Atlantis: De verzonken stad

Atlantis: De verzonken stad Atlantis: The Lost Empire
(Filmposter op en.wikipedia.org)
Regie	Gary Trousdale Kirk Wise
Producent	Don Hahn
Scenario	Tab Murphy
Verhaal	Kirk Wise Gary Trousdale Joss Whedon Bryce Zabel Jackie Zabel Tab Murphy
Gebaseerd op	Atlantis
Hoofdrollen	Michael J. Fox James Garner Cree Summer Don Novello Phil Morris Claudia Christian Jacqueline Obradors Florence Stanley David Ogden Stiers John Mahoney Jim Varney Corey Burton Leonard Nimoy
Muziek	James Newton Howard
Montage	Ellen Keneshea
Productie­bedrijf	Walt Disney Pictures Walt Disney Feature Animation
Distributie	Buena Vista Pictures
Première	3 juni 2001 15 november 2001 28 november 2001
Genre	animatie / avontuur
Speelduur	96 minuten
Taal	Engels
Land	Verenigde Staten
Budget	US$ 90-120 miljoen
Aantal bezoekers	US$ 186 miljoen[1]
Gewonnen prijzen	1
Overige nominaties	12
Vervolg	Atlantis: Milo's Avontuur (2003)
Kijkwijzer
Officiële website
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal    Film

Atlantis: De verzonken stad (originele titel Atlantis: The Lost Empire) is een Amerikaanse animatiefilm uit 2001, geproduceerd door Disney. Het is de 41ste avondvullende Disney-animatiefilm. De film duurt 92 minuten. De hoofdregisseur was Kirk Wise.

De film combineert elementen van sciencefiction en actiefilms met de legende van het verzonken eiland Atlantis.

De film begint in een ver verleden, en toont de ondergang van Atlantis. Terwijl de bevolking redding en dekking zoekt, ziet het meisje Kida hoe haar moeder zich opoffert om met de kracht van een kristal een deel van het eiland te redden.

Het verhaal verplaatst zich vervolgens naar het jaar 1914. De jonge taalkundige/cartograaf Milo James Thatch werkt aan zijn theorie over het bestaan van Atlantis. Hij denkt aanwijzingen over de locatie gevonden te hebben dankzij een oud dagboek, het Sheppard's Journal. Hij probeert een expeditie op touw te zetten, maar niemand neemt hem serieus. Alleen Preston B. Whitmore, een vriend van Milo’s grootvader, toont interesse. Hij onthult dat hij en Milo’s grootvader, Thaddeus Thatch, al langere tijd een expeditie hadden gepland om Atlantis te vinden. Deze kon niet doorgaan omdat Thaddeus stierf en dus wil Whitmore dat Milo nu zijn plaats inneemt. Andere leden van de expeditie zijn de commandant Lyle Rourke, zijn assistente Helga Sinclair, de Italiaanse explosievenexpert Vincenzo "Vinny" Santorini, een doorgedraaide Franse geoloog Gaetan "Mol" Molière, de arts Dr. Joshua Sweet, de monteur Audrey Ramirez, de kok Jebidiah Allerdyce "Cookie" Farnsworth en de cynische communicatie-expert Wilhelmina Packard.

De expeditie vertrekt per schip naar de in het dagboek omschreven locatie, alwaar ze per duikboot verdergaan. De duikboot wordt echter aangevallen door een robotische Leviathan waarbij de meeste bemanningsleden omkomen. Milo’s team haalt het wel en vindt een onderzeese grot. Deze grot leidt uiteindelijk naar Atlantis, of wat daarvan over is. De groep wordt welkom geheten door Kida, die nauwelijks is verouderd sinds de dag dat het eiland wegzonk in zee.

Kida ontdekt al snel dat Milo in staat is de oude teksten in de tempels van Atlantis te lezen, iets dat haar volk al lang is vergeten. Ze hoopt dat hij in de teksten iets kan vinden dat de stad kan redden. Ze ontdekken dat de stad wordt beschermd door het “Hart van Atlantis”: het magische kristal dat Kida’s moeder ooit gebruikte om de stad te redden, en waar alle blauwe kristallen die de Atlantianen bij zich dragen mee verbonden zijn. Dit Hart houdt ook alle Atlantianen jong.

Al snel blijkt dat vele leden van Milo’s team heel andere bedoelingen hebben. Ze willen de rijkdommen van de stad stelen en zeker dit Hart van Atlantis. Kida wordt gedwongen hen het Hart te tonen. Eenmaal in de kamer waar het Hart ligt, fuseert ze ermee, en verandert in een kristallen gedaante. Rourke laat haar in een metalen kist stoppen voor transport. Zonder het Hart zal de stad snel sterven. Milo slaagt erin Vincenzo, Mol, Joshua, Audrey, Jebidiah en Wilhelmina te overtuigen van hun fout en ze keren zich tegen Rourke en Helga. Rourke en Helga vertrekken met Kida en hun handlangers.

De koning van Atlantis waarschuwt Milo voor de gevaren van het Hart van Atlantis; hijzelf probeerde het ooit als wapen te gebruiken, wat de stad bijna fataal werd. Milo leert de Atlantianen hoe ze de oude vliegende oorlogsmachines in de stad moeten gebruiken, waarna de groep een aanval opent op Rourke, Helga en hun handlangers, die net bezig zijn via een uitgedoofde vulkaan terug te keren naar de oppervlakte. Rourke wil zich door niets laten tegenhouden en gooit Helga uit zijn ballon om de lading te verlichten. Helga maakt een fatale val, maar kan met haar laatste kracht de ballon stukschieten. Milo verslaat Rourke vervolgens door hem in kristal te veranderen met behulp van het Hart van Atlantis.

Door het gevecht wordt de vulkaan weer actief. Milo brengt Kida terug naar de stad, waarna ze het Hart van Atlantis gebruikt om een verdedigingsmuur te maken tegen de lava uit de vulkaan. Nadien worden zij en het Hart weer gescheiden.

Milo besluit in Atlantis te blijven terwijl de anderen teruggaan naar de bovenwereld. Wel geeft hij de anderen een brief mee aan Whitmore. Hij en het team besluiten te doen alsof hun expeditie is mislukt, zodat niemand Atlantis nog lastig zal vallen.

Acteur	Personage	Nederlandse stem	Vlaamse stem
Michael J. Fox	Milo Thatch	Hans Somers	Michael Pas
Cree Summer	Prinses Kidagakash Nedakh	Katja Schuurman	Vicky Florus
John Mahoney	Preston B. Whitmore	Wim van Rooij	Warre Borgmans
Leonard Nimoy	Koning van Atlantis	Ton Lutz	Alex Wilequet
James Garner	Commandant Lyle Rourke	Peter Blok	Vic De Wachter
Claudia Christian	Assistente Helga Sinclair	Inge Ipenburg	Ann Ceurvels
Jim Varney	Kok Jebidiah Allerdyce "Cookie" Farnsworth	Frits Lambrechts	Tuur De Weert
Don Novello	Explosievenexpert Vincenzo "Vinny" Santorini	Erik van Muiswinkel	Johan Terryn
Corey Burton	Geoloog Gaetan "Mol" Molière	Jan Nonhof	Marc Lauwrys
Jacqueline Obradors	Monteur Audrey Ramirez	Cystine Carreon	An Jordens
Phil Morris	Dokter Joshua Sweet	Ruurt de Maesschalck	Peter Van De Velde
Florence Stanley	Communicatie-expert Wilhelmina Packard	Heddy Lester	Camilia Blereau
David Ogden Stiers	Harcourt	Jérôme Reehuis	Raymond Bossaerts

Ter voorbereiding van de productie van de film, bezochten de filmmakers enkele musea en bestudeerden oude militaire installaties uit de vroege 20e eeuw. Ook bezocht de groep de grotten in Carlsbad Caverns National Park om inspiratie op te doen voor de ondergrondse grot in de film.

Voor het uiterlijk van Atlantis wilden de producers afstand doen van het klassieke beeld van Oud-Griekse gebouwen. In plaats daarvan werd de architectuur van oude beschavingen uit China, Zuid-Amerika en het Midden-Oosten als basis gebruikt.

Het personage Milo vertoont enkele gelijkenissen met Dr. Marc Okrand, de taalkundige die voor de film de fictieve Atlantiaanse taal bedacht. Volgens Okrand maakte tekenaar John Pomeroy enkele schetsen van hem daar hij zelf niet wist hoe een taalkundige eruitzag. Pomeroy beweerde op zijn beurt ook zichzelf als basis te hebben gebruikt voor de film.^[2] Een interessant gegeven over de personages in de film is dat maar weinig van hen jonger zijn dan 30 jaar; iets wat zeldzaam is voor een Disneyproductie. Atlantis is een van de laatste Disneyfilms waarin een personage rookt; Packard, een van de bijpersonages, steekt geregeld een sigaret op. Het personage Molière was oorspronkelijk een professioneel en serieus karakter, tot een van de tekenaars van hem een klein gestoord mannetje maakte.^[3]

Een scène aanvankelijk gepland voor de film, was een waarin een groep vikingen Atlantis aanvalt. Een van hen heeft het dagboek bij zich dat later in de film gebruikt wordt om Atlantis terug te vinden.

De wapens in de film zijn grotendeels correct gezien de tijdsperiode.

Het productiebudget van Atlantis: De verzonken stad bedroeg ongeveer $140 miljoen. Wereldwijd bracht de film $186 miljoen op.^[4] Gemiddeld vloeit ongeveer 55% van de bioscoopopbrengsten terug naar de producent. Voor Atlantis betekent dat de film pas winstgevend zou zijn bij een bioscoopopbrengst van ongeveer $255 miljoen. Echter, dit is buiten de eventuele opbrengsten van (toen nog) videobanden en dvd gerekend. De verhuur en verkoop van videobanden en dvd leverde per medio 2003 $157 miljoen op. Welk percentage daarvan terugvloeit naar de producent is niet bekend.

De film kreeg gemengde reacties van critici. Op Rotten Tomatoes scoort de film 46% aan goede beoordelingen.^[5] Sommige critici vonden dat de film sterk leek op de Japanse animeserie Nadia: The Secret of Blue Water, zoals de personages en de hoofdlijn van het verhaal.^[6]

De film zou aanvankelijk opgevolgd gaan worden door een animatieserie getiteld Team Atlantis. Vanwege de teleurstellende opbrengst van de film werd deze serie geschrapt. In 2003 kwam Disney wel met de direct-naar-video vervolgfilm Atlantis: Milo's Avontuur, welke bestaat uit losse verhalen gebaseerd op scenario’s geschreven voor de televisieserie.

Verder verschenen er twee videospellen over de film: Atlantis The Lost Empire: Trial by Fire en Atlantis The Lost Empire: Search for the Journal

• (en)  Atlantis: De verzonken stad in de Internet Movie Database