Enya

Enya (* 17. Mai 1961 as Eithne Patricia Ní Bhraonáin in Gweedore, Irland) is en irische Musikersche, de in de Musikricht New Age tohuus is. Ehr Naam is de angliseerte Schrievwies vun ehrn irischen Naam Eithne, de jüst so utspraken warrt. Bedüden deit he so veel as „lütt Füür“.

Enya is dat sösste vun negen Kinner vun de Ehlüüd Leo un Maira Brennan. Ehr Kinnertiet hett se in ehr Heimatstadt Gweedore (irisch: Gaoth Dobhair) verleevt, woneem se bit in’t Öller vun dree Johren in en rein irischsprakig Ümfeld opwossen is.

Mit ölven Johren hett se tosamen mit ehr Süsters in en Klooster dat Klaveerspelen anfungen, vör allen klass’sche Musik. Later güng se op en Internat. As se mit ehr School fardig weer, is se in de Musikgrupp vun ehr Familie inpeddt, de ünner den Naam Clannad bekannt worrn is. Tosamen mit Nicky Ryan, de dormols Produzent vun Clannad weer, hett se de Grupp aver al na korte Tiet wedder verlaten un leev dorna mit em un sien Fro Roma in en Huus in Artane, nöördlich vun Dublin. Se füng denn en Solo-Loopbahn an, wobi se wieter vun Nicky Ryan produzeert worrn is. De Texten vun Enyas Leder warrt vun Roma Ryan schreven.

In’t Johr 1988 is Enya to internatschonalen Roop kamen mit ehr Single Orinoco Flow (Sail away), de in Grootbritannien op Platz 1 kamen is. In Düütschland hett dat Leed dat bit op Platz 2 vun de Hitparada bröcht. Ok dat Album, dat dorto tukamen is, weer in Europa ünner de Top-10. De meisten vun ehr Alben hebbt in Grootbritannien, Düütschland un de USA Gold oder Platin kregen.

Ehr Leed Only Time weer in den Speelfilm Sweet November för en Slötelszeen bruukt, harr dormit aver eerst wenig Spood. Internatschonal bekannt worrn is de Titel denn dör de Terroranslääg vun’n 11. September, as dat Leed veel bi Feernsehöverdrägen bruukt worrn is. Dorna steeg dat Leed bit in de Top 10 vun de US Billboard Charts. Ok in Düütschland weer de Nafraag düütlich anstegen. Dat Leed is direkt op’n eersten Platz vun de düütschen Singlecharts kamen. In vele annere för den Musikmarkt wichtige Länner harr dat Leed dorgegen veel weniger Spood. Enya weer 2001 för de internatschonal spoodriekste Single op’n düütschen Markt mit den Echo uttekent.

In’n Düütschland künn de in’n Januar 2002 an ehrn Spood anknütten, as se dat Titelleed May It Be to den Film The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring publizeert hett. Wiel dat Leed in Grootbritannien jüst so in de Top 50 kamen is, steeg de Single in Düütschland glieks wedder op Platz 1 in. För dat Leed weer se ok för den Oscar nomineert. 2005 hett se ehr Album Amarantine rutbröcht, op dat se to’n eersten mol de Spraak Loxian bruukt hett, de vun Roma Ryan utklamüstert weer. Ehr letzt Studioalbum, The Very Best Of, is in’n November 2009 rutkamen, wat en Sammlung vun persönlich utsöchte Leder vun ehr gröttsten Hits bargt.

Enya ehr Musikvideos wiest en starke Verbunnenheit mit de Natur op as ok en starken Betog to de See un en oolt-romantischen Faible op. In eenige Videos (sünner ut de 1980er un 1990er Johren) kleedt sik de Dorstellers un se sik sülvst in Kledaasch, de to de viktoriaanschen Tiet begäng weer. Ehr Videos arbeit ok veel mit en langsom Tempo, mitünner ok Tietlupen-Effekten.

Siet 1997 leevt Enya in Dublin in en lütt Slott, dat den Naam Manderley Castle hett. Dat Slott hett fröher Ayesha Castle heten un weer vun Enya ümnöömt na dat Slott ut ehrn leevsten Film Rebecca (na den Roman Rebecca vun Daphne du Maurier). Ofschoonst se en spoodrieke Loopbahn achter sik hett, wull Enya jümmer en normal Leven föhren. Se is dorüm nich veel in de Apentlichkeit togang un gifft ok blots wenig Interviews.

• 1992: Grammy Award för’t Album Shepherd Moons in der Kategorie „Best New Age Album“.
• 1996: Grammy Award för’t Album The Memory of Trees in der Kategorie „Best New Age Album“.
• 2002: Grammy Award för’t Album A Day Without Rain in der Kategorie „Best New Age Album“.
• 2002: Echo för Only Time
• 2006: World Music Award in der Kategorie „World’s Best-Selling Irish Act“
• 2007: Grammy Award för’t Album Amarantine in der Kategorie „Best New Age Album“.
• 2007: Ehrendokter („Doctor of Letters“) vun de National University of Galway^[2]
• 2007: Ehrendokter („Doctor of Letters“) vun de University of Ulster^[3]

1. ↑ Borns: DE AT CH UK US IR
2. ↑ Ehrendokter (Doctor of Letters) vun de National University of Galway
3. ↑ Ehrendokter („Doctor of Letters“) vun de University of Ulster

Enya. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Enya in de Internet Movie Database (engelsch)
• Offizielle Websteed vun Enya (engelsch)
• Offizielle Websteed vun Enya (hoochdüütsch)