Enemy of the State

Enemy of the State (op plattdüütsch so veel as „Feend vun’n Staat“; dt. Titel: Der Staatsfeind Nr. 1) is de Titel vun en US-amerikaanschen Polit-Thriller vun den Speelbaas Tony Scott ut dat Johr 1998. De Hööftrullen speelt Will Smith, Gene Hackman un Jon Voight. In de USA is de Film an’n 16. Dezember 1998 in de Kinos kamen, in Düütschland weer dat een Dag later.

In de USA schall en nee, scharp Gesett vun’n Kongress besloten warrn, dat dat Överwachen regelt. Thomas Brian Reynolds, de dat Seggen hett in en Afdeel vun’n US-Geheemdeenst NSA will dorför sorgen, dat de Vörsitter vun de Republiekaanschen Partei, Hammersley, un sett em in sien Freetiet to. In en Park söcht he em op, man Hammersley het moraalsche Bedenken un verseggt sien Ünnerstütten. Dorophen warrt he vun een Agent vun Reynolds an de Siet maakt, so dat dat as en Unfall utsütt. Man, de Moord as ok dat Wegmaken vun de Sporen warrt aver dör en Tofall vun de Kamera vun en Ornitholoog optekent. De NSA warrt dat gau wies dör jemehr technische Överwachen. Agenten warrt utschickt, den Forscher to faten un dat Videoband tonichten to maken. Op sien Flucht vör de Agenten löpt he dör en Dessous-Laden, woneem he dör Tofall op den Afkaat Robert Clyton Dean ut Washigton, D.C. drapen deit, de för sien Fro Wihenachtsgeschenke söcht. De Afkaat kennt em vun fröher un gifft em sien Visitenkoort, wiel de Ornitholoog em en Diskette mit dat Video tosteken deit, ahn dat Dean dat markt. Kort later blifft de Forscher bi en Unfall in de Straat dood.

Dör de Visitenkoort kummt Dean nu aver in’n Blick vun Reynolds. Sien Versöök, de Diskette bi en Besöök in sien Huus to finnen, geiht scheef. Also versöcht Reynolds, dat Ansehn vun Dean tonichten to maken, so dat man em as Tüüg nich glöven de, wenn dat sowiet kamen schüll. De Agenten dörsöökt de Nacht dorop dat Huus vun Dean un boet en Reeg vun Afhöörreedschoppen in Saken vun’n Alldag in. Bito laat se de Wahnung so utsehn, as weer en Koppel vun junge Lüüd inbroken. Mehr noch: Biller warrt in Ümloop bröcht, de Dean mit den Mafiabaas Pintero wiest, den de Afkaat en ppor Daag vörher wegen en Fall opsöcht hett. Ok warrt he mit sien Studienfründin Rachel Banks fotografeert, mit de em en Affäre andicht warrt. All disse verkehrten Informatschonen föhrt gau dorto, dat Dean sien Arbeit verlütt un sien Fro em vör de Döör sett. Sien Kreditkoorten warrt sparrt un sien Geld op de Sporkass infroren.

Dean söcht Raat bi Rachel, de vör em Informatschonen besorgen deit. As he nich opgeven will, vertellt se em, woans he sik persönlich an Edward „Brill“ Lyle wennen kann, de in’n Ünnergrund arbeit un fröher sülvst mol bi de NSA as Spezialist för’t Afhöörn arbeit hett. De NSA kriggt dorvun Wind un sett kort later en Agenten op em an, de sik as Brill utgeven deit. Dean fallt dorop rin, warrt aver vun den echten Brill ut de Fall ruthoolt. He dörsöcht Dean un finnt in sien Kledaasch eenige vun de Afhöörreedschoppen, de he as Technik vun de NSA kennt. He will Dean aver nich wieter hülpen, vunwegen dat he üm sien Tarnung bang iks, de he sik mit Möh opboet hett. Dean schafft dat ok alleen, sik de NSA eerstmol vun’n Hals to hollen. Heemlich söcht he sien Huus op un verdriggt sik mit sien Fro. Nu finnt he ok de Diskette, de sien lütten Söhn ahn dat to weten an sik nahmen harr. As he dorna wedder mit Rachel Kuntakt opnehmen will, finnt he ehr dood in ehr Wahnung vör tosamen mit Saken vun em sülvst, de em in’n Fall vun en Verhanneln belasten deen.

Dean sett noch mal allens doran, Brill to drapen, un kann em övertügen, em to hülpen. In sien geheem Büro kiekt se dat Video an und warrt nu gewohr, wat dat mit dat Video op sik hett. Dormit is ok kloor, wat de Agenten vun em wüllt. Man, twüschendör hett Dean sien Fro anropen. Dat Telefon weer afhöört, und so kummt Reynolds wedder op Dean sien Spoor un dormit ok op Brill sien Ünnerkunft. Brill sprengt sien Büro un neiht mit Dean ut. De Diskette warrt dorbi tonichten maakt. Ahn Bewiesen sünd de beiden dwungen, mit de sülven Methoden as de NSA to arbeiten: Se installeert Kameras un Afhöörreedschoppen in de Hotelsuite vun en Afordenten vun’n Kongress, de apentlich as en Ünnerstütter vun dat Sekerheitsgesett bekannt is. Bi’t Överwachen warrt düütlich, dat he wat mit sien Sekretärsche hett. En afsichtlich technisch Stören sorgt dorför, dat de Reedschoppen funnen warrt, wat binnen de NSA en Ünnersöken utlöst, de nu Reynolds düchtig ünner Druck setten deit.

Mit Dean sien Hülp versöcht Brill bi en Drapen Reynolds to en Geständnis to bewegen, dat he opteken will. Se warrt aver opdeckt un vun de NSA fastnahmen. Ünner en Vörwand kann Dean de Agenten dorvun övertügen, dat in dat Huus vun Pintero dat Videoband to finnen is. Dat Huus steiht ünner Beobachten vun’t FBI. Dean provozeert en Scheetree twüschen de Mafialüüd un Reynolds sien Agenten. Reynolds un Pintero as ok de meisten vun jemehr Lüüd blievt dorbi dood. Na de Scheeteree warrt vun dat FBI en Toonband opdeckt, op dat Reynolds togeven hett, dat he ünner annern den Moord an Hammersley anordent hett. Dormit is sien Schuld nawiest un Dean kann wedder in sien oorspünglich Leven torüch. Brill dorgegen duukt wedder ünner. Dat plaante Gesett warrt in’n Kongress nich besloten.

• Dat Lexikon vun’n internatschonalen Film schreev, de dat vertrote Orwell-Thema as Utlöser vun en technokratischen Actionkrimi weer, de to Anfang noch vun den virtuosen Ümgang mit de Technik profiteer. Man, sien vördergrünnig Spekuleren mit „supercool“ Tempo un Övermaat güng aver gau de Luft ut.^[1]

• De Online-Filmdatenbank (OFDb) meen dorgegen, dat de Film en wunnerbor stylten un spannenden Thriller weer, de eernst op dat Thema vun de medialen Överwacht ingeiht un op sien Gefohren ünnersöcht. In eerster Lien bleev he aver in de Plicht vun’t Ünnerhollen.^[2]

De Film weer för eenuntwintig Filmpriesen vörslahn. Mit fief dorvun is he uttekent worrn:

• 1999: mit den BMI Film Music Award för Harry Gregson-Williams
• 1999: mit den BMI Film Music Award för Trevor Rabin
• 1999: mit den Blockbuster Entertainment Award in de Kategorie Best Schauspeler – Action/Aventüer för Will Smith
• 1999: mit den Bogey Award in Sülver
• 1999: mit de Golden Lienwand

• An’n Set vun’n Film weer en Berader för Anstalten gegen technisch Överwachen (engelsch technical surveillance counter-measures, kort: TSCM), de kieken schüll, dat allns authentisch utsütt. De harr ok en lütte Nevenrull in en Laden as Verköper för Spionaasch-Redschoppen.^[3]
• Enemy of the State betütt sik op den Film The Conversation ut dat Johr 1974 vun Francis Ford Coppola, in den ok Gene Hackman einen Överwacht-Spezialisten speelt, de düütlich an Brill denken lett. In Brill sien NSA-Akten is sogors en ollt Szenenfoto to sehn.

1. ↑ Kritik in’t Lexikon vun’n internatschonalen Film; afropen an’n 1. Februar 2013
2. ↑ Enemy of the State op OFDb.de, afropen an’n 15. Mai 2015
3. ↑ The Making of a Spy Movie

• Enemy of the State in de Internet Movie Database (engelsch)
• Kritiken to’n Film op Rotten Tomatoes
• Pressestimmen to’n Film op Metacritic.com