Futabasaurus

Futabasaurus suzukii is een lid van de Plesiosauria dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Japan.

In 1968 vond Tadashi Suzuki in de oever van de rivier de Ohisa in de geologische Futabagroep de resten van een plesiosauriër. De vondst werd in 1970 en 1972 gemeld in de literatuur maar niet benoemd. In de pers werd het dier de Futaba Suzuki Ryu genoemd. In een museum werd een model gelabeld als ‘Wellesisaurus suzukii’, geen geldige naam wegens een gebrek aan beschrijving.

In 2006 werd de typesoort Futabasaurus suzukii benoemd en beschreven door Tamaki Sato, Yoshikazu Hasegawa en Makoto Manabe. De geslachtsnaam verwijst naar de Futabagroep. De soortaanduiding eert Suzuki als ontdekker. Verwarrend is dat theropode resten uit hetzelfde gebied in de pers ook als "Futabasaurus" zijn aangeduid maar dat bleef een nomen nudum.

Het holotype, NSM PV15025 is gevonden in de Irimazawa-afzetting van de Tamayamaformatie die dateert uit het Santonien. Het bestaat uit een skelet met schedel. De voorste en middelste nek ontbreekt alsmede het uiteinde van de staart. De schedel heeft losgelaten maar was nog aanwezig op de steenplaat; later werden elementen daaruit geprepareerd. Het betreft een oud volwassen individu.

De bewaarde lengte van het skelet is zo'n drie meter. Daar is een oorspronkelijke lengte uit afgeleid van 6,4 tot 9,2 meter, afhankelijk van de aangenomen neklengte. De lengte van de schedel is geschat op veertig centimeter.

De beschrijvers stelden enkele onderscheidende kenmerken vast. Sommige daarvan zijn autapomorfieën, unieke afgeleide eigenschappen. Er zit een grote ruimte tussen de oogkas en het neusgat. Het gewelf van de sleutelbeenderen toont een een achterste uitbreiding van de interclavicula. Op het dijbeen bevindt zich een opvallende naar achteren gerichte ruwe aanhechting voor spieren.

Verder is er een unieke combinatie van op zich niet unieke kenmerken. Het neusgat ligt boven de vijfde maxillaire tand in plaats van meer voorwaarts. De onderrand van de oogkas is hol in plaats van bol gekromd. De achterste halswervels hebben een inkeping in de onderrand. De voorrand van de welving van de sleutelbeenderen heeft een grote middelste inkeping. Het schaambeen heeft een inkeping in middelste voorrand. Het opperarmbeen is veel langer dan het dijbeen (zeldzaam voor elasmosauriden). De hoofdbeenderen van de onderarm en onderbeen zijn lang ten opzichte van de breedte en lengte van het opperarmbeen en dijbeen, wat uniek is voor elasmosauriden uit het Krijt.

Futabasaurus is in de Elasmosauridae geplaatst. Volgens sommige analyses staat hij vrij basaal, bij voorbeeld als zustersoort van Hydrotherosaurus.

• Obata I. and Suzuki, T. 1970. "Discovery of elasmosaur from the Upper Cretaceous Futaba Group". Journal of the Geological Society of Japan, 76: 161–164
• (en) Sato, Tamaki, Hasegawa, Yoshikazu, Manabe, Makoto (2006-05). A NEW ELASMOSAURID PLESIOSAUR FROM THE UPPER CRETACEOUS OF FUKUSHIMA, JAPAN. Palaeontology 49 (3): 467–484. ISSN:0031-0239. DOI:10.1111/j.1475-4983.2006.00554.x.