L-ewwel Konċilju ta' Niċea

L-ewwel Konċilju ta' Niċea kien l-ewwel Konċilju ta' isqfijiet Kristjani li ġew imlaqqa fil-belt ta' Niċea biex jaqtgħu ċerti deċiżjonijiet dwar il-fidi Kattolika. Dan il-Konċilju ġie msejjaħ mill-Imperatur Kostantinu il-Kbir u għalih attendew madwar 318-il rappreżentant mill-Imperu kollu. Qabel il-Konċilju, l-isqfijiet kellhom jagħmlu konċilji reġjonali, bħal ma kien eżempju l-Konċilju ta' Ġerusalemm, l-ewwel Konċilju Reġjonali li nsibu tagħrif fuqu fl-Atti tal-Appostli (Atti Kap 15). Il-Konċilju Niċen kellu jagħti deċiżjoni finali fuq l-ereżija ta' Arju, li kien presbiteru Libjan u Ażjatiku, u qassis ta' reġjun f'Lixandra, li kien jgħallem li Kristu huwa l-Iben ta' Alla, li twieled minn Alla l-Missier, u huwa distint mill-Missier (għalhekk subordinat lejh), imma l-Iben huwa wkoll l-Iben ta' Alla iżda mhux ko-etern ma' Alla l-Missier. L-Arjaniżmu huwa duttrina Kristoloġika mhux trinitarja.

Dan it-tagħlim ta' Arju dam jiċċirkola u baqa' kkumbattut mill-Knisja Kattolika sakemm ħarġet id-deċiżjoni tal-Konċilju ta' Niċea f'dak li hu magħruf bħala l-Kredu oriġinali ta' Niċea, li ġie approvat kważi unanimament. Din id-deċiżjoni xejnet id-duttrina ta' Arju. Il-Kredu ta' Niċea kien jgħid il-verità dwar Ġesù bħala l-uniku Iben tal-Missier u tal-istess sustanza tal-Missier. Din id-deċiżjoni saret ġebla tat-Trinitarjaniżmu Nisrani. L-Arjani opponew din id-deċiżjoni dwar in-Natura ta' Ġesù u l-Imperatur ipprova jirrikonċilja lil Arju, mal-Knisja, imma ma rnexxielux, għax Arju miet fis-sena 336, filwaqt li Kostantinu l-Kbir miet sena warajh u s-segwaċi ta' Arju baqgħu jopponu għad-deċiżjoni tal-Konċilju.

Il-Konċilju indirizza wkoll il-kwistjoni tad-data tal-Għid il-Kbir li qabel kienet l-erbatax il-jum tax-xahar ta' Nisan, l-ewwel xahar tas-sena Liturġika Lhudija. Iżda dan l-attentat ma rnexxiex, infatti il-Knisja Ortodossa tiċċeleba l-Għid il-Kbir erba' ġimgħat wara il-Knisja Kattolika. Min hemm ġejja il-kelma quartodeċimaniżmu il-Kristjani tal-Lvant u l-Punent kienu jiċċelebraw l-Għid il-Kbir fi ġranet differenti. Kien hemm kontroversja kbira fuq id-data l-aktar korretta tal-Għid il-Kbir. Din il-kontroversja kienet antika sa mit-tieni seklu u baqgħet sejra għal mijiet ta' snin sakemm ittieħdet din id-deċiżjoni finali. Fl-aħħar ġiet deċiża il-ġurnata tal-Ħadd ta' wara l-qamar kwinta ta' Marzu, li fuqha għandha timxi s-sena Liturġika kollha. Ġew ukoll diskussi r-rikonoxximent tal-Knisja ta' Lixandra li jkollha s-setgħa flimkien ma' Ruma, kif ukoll xi privileġġi li jirrigwardjaw il-Knejjes tal-Antjokja.

Il-Konċilju ta' Niċea kellu wkoll l-irwol li jxandar il-Liġi Kanonika, li hija s-sistema li tagħmel liġijiet. Din is-sistema hija l-ewwel sistema legali fil-Punent u l-aktar waħda antika li baqgħet tiffunzjona kontinwament mingħajr ma ġiet interrotta.

• Il-Konċilji Ekumeniċi fuq Laikos.org
• (EN) Il-Konċilju ta' Niċea fuq Encyclopædia Britannica