Huus York

Dat Huus York is en Huus vun Königen vun England. Düt Huus hett in de tweete Hälft vun dat 15. Johrhunnert mit dat Huus Lancaster üm de engelsche Kroon streden. De Yorks un ok de Lancasters weern Twiegen vun dat öllere Huus Plantagenet. Vunwegen düssen Striet is dat denn to de Rosenkriegen kamen. De Naam vun düsse Kriegen kümmt dor vun her, dat beide Hüser en Roos in ehr Wapen dreegt. De Yorcks wiest en witte Roos un de Lancasters en rode.

Dat Huus York is 1385 grünnt wurrn. Dormols is för Edmund of Langley de Titel vun en Hartog vun York (Duke of York) nee schapen wurrn. Edmund weer de föffte Söhn vun König Eduard III.. Richard Plantagenet weer de Grootsöhn vun Edmund un ok Hartog vun York. He meen, he harr en beter Recht up den engelschen Throon, as Hinrich VI., de dormols König weer. Richard meen, sien Grootvadder na siene Mudder ehr Siet hen geev em dat Recht, König vun England to weern. Un dat keem so: Düsse Grootvadder weer Roger Mortimer, 4. Graaf vun March. Den sien Söhn Edmund Mortimer, de Broder vun Richard siene Mudder, weer dormols vun Richard II. as Arv ansehn wurrn. Düsse Edmund Mortimer is avers storven, as Richard II. noch leven dö. Dat maakt avers nix, meen Richard Plantagenet, denn nu weer dat Arvdeel sachs an den Söhn vun Edmund siene Süster övergahn. Un dat weer he, Richard Plantagenet. Dor harr he mit wiest, meen he, dat he up den engelschen Throon sitten scholl un nich Hinrich VI., de vun John of Gaunt afstammen dö.

Dat Parlament seeg de Sake so: Richard Plantagenet weer in'n Recht, man de beiden schollen sik in'n Goden enig weern. Dat Parlament heel dor nix vun, den König Hinrich af to setten. Dor hefft se afmaakt, dat dat Huus York den engelschen Throon arven scholl, wenn Hinrich doot weer. Hinrich weer dor mit inverstahn.

Man annere Liddmaten vun dat Huus Lancaster weern partout nich för de Saak to hebben. Ganz vörweg Margarethe vun Anjou, dat weer den König siene Fro. Se wull den Throon för ehren Söhn Eduard vun Westminster hebben. He weer de Prinz vun Wales. Se stell 1455 en Armee up de Been un güng mit Gewalt gegen Richard los. Dor füng de Rosenkrieg mit an. 1460 is Richard Plantagenet in de Slacht bi Wakefield ümkamen. Sien öllsten Söhn Eduard IV. hett denn avers dat Huus övernahmen un twee Slachten gegen de Lancasters wunnen. 1461 nehm he London in un is denn foorts to'n König vun England utropen wurrn. Dor is Eduard IV. denn de eerste König ut dat Huus York mit ween.

Eduard IV. storv denn 1483 un sien Söhn Eduard kladder up den Throon. He weer denn König Eduard V. vun England. He weer eerst 12 Johr oolt. Man denn sien Ohm na den Vadder siene Siet leet Eduard un sien Broder in den Tower of London insparren. Düsse Ohm heet ok Richard Plantagenet, as de Grootvadder un he weer de Hartog vun Gloucester. Nu hett Richard sik süms an'n 26. Juni 1483 de Kroon upsetten laten un is denn König Richard III. wurrn. Vun de beiden Bröder hett een nie wedder wat sehn. An'n 22. August 1485 is Richard in de Slacht vun Bosworth Field fullen. Mit düssen Dood nehm dat Huus York sien Enn up den engelschen Throon. Winner in Bosworth Field weer Henry Tudor, de Earl of Richmond. He föhr de Truppen vun de Lancasters an. 1485 steeg he as Hinrich VII. up den engelschen Throon un grünn dor dat Huus Tudor mit.