Louise Wondel
| Louise Wondel | ||||
|---|---|---|---|---|
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | 19 januari 1971 | |||
| Geboorteplaats | Paramaribo[1] of Lantiwee[2], Suriname[a] | |||
| Overleden | 14 juli 2014[3] | |||
| Overlijdensplaats | Paramaribo | |||
| Land |  Suriname
| |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1998-2002 | |||
| Genre | nationalistische poëzie in het Aukaans | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| ||||
Louise Wondel (Paramaribo of Lantiwee[a], 19 januari 1971 – Paramaribo, 14 juli 2014) was een Surinaams dichter en danseres. Ze schreef in het Aukaans, een marron-taal. Ze brak in 1997 door op het Schrijverscongres 2000 in Paramaribo, en kreeg in 1998 internationale aandacht tijdens Poetry International in Rotterdam.[1]
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Wondel werd in 1971 geboren. Haar vader was een Saramacca marron, en haar moeder was een Aukaans marron.[4] Ze werd opgevoed aan de Cottica. In 1975 verhuisde het gezin naar Paramaribo. Tijdens haar Algemene Middelbare School-periode begon ze zich te interesseren voor de dans. In 1991 won ze tijdens een talentenjacht de Miss Pompom Lollie-trofee. In 1994 begon ze een studie sociologie aan de Anton de Kom Universiteit.[1]
In 1995 richtte Wondel de culturele vereniging Fiamba op.[5] Ze begon gedichten te schrijven en voor te dragen op de radio.[1] Haar gedichten gingen over de positie waar de marrons zich in bevinden en de vervreemding van het stadsleven.[4] In 1997 riep de Stichting Ameva haar uit tot Dichter van het Jaar.[1]
In 1997 werd Wondel ontdekt tijdens het Schrijverscongres 2000 in Paramaribo.[1] In 1998 publiceerde ze haar eerste twee gedichtbundels.[2] Hetzelfde jaar was Wondel de jongste deelnemer aan Poetry International in Rotterdam waar ze met een dans- en poëzienummer de aandacht trok van de internationale pers.[6][7] Ze trad ook op tijdens de Winternachten, en het Internationaal Poëziefestival in Medellín, Colombia.[7][2]
In 2000 vestigde Wondel zich in Nederland, maar werd ziek.[8] In 2003 keerde ze terug naar Suriname en in hetzelfde jaar gaf ze haar laatste voorstelling in Moengo.[2][1] Op 14 juli 2014 overleed Wondel op 43-jarige leeftijd.[3] In 2018 werd een maand aan hem besteed op de Iconenkalender van NAKS.[9]
Werken
[bewerken | brontekst bewerken]- Ten Paramaribo (1998)
- Leleku fu Mekunu Paramaribo (1998)
- Katibo Paramaribo (1998)
- M’Bigi Seefidensi Poema Paramaribo (2002)
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Noten
- ↑ a b Er zijn twee mogelijke geboorteplaatsen. Paramaribo volgens het Huygens Instituut wat kan worden aangemerkt als een betrouwbaarder bron dan de Lantiwee volgens Vice Media, maar een geboorte in Lantiwee sluit beter aan bij de biografie, en de overlijdensdatum van Huygens was ook een dag mis.
- Referenties
- ↑ a b c d e f g Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland, Wondel, Louise (1971-2014), 1 november 2017. Gearchiveerd op 8 maart 2024.
- ↑ a b c d Vice, Met poëzie haalde Louise Wondel de weggestopte zwarte geschiedenis naar boven, 20 oktober 2020. Gearchiveerd op 23 februari 2024.
- ↑ a b Dagblad Suriname, Louise Wondel naar laatste rustplaats gedragen. Gearchiveerd op 1 april 2023.
- ↑ a b Writers Unlimited, Louise Wondel. Gearchiveerd op 16 december 2023.
- ↑ De Ware Tijd, Louise Wondel overleden, 15 juli 2014 (via Werkgroep Caraïbische Letteren). Gearchiveerd op 28 januari 2023.
- ↑ Women's Rights Centre Suriname, Prestaties en reputaties van Surinaamse vrouwen, 21 maart 2021. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ a b Star Nieuws, Rappa: Literaire nalatenschap Louise Wondel in ere houden, 16 juli 2014 (via (via Werkgroep Caraïbische Letteren). Gearchiveerd op 28 januari 2023.
- ↑ Michiel van Kempen, Werkgroep Caraïbische Letteren, Louise Wondel 40. Gearchiveerd op 4 augustus 2022.
- ↑ Chandra van Binnendijk, Caraïbische Uitzicht, NAKS-kalender met rolmodellen, 11 augustus 2020. Gearchiveerd op 3 april 2024.