Tengwar

___

De Tengwar (enkelvoud Tengwa) vormen het alfabet waarmee de Elfse talen Quenya en Sindarijns, of de Zwarte taal van Mordor geschreven worden.

Voor elke taal bestaan er regels hoe je de Tengwar correct moet gebruiken, deze regels vormen samen een modus.

Er bestaan trouwens ook modi voor moderne talen. Tolkien zelf heeft een modus voor Engels uitgewerkt, maar op het internet kan je voor de meeste Westerse talen ook een gepaste modus vinden.

Om deze pagina correct te kunnen zien, heb je het lettertype 'Tengwar Quenya' nodig. Je kan het downloaden van volgende link: [1].

Deze lettertypes volgen echter niet de normale structuur van een gewoon ASCII-lettertype. Om ze te gebruiken heb je een Tengwar Scribe nodig, dit is een programmaatje dat Latijnse letters omzet naar de correcte Tengwar.

Een freeware Tengwar Scribe kan je downloaden via de link: [2].

Het volledige alfabet omvat 35 tekens:

1. 1   t   tinco  1Tf^ 
2. q   p   parma  qE6t# 
3. a   c   calma  aEjt# 
4. z   qu   quessë  zR,R 
5. 2   nd   ando  `C2^ 
6. w   mb   umbar  `Mw#6^ 
7. s   ng   anga  `Cs# 
8. x   ngw   ungwë  `Mx$ 
9. 3   th   súlë  3~MjR 
10. e   f   formen  eY6t$5 
11. d   h   aha  `CdE 
12. c   hw   hwesta  cR81E 
13. 4   nt   anto  `C4^ 
14. r   mp   ampa  `Cr# 
15. f   nc   anca  `Cf# 
16. v   nqu   unquë  `Mv$ 
17. 5   n   númen  5~Mt$5 
18. t   m   malta  t#j1E 
19. g   ñ   noldo  g^mY 
20. b   nw   nwalmë  b#jt$ 
21. 6   r   órë  ~N7R 
22. y   v   vala  yEjE 
23. h   y   anna  `C5"# 
24. n   w   wílya  n~Bj´E´E 
25. 7   r   rómen  7~Nt$5 
26. u   rd   arda  `CuE 
27. j   l   lambë  jEw$ 
28. m   ld   alda  `CmE 
29. 8 i   s   silmë  iTjt$ 
30. k ,   ss   essë  `V,R 
31. 9   h   hyarmen  9ÍD6t$5 
32. l   _i   yanta  hÍE4# 
33. .   _u   úrë  ~M7R 
34. ½   h   halla  9Dj¸E 
35. o   hw   hwesta Sindarinwa  (wordt enkel in Sindarijns gebruikt)

Je moet bij het gebruik van deze letters telkens proberen om zo veel mogelijk lettergroepen te gebruiken, dus anta schrijf je met 4 en niet met 51.

Enkele speciale regels:

• Er zijn twee letters r: 7 gebruik je voor een klinker en 6 voor een medeklinker of op het einde van een woord.

• Er zijn drie letters s: i gebruik je als er een klinker op moet en 8 als er geen klinker op moet, de derde s 3 wordt enkel gebruikt in woorden die in het Oud-Elfs een th hadden.

• De letters ss volgen dezelfde regels als de s: , gebruik je als er een klinker op moet en k als er geen klinker op moet.

• Er zijn twee letters n: de 5 is de gewone n, g gebruik je enkel als het woord in het Oud-Elfs met een ñ begon.

• De letter nw b gebruik je enkel aan het begin van een woord, in het midden schrijven we 5n.

• De letter c spreek je "k" uit en de letter qu "kw".

• Er zijn drie letters h: 9 gebruik je enkel aan het begin van een woord en d in het midden. De letter ½ is speciaal, ze komt enkel voor als het woord begint met hl   ½j of hr   ½7.

• De letter s heeft een speciale vorm indien ze in combinatie voorkomt met p, t of c:

• De letter y wordt ook speciaal genoteerd. Als ze onmiddellijk na een andere medeklinker voorkomt:

• Als de y na een klinker of in het begin van een woord voorkomt dan schrijven we:   hÍ.

De medeklinkers c, l, m, n, p, r, t en s kunnen dubbel voorkomen. De dubbele s heeft een speciale letter, bij de andere gebruiken we een streepje:

Klinkers worden in de Quenya-modus als zogenaamde tehtar geschreven, dit zijn tekentjes die boven een medeklinker geschreven worden.

Als er geen medeklinker beschikbaar is, dan gebruiken we de korte drager, dit lijkt op een puntloze i:

Na een medeklinker worden de tehtar boven de medeklinker geplaatst en niet op de drager:

De vijf lange klinkers worden altijd met behulp van de lange drager (een puntloze j) genoteerd, ze worden dus nooit op een medeklinker geplaatst:

In de Quenya-modus worden ze genoteerd door de tehtar van de eerste klinker op twee speciale dragers te plaatsen: l  (yanta) en .  (úrë):

Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Tengwar