Scherpenheuvel-Zichem

**Scherpenheuvel-Zichem**
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Leuven
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	51,15 km² (2022); 73,24%; 16,85%; 9,9%
Coördinaten	50° 60' NB, 4° 58' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	24.001 (01/01/2024) ; 49,46% ; 50,54% ; 469,25 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 16,74%; 58,34%; 24,92%
Buitenlanders	5,17% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Manu Claes (CD&V)
Bestuur	CD&V, Open Vld
Zetels; CD&V; Open Vld; N-VA; Vlaams Belang; sp.a	27; 9; 8; 5; 3; 2
Economie
Gemiddeld inkomen	22.221 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	4,64% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3270; 3271; 3271; 3272; 3272	Deelgemeente; Scherpenheuvel; Averbode; Zichem; Messelbroek; Testelt
Zonenummer	013 - 016
NIS-code	24134
Politiezone	Demerdal-Dsz
Hulpverleningszone	Oost Vlaams-Brabant
Website	Officiële website
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Leuven; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Scherpenheuvel-Zichem (Frans: Montaigu-Zichem) is een stad en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De stad telt ongeveer 24.000 inwoners en wordt doorsneden door de rivier de Demer.

Scherpenheuvel is met de O.-L.-Vrouwebasiliek het drukst bezochte bedevaartsoord in België. Zichem is bekend als de geboorteplaats van schrijver Ernest Claes, in wiens boeken het dorp veelvuldig voorkomt, en tevens van de televisieserie Wij, Heren van Zichem. Averbode heeft zijn Norbertijnenabdij.

Geschiedenis

Tussen Zichem en Diest stond op een heuveltop een eik, in de vorm van een kruis, met een Mariabeeldje (zie boomheiligdom). Volgens de legende vond een herder het beeldje op een dag op de grond. Toen hij het mee naar huis wilde nemen, kon hij op mysterieuze wijze niet meer bewegen. Een schapenboer vond de herder en toen hij het beeld weer op zijn plaats zette, kon de knecht opnieuw vrij bewegen.

Rond het midden van de zestiende eeuw gingen de omwonende Brabanders regelmatig op bedevaart naar de heuvel waar het beeldje staat. In 1602 richtte men een klein kapelletje op. Het aantal bedevaarders bleef toenemen. Veel mensen zochten bescherming tegen de pest.

In 1607 gaven Albrecht en Isabella opdracht om te beginnen met de bouw van een kerk. Het duurde twintig jaar voor ze af was. In 1922 werd de kerk verheven tot basiliek. De basiliek is nog steeds een bedevaartsoord.

Kernen

Sinds de fusie van 1977 bestaat de fusiegemeente Scherpenheuvel-Zichem uit de deelgemeenten Averbode, Messelbroek, (de stad) Scherpenheuvel, Testelt, en (de stad) Zichem. De deelgemeente Scherpenheuvel bestaat verder nog uit het dorp Schoonderbuken en het gehucht Kaggevinne, terwijl Zichem nog de dorpen Keiberg en Okselaar omvat. In het noorden van Testelt bevindt zich het gehucht Ter Hoeve.

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2022)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Averbode	9,19	3.463	377	24134E
2	Messelbroek	5,80	1.955	337	24134C
3	Scherpenheuvel	13,44	8.439	628	24134A
	Scherpenheuvel (kern)	5,59	6.071	1.086
	Schoonderbuken	1,29	1.473	1.142
	Kaggevinne	6,56	895	136
4	Testelt	6,76	3.115	461	24134D
	Testelt (kern)	4,07	2.007	493
	Ter hoeve	2,69	1.108	412
5	Zichem	15,95	6.544	410	24134B-F
	Zichem (kern)	9,53	3.031	318
	Keiberg	4,05	2.343	579
	Okselaar	2,38	1.170	491

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	20.911	100,0
1993	21.172	101,2
1994	21.285	101,8
1995	21.342	102,1
1996	21.381	102,2
1997	21.534	103,0
1998	21.711	103,8
1999	21.725	103,9
2000	21.720	103,9
2001	21.680	103,7
2002	21.671	103,6
2003	21.733	103,9
2004	21.807	104,3
2005	21.885	104,7
2006	22.064	105,5
2007	22.100	105,7
2008	22.309	106,7
2009	22.441	107,3
2010	22.553	107,9
2011	22.595	108,1
2012	22.592	108,0
2013	22.620	108,2
2014	22.751	108,8
2015	22.809	109,1
2016	22.833	109,2
2017	22.924	109,6
2018	22.952	109,8
2019	23.029	110,1
2020	23.078	110,4
2021	23.135	110,6
2022	23.375	111,8
2023	23.705	113,4
2024	24.001	114,8

Bezienswaardigheden

Politiek

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

2

8

9

5

3

2 8 9 5 3

De 27 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ sp.a: 2

■ Open Vld: 8

■ CD&V: 9

■ N-VA: 5

■ VB: 3

Burgemeesters van Scherpenheuvel-Zichem waren:

1977-1980: Henri Maes
1980-1994: Jef Lemmens
1995-: Manu Claes

2013-2018

Burgemeester is Manu Claes (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 16 op 27 zetels.

2019-2024

Burgemeester is Manu Claes (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 17 op 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[2]		10-10-1982^[2]		9-10-1988^[2]		9-10-1994^[2]		8-10-2000^[2]		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27
	CVP¹/ CD&V+N-VA^A/ CD&V²	29,45¹	9	36,68¹	11	41,83¹	13	36,51¹	12	31,29¹	10	39,13^A	12	32,64²	10	29,8²	9	19,9²	6
	VU¹/ VU&ID²/ CD&V+N-VA^A/ N-VA³	6,81¹	1	9,12¹	2	5,05¹	0	-		3,14²	0	39,13^A	12	19,16³	5	19,4³	5	18,6³	5
	PVV¹/ VLD²/ Open Vld³/ Blauw SZ⁴	31,23¹	9	15,02¹	4	17,61¹	4	10,65²	2	15,49²	4	19,3²	5	19,85³	6	28,2³	8	29,5⁴	9
	SP¹/ sp.a²/ Vooruit³	22,17¹	6	31¹	9	34,38¹	10	39,71¹	13	32,65¹	11	26,59²	7	15,75²	4	9,9²	2	5,8³	1
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		1,12¹	0	4,17¹	0	8,14¹	2	14,98²	3	9,61²	2	12,8²	3	16,2³	4
	StadSZteam	-		-		-		-		-		-		-		-		10,0	2
	AGALEV	-		-		-		3,83	0	4,06	0	-		-		-		-
	G.B.	-		8,17	1	-		-		5,22	0	-		-		-		-
	AGB	9,99	2	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^()*		0,35	0	-		-		5,13	0	-		-		3,01	0	-		-
Totaal stemmen		14843		15490		15801		16523		16882		17307		17118		17323		11646
Opkomst %						96,98		95,69		95,04		95,82		93,35		93,6		60,8
Blanco en ongeldig %		2,74		4,74		4,18		4,59		4,78		4,58		5,13		5,3		1,7

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: PVDA / 1994: OK (4,5%), TR (0,63%) / 2012: 1 Voor Allen (1,99%), ANDERS (1,02%)

Geboren

Ludolfus Jozef Brems, O. Praem. (1870-1958), norbertijn en titulair bisschop van Kopenhagen, geboren in Testelt
Ernest Claes (1885-1968), schrijver, geboren in Zichem
Peter Jan Beckx s.j. (1795-1887), 22ste overste van de Jezuïetenorde, geboren in Zichem
Johnny White (1946-2014), zanger