Anogramma
Anogramma | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Anogramma leptophylla | |||||||||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Geslacht | |||||||||||||||||||
Anogramma Link (1841) | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||||||||||
Anogramma op Wikispecies | |||||||||||||||||||
|
Anogramma is een geslacht van zeven soorten overwegend tropische varens uit de lintvarenfamilie (Pteridaceae).
Anogramma-soorten onderscheiden zich door hun vreemde levenscyclus, met een eenjarige sporofyt (de volwassen varen) en een overblijvende gametofyt (of voorkiem).
Het zijn zeldzame varens met een groot verspreidingsgebied over tropische en subtropische zones van Zuid-Amerika, de Azoren, het Middellandse Zeegebied, Afrika en Madagaskar, Zuidoost-Azië van India tot Taiwan, Australië en Nieuw-Zeeland.[1]
Eén soort, Anogramma leptophylla, is ook op de Britse Kanaaleilanden te vinden.
Naamgeving en etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]- Synoniemen:' Pityrogramma subgen. Anogramma (Link) Domin (1928), Dicranodium Newman (1854), Adenogramme Link (1908), Monosorus Domin (1928)
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Anogramma zijn kleine, terrestrische varens met korte, geschubde rizomen en in dichte bundels staande bladen. De bladsteel omvat één vaatbundel.
De bladen zijn één- tot meermaals gedeeld, de bladslipjes nogmaals diep gespleten. De buitenste steriele en de binnenste, fertiele bladen zijn verschillend van vorm, de steriele meestal korter, minder gedeeld en met bredere bladslipjes. De bladrand is niet naar onder omgekruld zoals bij de meeste lintvarens.
De sporendoosjes liggen open en bloot in lijnvormige sporenhoopjes langs de bladnerven, aan de onderzijde van de blaadjes. Er is geen dekvliesje.
Levenscyclus
[bewerken | brontekst bewerken]Anogramma heeft een voor een varen zeer ongewone levenscyclus. De sporofyt die de bladen draagt is eenjarig en sterft na het vrijkomen van de sporen af. De gametofyt of voorkiem, ontstaan uit de sporen, is overblijvend en ontwikkelt elk jaar opnieuw nieuwe bladen. Bij de meeste varens sterft de voorkiem af zodra de eerste bladen gevormd zijn.
Om te overleven ontwikkelt de voorkiem van Anogramma daartoe een archegoniofoor, een orgaantje dat de archegonia draagt, waarvan het distale gedeelte zich tot een voedselknolletje omvormt.
Het geslacht telt in de meest recent geaccepteerde taxonomie zeven soorten.
Soortenlijst
[bewerken | brontekst bewerken]- Anogramma ascensionis (Hook.) Diels (1899)
- Anogramma chaerophylla (Desv.) Link (1841)
- Anogramma leptophylla (L.) Link (1841)
- Anogramma lorentzii (Hier.) Diels (1899)
- Anogramma novogaliciana Mickel (1992)
- Anogramma osteniana Dutra (1933)
- Anogramma reichsteinii Fraser-Jenkins (1997)
- ↑ (en) Anogramma Link Royal Botanic Gardens, Kew
- (en) A.R. Smith, K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider, P.G. Wolf, 2006: A classification for extant ferns. Taxon. 55 (3), 2006, blz. 705–731. PDF; 424 KB
- (en) Family Pteridaceae, genus Anogramma: world species list
- (en) Tropicos
- Western Australian Flora - Anogramma leptophylla
- (en) The Ferns (Filicopsida) of the British Isles
- (en) Ferns in Britain and Ireland