekoppeld aan ISS	0
Status	Verongelukt (1 februari 2003)
Ruimteveren
NASA: Enterprise - Pathfinder - Columbia - Challenger - Discovery - Atlantis - Endeavour Sovjet: Boeran - Ptitsjka
Opvolging
NASA: Orion
NASA Commercial Crew: SpaceX Dragon 2 - Boeing Starliner
NASA Commercial Resupply Services (onbemand): Dragon 1 - Orbital ATK Cygnus - SNC Dream Chaser
Portaal    Ruimtevaart

Columbia (NASA aanduiding: OV-102) was de eerste spaceshuttle van de vloot van NASA. De eerste vlucht werd gemaakt op 12 april 1981. In 1999 kreeg Columbia een grondige opknapbeurt. De shuttle verongelukte tijdens de terugkeer van missie STS-107 op 1 februari 2003.

Columbia maakte 28 vluchten, was 300,74 dagen in de ruimte, draaide 4808 rondjes om de aarde en legde in totaal 201 497 772 km af, inclusief de laatste vlucht.

Met de Challenger zijn dit de enige twee shuttles die nooit aan het Russische ruimtestation Mir of het internationale ruimtestation ISS zijn vastgekoppeld. De reden hiervoor was dat Columbia zwaarder was dan de andere spaceshuttles en daarom minder geschikt was om onderdelen naar het ISS te brengen. Columbia bleef wel in gebruik door NASA omdat ze langer in de ruimte kon blijven dan haar zusterschepen. De langste spaceshuttlemissie, STS-80, die 17 dagen, 15 uur, 53 minuten en 18 seconden duurde, staat dan ook op haar naam.

Zie Ramp met ruimteveer Columbia voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 1 februari 2003 verloor NASA het contact met Columbia vijftien minuten voor de verwachte landing op het Kennedy Space Center in Florida. De shuttle had een wetenschappelijke vlucht van zestien dagen uitgevoerd. Op ruim zestig kilometer hoogte brak de shuttle in delen uiteen en brokstukken van de shuttle kwamen onder andere terecht in de staat Texas.

Voor het uiteenvallen liep de temperatuur van de romp van het ruimteveer sterk op. De temperatuurstijging van het middelste gedeelte van de romp bedroeg 32 °C in vijf minuten. Tegelijkertijd nam de luchtweerstand sterk toe. De oorzaak hiervoor bleek te zijn dat de linkervleugel van de shuttle langzaam uiteenviel als gevolg van een beschadiging aan het hitteschild. Het hitteschild beschermt de shuttle tegen de compressiehitte die optreedt als het voertuig de atmosfeer binnenkomt.

Bij de lancering van de spaceshuttle op 16 januari, tachtig seconden na het vertrek, raakte een stuk isolatieschuim van de externe brandstoftank los. Dit raakte de voorrand van de linkervleugel en beschadigde daar een deel van het hitteschild. In deze vleugel deden zich zeven minuten voordat de shuttle uiteenviel de eerste problemen voor.

De bemanning van de laatste vlucht bestond uit twee vrouwen en vijf mannen, van wie een uit Israël:

• Gezagvoerder: Rick Husband, VS, 45 jaar, luchtmachtpiloot met 3800 vlieguren. In 1999 vloog Rick Husband in Discovery.
• Piloot: William McCool, VS, 41 jaar, marineofficier en sinds 1996 deelnemer aan het astronautenprogramma van NASA. Dit was zijn eerste vlucht met een spaceshuttle.
• Onderzoeker: Kalpana Chawla, VS, 40 jaar. Zij werd geboren in Karnal, een plaats 100 kilometer ten noorden van Delhi, India. Ze emigreerde in 1980 naar de VS en solliciteerde in 1988 bij NASA. Zij vloog één keer eerder mee met een shuttlevlucht.
• Onderzoeker: Laurel Clark, VS, 41 jaar, chirurg bij de Amerikaanse marine, die haar opleiding volgde bij het elitekorps Navy Seals.
• Payload Specialist: Ilan Ramon, Israël, 48 jaar. Luchtmachtpiloot en veteraan van de Jom Kipoeroorlog van 1973 en van de invasie in Libanon van 1982. Hij nam ook deel aan de aanval op de Iraakse kerncentrale Osirak.
• Onderzoeker: David Brown, VS, 46 jaar. Studeerde medicijnen en werd later testpiloot. Hij werkte sinds 1996 voor NASA.
• Payload Commander: Michael Anderson, VS, 43 jaar. Vloog in 1998 met Endeavour, die aan het Russische ruimtestation Mir werd gekoppeld.

Commons heeft media­bestanden in de categorie Space Shuttle Columbia.

• Lijst van spaceshuttlemissies
• Lijst van bemande ruimtevluchten