Brest (Frankrijk)

**Brest**
Stad in Frankrijk
	;
Situering
Regio	Bretagne
Departement	Finistère (29)
Arrondissement	Brest
Kanton	hoofd van 5 kantons : Brest-1, Brest-2, Brest-3, Brest-4, Brest-5
Coördinaten	48° 23′ NB, 4° 29′ WL
Algemeen
Oppervlakte	49,51 km²
Inwoners ; (1 januari 2021)	139.619 ; (2.820 inw./km²)
Hoogte	0 - 103 m
Burgemeester	François Cuillandre
Overig
Postcode	29200
INSEE-code	29019
Website	https://brest.fr
Detailkaart
	; Locatie in Frankrijk Finistère
Foto's
	Stadhuis op de Place de la Liberté
Portaal	Frankrijk

Brest is een stad in Bretagne, in het noordwesten van Frankrijk in het departement Finistère (29). De stad ligt op de westelijke punt van het schiereiland Bretagne, en is een belangrijke militaire en burgerlijke haven. De gemeente telde 139.619 inwoners op 1 januari 2021.^[1]

De haven van Brest is al eeuwenlang een belangrijk strategisch punt.

Geschiedenis

Brest was een Gallo-Romeinse nederzetting op de plaats van het huidige kasteel van Brest. In de 3e eeuw werd de nederzetting versterkt met een muur en een tiental torens om haar te beschermen tegen invallen vanuit zee.

Eind 13e eeuw kocht de hertog van Bretagne het kasteel van Brest van de burggraaf van Léon. Binnen in de kasteelmuren was er toen een kleine nederzetting. In de 15e eeuw telde deze stad ongeveer duizend inwoners. In die periode bouwden de hertogen van Bretagne het kasteel van Brest uit tot een militaire versterking met een garnizoen. In de 16e eeuw werd het kasteel een kazerne en het bevolkingscentrum verhuisde tot buiten de kasteelmuren.^[2] De militaire haven kwam er in 1631 door een besluit van Richelieu en werd vanaf 1683 versterkt door Vauban. De belangrijkste Franse ontdekkingsreizigers vertrokken vanuit Brest (La Pérouse, Bougainville, Kerguelen).

Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog was Brest een belangrijke doorgangshaven voor Amerikaanse troepen. Hieraan herinnert het "Naval Monument" (ook "la tour rose" genoemd). Op 19 juni 1940 trokken Duitse troepen de stad binnen. Direct voor hun aankomst evacueerde de Franse marine de haven, veel installaties waaronder bruggen, gebouwen en vier onderzeeboten die in reparatie lagen werden vernield. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Brest een thuishaven van een grote Duitse vloot onderzeeboten en ook de Scharnhorst en Gneisenau hebben hier aan de kade gelegen en vormden een doelwit voor geallieerde bommenwerpers. De eerste geallieerde bombardementen begonnen reeds in 1941 en duurden tot de bevrijding door het Amerikaanse leger op 18 september 1944.^[3] De stad lag aan het einde van de oorlog grotendeels in puin.

Op 28 juli 1947 explodeerde de Ocean Liberty, een Liberty-schip geladen met 3000 ton ammoniumnitraat, vlak bij de stad.^[4] Het schip was vastgelopen op een zandbank en bij de explosie kwamen 26 mensen om het leven en honderd mensen raakten ernstig gewond. De schade was aanzienlijk.

De stad werd na de oorlog heropgebouwd met een nieuw stratenplan ontworpen door de architect Jean-Baptiste Mathon. Het centrum van Brest kent veel moderne gebouwen, waaronder de kerk Saint-Louis (1953-1958), de ophaalbrug pont de Recouvrance (1954) en het stadhuis (1961).^[5] Door de aanwezigheid van de Franse marine was veel werkgelegenheid gerelateerd aan de wapenindustrie en Brest profiteerde hiervan tot aan het einde van de Koude Oorlog.

Geografie

De oppervlakte van Lumbin bedroeg op 1 januari 2021 49,51 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 2.820 inwoners per km².

De rivier de Penfeld stroomt door de gemeente en mondt er uit in de natuurlijke haven en baai, de Rade de Brest.

De onderstaande kaart toont de ligging van Brest met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

Wijken

Brest bestaat sinds 2008 uit zeven wijken:^[6]

Bellevue, wijk in het noordwesten van de gemeente
Brest centre, het oude stadscentrum binnen de 17e-eeuwse omwalling
Europe, nieuwbouwwijken in het noorden van de gemeente
Lambézellec, voormalige gemeente tot de fusie in 1945
Quatre-Moulins
Saint-Marc, voormalige gemeente tot de fusie in 1945
Saint-Pierre, voormalige gemeente tot de fusie in 1945

Klimaat

Door de ligging dicht aan de kust van de Atlantische Oceaan heerst er een gematigd zeeklimaat. De winters zijn in het algemeen matig koud en hetzelfde geldt voor de warmte in de zomer. Extreme weersomstandigheden met temperaturen boven de 30°C zijn zeldzaam en ook strenge vorst komt nauwelijks voor. Er valt veel en langdurig neerslag, het regent gemiddeld 159 dagen per jaar en de neerslag is gemiddeld ruim 1200 mm. Het sneeuwt gemiddeld zo'n zeven dagen in het jaar.

Klimatogram van Brest-Guipavas^[7]
J	F	M	A	M	J	J	A	S	O	N	D
144 9,3 4,4	112 9,5 4,1	96 11,5 5,4	92 13,2 6,1	79 16,2 8,9	60 18,7 11,2	67 20,7 13,2	67 20,8 13,2	83 19,1 11,6	129 15,7 9,6	134 12,2 6,7	148 9,9 4,8
Temperatuur in °C • Totale neerslag in mm

Demografie

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwoneraantal van Brest vanaf 1962.

Bron: Frans bureau voor statistiek. Cijfers inwoneraantal volgens de definitie population sans doubles comptes (zie de gehanteerde definities)

Vervoer

In de gemeente ligt spoorwegstation Brest. In 2012 werd in Brest een tramway aangelegd. En in 2016 werd een kabelbaan in gebruik genomen die beide oevers van de Penfeld met elkaar verbindt.

De haven

De haven- en marinestad Brest ligt op 29 km ten zuiden van Le Conquet en Pointe Saint-Mathieu, aan de noordoever van de Rade de Brest, een baai die slechts door de nauwelijks 2 km brede en 6 km lange Goulet de Brest, met de zee in verbinding staat. De baai is in haar geheel een natuurlijke haven.

Tot de havenwerken die de grootste bezienswaardigheid van de stad zijn, behoren de jachthaven, die het dichtst bij de monding van de Elorn in de baai ligt, de handelshaven, een van de belangrijkste van Frankrijk, en de marinehaven, de belangrijkste in Frankrijk na Toulon. De nucleaire onderzeeërs van Frankrijk hebben hun thuishaven in Brest.

Er zijn regelmatig bootdiensten op de verschillende plaatsen aan de zuidoever van de baai. Op de Rade liggen dikwijls oorlogsbodems van de Franse Marine.^[8]

Panorama vanaf de pont de Recouvrance: op de linkeroever het kasteel van Brest en rechts de Tour Tanguy.

Onderwijs

École nationale supérieure de techniques avancées Bretagne

Politiek

De burgemeesters van Brest vanaf 1959:

1959-1973 : Georges Lombard
1973-1977 : Eugène Berest
1977-1982 : Francis Le Blé
1982-1983 : Pierre Maille
1983-1985 : Jacques Berthelot
1985-1989 : Georges Kerbrat
1989-2001 : Pierre Maille
2001- : François Cuillandre

Sport

Brest is viermaal de startplaats geweest voor de Ronde van Frankrijk. In 1952 met een etappe naar Rennes, in 1974 met een proloog, in 2008 met een etappe naar Plumelec en in 2021 met een etappe naar Landerneau. In totaal was Brest dertig keer etappeplaats in de Ronde van Frankrijk.

Stade Brestois is de professionele voetbal club van Brest en speelt in het Stade Francis-Le Blé. De club speelde meerdere seizoenen in Ligue 1, het hoogste Franse niveau.